„Czesi faktycznie nie należą do wielkich euroentuzjastów jak na przykład Polacy czy inne narody.” – mówi Vladimir Petrilak, korespondent mediów czeskich w Polsce.
Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!
Liczące 10,5 miliona mieszkańców Czechy są 10. państwem w Unii Europejskiej pod względem ludności i dopiero 20. pod względem powierzchni.
W kolejnej kadencji Parlamentu Europejskiego, w ławach eurodeputowanych zasiadać będzie tak jak dotąd 21 przedstawicieli Czech. Do tej pory najwięcej z nich znajdowało się w szeregach partii Renew, z ramienia partii ANO Andrieja Babisza. To właśnie to ostatnie ugrupowanie od wielu lat dominuje czeską scenę polityczną – przypomnijmy, że Andriej Babisz pełnił funkcję premiera w latach 2017-2021.
Sondaże wskazują, że ANO wprowadzi najwięcej przedstawicieli czeskich do przyszłego Parlamentu Europejskiego. Nie wiadomo jednak, czy zachowają oni barwy grupy Renew. W związku z przyjęciem przez byłego premiera pozycji eurosceptycznych, w szczególności w kwestiach takich, jak zielony ład, członkostwo ANO w Renew stoi pod poważnym znakiem zapytania.
Wybory do Parlamentu Europejskiego w Czechach odbędą się 7 i 8 czerwca.
„Republika Czeska na pierwszym miejscu” – pod takim hasłem odbyła się demonstracja w Pradze, która zgromadziła od 70 do 100 tys. ludzi. Vladimír Petrilák wyjaśnia, przeciw czemu protestują Czesi.
Vladimír Petrilák mówi o demonstracji w Pradze zorganizowanej przez aktywistów „Czechy na pierwszym miejscu”. Zebrali oni różne niewielkie partie i środowiska. Dziennikarz mówi, że protestujący domagali się natychmiastowej dymisji rządu i nowych wyborów. Chcieli także zamrożenia cen energii na poziomie z zeszłego roku oraz odwołania zarządu telewizji publicznej. Niektórzy przemawiający chcieli, aby Czechy, tak jak Węgry, same negocjowały traktaty na gaz, kupując od tego, kto sprzedaje najtaniej.
Dziennikarz zauważa, że mieszkańcy Republiki Czeskiej są podzieleni w kwestii pomocy Ukrainie. Z jednej strony rozumieją broniących się przed rosyjską agresją Ukraińców. Z drugiej sami mierzą się z dotkliwym kryzysem energetycznym.
Cena energii to wysokość przeciętnej czeskiej pensji i już nie ma za co żyć.
Szczecin/ Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio Wnet
„Poranka Wnet” można słuchać na 87.8 FM w Warszawie, 95.2 FM w Krakowie, 96.8 FM we Wrocławiu, 103.9 FM w Białymstoku, 98.9 FM w Szczecinie, 106.1 FM w Łodzi, 104.4 FM w Bydgoszczy, 101,1 w Lublinie.
Goście „Poranka Wnet”:
Dmytro Antoniuk – korespondent Radia Wnet w Ukrainie,
Ryszard Zalski – prowadzący Studia Tajpej,
Alex Sławiński – Studio Londyn,
Vladimír Petrilák – dziennikarz, publicysta z Czech;
Marek Gróbarczyk – sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury;
Zbigniew Bogucki – wojewoda zachodniopomorski;
dr Ian Anthony – Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem.
Prowadzący: Krzysztof Skowroński, Jaśmina Nowak
Realizator:Daniel Chybowski
Zbigniew Bogucki/ Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio Wnet
Wojewoda zachodniopomorski Zbigniew Bogucki mówi o torze wodnym, który pozwala dopłynąć statkom do Szczecina. Zauważa, że od lat mówiono o pogłębieniu toru żeglugowego. Wskazuje, że kolejnym ważnym projektem jest polsko-duński Baltic Pipe, który otwarty ma zostać już za kilkanaście tygodni. Gość Poranka Wnet odnosi się do katastrofy na Odrze. Wskazuje na wagę oczyszczania rzeki ze śniętych ryb. Mówi o współpracy ze stroną niemiecką. Nie była ona najlepsza. O 9.30 zbierze się sztab kryzysowy, który podejmie decyzję ws. odblokowania Odry.
Ryszard Zalski, Iza Smolarek i Alex Sławiński o tym, o czym donoszą Pierwsze Strony Gazet.
Szczecin/ Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio Wnet
Zbigniew Bogucki o uchodźcach z Ukrainy w województwie zachodniopomorskim. Część Ukraińców wraca już do siebie.
Dmytro Antoniuk donosi, że wojsko ukraińskie wyzwoliło dwie miejscowości na południu i jedną w Donbasie. Żeby zająć tą ostatnią siły ukraińskie przekroczyły Doniec. Olchine i Wysokopilne w obwodzie chersońskim są już wyzwolone.
Vladimír Petrilák o demonstracji w Pradze zorganizowanej przez aktywistów „Czechy na pierwszym miejscu”. Zebrali oni różne niewielkie partie i środowiska. Dziennikarz mówi, że protestujący domagali się natychmiastowej dymisji rządu i nowych wyborów. Chcieli także zamrożenia cen energii na poziomie z zeszłego roku oraz odwołania zarządu telewizji publicznej. Niektórzy przemawiający chcieli, aby Czechy, tak jak Węgry, same negocjowały traktaty na gaz, kupując od tego, kto sprzedaje najtaniej.
Krzysztof Skowroński i Jaśmina Nowak rozmawiali z ministrem Markiem Gróbarczykiem z Wałów Chrobrego w Szczecinie
Marek Gróbarczyk mówi o realizacji inwestycji infrastrukturalnych. Zauważa, że w sprawie budowy terminala kontenerowego spotykają się z podobnymi problemami jak w przypadku terminalu LNG w Świnoujściu. Projekt krytykowany jest ze stanowisk prośrodowiskowych. Sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury mówi także o innych inwestycjach przebudowane są mosty, odbudowana jest zabudowa na Odrze. Budowane są stopnie wodne w Lubiążu i Trzcinawie. Opowiadał także o działaniach podjętych ws. katastrofy ekologicznej na Odrze.
Dr Ian Anthony mówi, że nic nie usprawiedliwia tego, co się stało po 24 lutego. Odnosi się do możliwości uznania Rosji za państwo terrorystyczne. Mówi, jakie miałoby to konsekwencje. Dr Anthony ocena możliwość użycia przez Rosję broni atomowej. Nie wyklucza tego, choć nie sądzi, by to był prawdopodobny scenariusz. Rozmówca Piotra Bobołowicz nie sądzi, żeby Rosja upadła. Prawdopodobne jest natomiast odsunięcie się od Rosji państw dotąd z nią blisko związanych takich jak Kazachstan.
Ekspert ds. bezpieczeństwa ocenia, że pod względem porządku światowego ważniejsze są relacje z Chinami od tych Rosją. Czy Tajwan zostanie przyłączony do ChRL? Pekin jasno sygnalizuje, że prędzej, czy później w jakiejś formie to nastąpi.
Mistrzostwa świata w piłce siatkowej mężczyzn. Jakub Kochanowski i Paweł Zatorski komentowali zwycięski mecz z Tunezją.
Czeski tłumacz i publicysta komentuje sytuację w Czeskiej Szwajcarii. Prawie 1600 hektarów Parku Narodowego są objęte pożarem.
Wysłuchaj całej audycji już teraz!
Vladimír Petrilák podaje, że sytuacja na zachodnim froncie jest nadal ciężka, jednak czeskim strażakom udało się zlokalizować pożar na obszarze 10 km².
Jest to największy obszar, który się pali w historii Czeskiej Republiki Nowoczesnej i jest to największa katastrofa tego rodzaju w historii Czech.
Powodem pożarów są upały i szkodliwe działania kornika (chrząszcza) zwłaszcza w lasach monokulturowych. Ponadto policja prowadzi śledztwo w sprawie możliwego podpalenia lasów przez turystów. Vladimír Petrilák uważa, że znalezienie sprawcy może być utrudnione. Sucha ziemia powoduje, że na ugaszonych terenach pojawią się nowe ogniska.
Czeski tłumacz i publicysta przedstawia jakimi zasobami dysponują Czechy w gaszeniu pożarów. W akcji bierze udział około 500 strażaków, a także 6 specjalnie przystosowanych śmigłowców, w tym jeden polski i dwa słowackie.
Poruszony został również temat sytuacji pandemicznej w Czechach. Vladimír Petrilák podaje:
Mamy w lecie tego roku siedem razy więcej przypadków zarażeń, niż rok temu. A jeśli chodzi o ludzi hospitalizowanych, w szpitalach to jest ich nawet 18 razy więcej. Dziennie rejestruje się około 3 tysięcy nowych zarażeń.Czeskie Ministerstwo Zdrowia jak na razie nie reaguje w żaden sposób.
W Czechach głównym tematem rozmów pozostaje Covid. Na razie Omikron nie powoduje katastrofy w szpitalach mimo rekordów jeśli chodzi o wykrywane zakażenia.
Niedawno minister anulował rozporządzenie o obowiązkowych szczepieniach dla pewnych grup.
Segregacja sanitarna trwa jednak w najlepsze. Osoby niezaszczepione wciąż mają zakaz wstępu do pewnych miejsc. Jak dodaje dziennikarz, widać przy tym, że
Czeski dziennikarz informuje, że program i skład rządu Petra Fiali zostanie ogłoszony po 8 listopada.
Vladimir Petrilak komentuje ustalenia dotyczące nowego czeskiego rządu. Zauważa, że negocjacje koalicyjne trwały rekordowo krótko.
Koalicjanci są skazani na współpracę. Program i personalia zostaną ujawnione po 8 listopada.
Dziennikarz opisuje sytuację epidemiczną w Czechach. Od 1 listopada funkcjonowanie w przestrzeni publicznej bez szczepienia bądź negatywnego wyniku testu na obecność koronawirusa jest mocno utrudnione. W społeczeństwie rośnie sprzeciw wobec restrykcji i szczepień.
Przyszły minister zdrowia stwierdził, że Czechom grozi lockdown niezaszczepionych seniorów. Potem się z tych słów wycofał. […] Sytuacja nie wygląda zbyt ciekawie.
Vladimir Petrilák komentuje wybory parlamentarne w Czechach. Najwięcej głosów otrzymała centroprawicowa koalicja wyborcza Spolu.
Czeski dziennikarz Vladimir Petrilák podaje, że Czechami będzie rządzić koalicja pięciu partii, która zjednoczyła się przeciwko premierowi Andrejowi Babišowi z partii ANO. W wyborach do czeskiej Izby Poselskiej (8 i 9 października) najwięcej głosów uzyskała centroprawicowa koalicja wyborcza Spolu (27,8%), która minimalnie wyprzedziła partię ANO premiera Andreja Babiša (27,1%).
Komentatorzy to nazywają prawicą lub centroprawicą, ale jest to bardziej skomplikowane – twierdzi nasz gość.
Petrilák podejrzewa, że Czechy pod przewodnictwem nowego rządu będą bardziej otwarte politycznie. Jak zaznacza dziennikarz, mimo wielu różnic, które dzielą prawicowych koalicjantów ich wspólny mianownik stanowi ich prounijna postawa:
Ich łączy to, że to są bardzo probrukselskie partie. Oni mówią o orientacji prozachodniej, czyli Unia Europejska i NATO, ale w rzeczywistości chodzi o bardziej uległą postawę – podkreśla Vladimir Petrilák.
Ponadto, rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego stwierdza, że skutkiem uformowania się nowego rządu będzie utrata władzy przez rządzącego dotychczas premiera Andrej Babiša, którego nazwisko pojawiało się ostatnio w kontekście afery Pandora Papers. Jednakże, jak dodaje dziennikarz sytuację komplikuje choroba prezydenta:
Jest problem. Nowego premiera mianuje prezydent, a ten jest w szpitalu i nie wiadomo czy może sprawować funkcje prezydenckie – przyznaje nasz gość.
Publicysta z Czech o kopalni Turów i sytuacji epidemicznej w Czechach: nowych zakażeniach, restrykcjach i dodatkowych szczepionkach.
Vladimír Petrilák informuje, że mieszkańców Republiki Czeskiej zajmuje temat tornada na Morawach, czy koronawirusa, ale nie sprawa kopalni Turów.
Nikogo w Czechach ten temat nie interesuje.
Sądzi, że jeśli w ramach porozumienia Praga otrzyma 50 mln euro od Warszawy, to czeski rząd będzie wykorzystywał to w kampanii wyborczej. Petrilák ironizuje, że przez Czechy przechodzi covidowa hekatomba.
W porównaniu do danych z zeszłego tygodnia czasu mamy wzrost 50 proc.
Chodzi o wzrost zakażeń ze 100 do 150. Mimo to czeski minister zdrowia zapowiedział, że będzie nadzwyczajne posiedzenie w związku z sytuacją pandemiczną. Mówi się o poszerzenie czarnej listy krajów, do których nie można jeździć z powodów epidemicznych.
Na tej czarnej liście znalazła się Rosja i Tunezja jest szczególnie bolesne dla czeskich turystów, bo około 20 tysięcy ludzi kupiło sobie wycieczki do Tunezji.
Premier Czech wynegocjował dostawę 100 tys. dodatkowych szczepionek z Węgier.
Publicysta z Czech o negocjacjach polsko-czeskich ws. Turowa, ustaleniach ws. ataku na fabrykę broni i o Euro 2020.
Vladimir Petrilák przedstawia głosy czeskich dziennikarzy dotyczące sporu polsko-czeskiego o kopalnie w Turowie. Wskazuje, że negocjacje odnośnie Turowa nie zajmują poczesnego miejsca w czeskich mediach.
Dla mediów, dla społeczeństwa ta sprawa jest nieistotna. Ta sprawa jest istotna dla tego regionu.
Temat nie jest u naszych południowych sąsiadów nośny. Mówi się za to o ataku na fabrykę broni, za którym stoi ponoć rosyjski wywiad. Dowody w tej sprawie przedstawiono czeskim politykom na zamkniętym spotkaniu.
Na podstawie tego, co mówią osoby, które widziały dowody, można powiedzieć, że są one niepodważalne.
Petrilák komentuje także Euro 2020. Jak przyznaje,
Nie mam serca, by oglądać występy czeskiej drużyny, bo ona gra podobnie jak polska w pierwszym meczu.
Czeski dziennikarz relacjonuje rozwijający się konflikt między Pragą a Moskwą. Wskazuje na brak zaangażowania w sprawę ze strony prezydenta Milosza Zemana.
Vladimir Petrilak omawia kryzys w relacjach czesko-rosyjskich i komentarze, jakie w związku z tą sytuacją pojawiają się w Republice Czeskiej.
To sytuacja bez precedensu, czegoś takiego nie było od powstania Czechosłowacji i nawiązania stosunków dyplomatycznych w latach 20. XX wieku.
Rząd czeski zażądał zrównania liczebności ambasady rosyjskiej w Pradze z obsadą ambasady czeskiej w Moskwie. Rosyjski resort dyplomacji, o dziwo, przystał na takie ultimatum.
Do tej pory w Pradze przebywało 150 rosyjskich dyplomatów, dwa razy więcej niż amerykańskich i trzy razy więcej niż chińskich. Tak samo przedstawicielstwo Czech w Rosji jest nieproporcjonalnie duże. To relikt czasów komunizmu.
Pomimo napięć, raczej nie dojdzie do zerwania stosunków dyplomatycznych, gdyż jest to wbrew interesom obu państw. Jak wskazuje dziennikarz, rosyjska ambasada w Pradze od lat była bardzo silnie obsadzona, na tle innych znajdujących się tam, przedstawicielstw dyplomatycznych.
Rozmówca Jaśminy Nowak wraca do sprawy eksplozji w składzie amunicji na terytorium Czech. Wielu polityków, których trudno posądzać o prorosyjskość, oskarża rosyjskie służby specjalne o współudział w wywołaniu tej eksplozji.
Do tej pory na ten temat nie wypowiedział się prezydent Milosz Zeman, mający specjalne stosunki z Władimirem Putinem. Słychać już oskarżenia o zdradę stanu.
