Reprezentanci Polski w meczu ze Słowenią / fot. Tomasz Sokołowski
Reprezentanci Polski zwyciężyli w pierwszym spotkaniu na mistrzostwach Europy w koszykówce 105:95. Niesamowity mecz rozegrał Jordan Loyd, zdobywając 32 punkty. Zapraszamy na podsumowanie 1. kolejki.
Nie można tego artykułu rozpocząć inaczej, jak od zwycięstwa Biało-Czerwonych. Polacy po zaciekłej walce powtórzyli swój wyczyn sprzed 3 lat i pokonali podopiecznych Aleksandra Sekulicia 105:95.
Nasi reprezentanci świetnie weszli w mecz, utrzymując stałą przewagę w pierwszej kwarcie. Nowy zawodnik kadry, Jordan Loyd, niesamowicie wszedł w ten mecz. W przerwie gracz miał już 19 punktów. Druga ćwiartka przyniosła więcej problemów, gdyż Słoweńcy na moment objęli prowadzenie. Jednak dzięki rzutowi w ostatnich sekundach Kamila Łączyńskiego, Polacy do szatni w przerwie schodzili z wynikiem 47-46. W drugiej połowie rywale próbowali niwelować straty i przejąć inicjatywę. Reprezentanci Polski pod wodzą trenera Igora Milicicia na to nie pozwolili. Duża w tym zasługa m.in. Andrzeja Pluty, który swoimi rzutami za 3 skutecznie trzymał Lukę Doncicia i spółkę na dystans.
W końcówce na boisku ponownie błyszczał Jordan Loyd. W ostatniej kwarcie zdobył 12 punktów i pomógł doprowadzić do zwycięstwa Biało-Czerwonych. Polacy dzięki temu zwycięstwu z dużą dawką pewności siebie podejdą do następnego spotkania z Izraelem, który wygrał swój mecz otwarcia z Islandią 83-71. Mecz w sobotę, 30.08 o 20:30 niezmiennie w katowickim Spodku. W trzecim meczu naszej grupy Francuzi bez problemów pokonali Belgów 92-64.
W pozostałych spotkaniach nie obyło się bez emocji. Największe zaskoczenie sprawili Gruzini, którzy na inaugurację pokonali broniących tytułu Hiszpanów 83-69. Najlepszy z Gruzinów, Sandro Mamukelashvili, zdobył 19 punktów, 7 zbiórek i 6 asyst. W starciu pretendentów do tytułu górą byli Grecy, wygrywając z Włochami 75-66. Zaskoczyli Turcy, którzy wygrali z gospodarzami imprezy, Łotyszami 93-73. Pozostali faworyci w postaci Serbii, Niemiec i Litwy pewnie wygrali swoje spotkania.
Finał Wielkiej Wyprawy Radia Wnet / Fot. Konrad Tomaszewski, Radio Wnet
Ekipa Wielkiej Wyprawy wróciła do siedziby Radia Wnet na Krakowskim Przedmieściu 79 w Warszawie.
W czasie Wielkiej Wyprawy przejechaliśmy około 10 tysięcy kilometrów. Odbyły się audycje z czternastu państw Europy Środkowej i państw bałtyckich. Dobiegła końca wyprawa nad trzy morza: Bałtyk, Morze Czarne i Adriatyk, ale Liliana Wiadrowska zapewni nam post scriptum.
Wielka Wyprawa to opowieść o polityce, kulturze i życiu codziennym. Mamy świadomość, że dzieje się to podczas wojny na Ukrainie, dlatego często padały pytania o zagrożenia dla wolności i przyszłość naszej części Europy.
Finał Wielkiej Wyprawy. Trójmorze – Warszawa
Piotr Mateusz Bobołowicz i Jan Olendzki opowiadają o swoich wrażeniach i licznych przygodach, które spotkały ich podczas podróży.
Bratysława
Lukáš Onderčanin, dziennikarz redakcji zagranicznej słowackiego dziennika SME | fot. Piotr Mateusz Bobolowicz
Dziennikarz mówi o tym, czym żyją Słowacy. Rozmowę prowadzi Piotr Mateusz Bobołowicz.
Jana, sprzedawczyni książek i działaczka kultury z Bratysławy | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Ekipa Wielkiej Wyprawy rozmawia z Janą – mieszkanką Bratysławy – o tym, czym się wyróżnia stolica Słowacji, co można zwiedzić, a także o wydarzeniach kulturalnych.
Kościół Świętej Elżbiety w Bratysławie | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Hanna Tracz o secesyjnej architekturze Bratysławy, m.in. turystycznej perełce stolicy – kościele św. Elżbiety.
Wnętrze kościoła św. Elżbiety w Bratysławie | fot. Hanna TraczSłowacki Teatr Narodowy w Bratysławie | fot. Piotr Mateusz BobołowiczManifestacja pamięci po zabójstwie dwóch osób pod klubem LGBT w Bratysławie | fot. Jan Olendzki
W Poranku Wnet relacja z manifestacji po strzelaninie przed klubem LGBT.
Lukas, przyjaciel jednej z ofiar ataku | fot. Piotr Mateusz BobołowiczBratysława | fot. Hanna Tracz
Wiedeń
Pałac Schönbrunn i panorama Wiednia | fot. Kamil Kowalik, Radio WnetPan Wiesław, wiedeński dorożkarz | fot.: Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio Wnet
Jan Olendzki rozmawia z najstarszym wiedeńskim dorożkarzem. Jest nim Polak – pan Wiesław.
Pomnik cesarzowej Elżbiety (Sisi) | Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio WnetPałac Hofburg, siedziba ONZ | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio WnetDetal bramy pałacu Hofburg | fot.: Piotr Mateusz BobłowiczKatedra św. Szczepana nocą | fot. Radio WnetDetal Katedry św. Szczepana | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz, Radio Wnet
O austriackiej kulturze kawy opowiadają Hanna Tracz i Liliana Wiadrowska, a na spacer ulicami Wiednia zapraszają Jan Olendzki i Piotr Mateusz Bobołowicz.
Zachęcamy do wysłuchania audycji ze stolicy Austrii!
Zagrzeb
Mark, mnich Hare Kriszna z Zagrzebia | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Piotr Mateusz Bobołowicz rozmawia z mnichem Markiem, który wyjaśnia czym jest Hare Kriszna.
Teatr Narodowy w Zagrzebiu | fot. Hanna TraczTarg na rynku Dolac w Zagrzebiu | fot. Jan OlendzkiMakieta Miasta Zagrzeb | fot. Jan OlendzkiBożydar, pracownik i przewodnik po Muzeum Canabisu w Zagrzebiu | fot. Jan Olendzki
Bożydar opowiada o tym, co znajduje się w Muzeum Canabisu, a także o historii uprawiania tej rośliny.
Branimir, student literatury z Zagrzebia, i Jan Olendzki | fot. Hanna Tracz
Branimir oprowadza ekipę Wielkiej Wyprawy po Zagrzebiu. Ponadto, łączymy się ze Szczecinem, gdzie Małgorzata Kleszcz i Konrad Mędrzecki poznają tajemnice świata fortepianów.
Poranek Wnet
Z Warszawy Krzysztof Skowroński łączy się z Wielką Wyprawą, która znajduje się w Zagrzebiu.
Vesna Vučemilović, posłanka opozycyjnej partii Chorwackich Suwerenistów, przewodnicząca komisji ds. edukacji i młodzieży, członkini komisji gospodarki, finansów i budżetu | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Vesna Vučemilović mówi o aktualnej sytuacji gospodarczej w Chorwacji. Zauważa, że sytuacja jest dobra między innymi z uwagi na przychody z turystyki, jednak problemem jest opuszczanie Chorwacji przez jej młodych obywateli.
Vlaho Bukovac – „Gundulić kontemplujący Osmana” | fot. Hanna Tracz
Branimir Guć, student literatury z Zagrzebia, opowiada o obrazie Vlaho Bukovacza „Gundulić kontemplujący Osmana”. Rozmowę prowadzi Hanna Tracz.
Kościół Św. Marka, Zagrzeb | fot. Hanna Tracz
Najedzeni Liliana i Piotr opowiadają o kościele św. Marka, zabezpieczaniu puszek z jedzeniem alarmem, a także serbskiej seksaferze.
Muzeum historii Zagrzebia | fot. Hanna TraczPomnik św. Jerzego, Zagrzeb | fot. Hanna TraczZagrzeb, Chorwacja | fot. Hanna Tracz
Ekipa Wielkiej wyprawy o Chorwacji, historii nazwy miasta Zagrzeb, kulturze i życiu mieszkańców.
Zagrzeb, Chorwacja | fot. Hanna TraczDworzec główny w Zagrzebiu |fot. Jan OlendzkiPawilon Sztuki w Zagrzebiu | fot. Jan Olendzki
Liliana Wiadrowska, Hanna Tracz, Piotr Mateusz Bobołowicz i Jan Olendzki zapraszają nas w pierwszy spacer po Zagrzebiu.
Pomnik Ojczyźnie, Zagrzeb. Fot. Jan OlendzkiPomnik Ojczyźnie, Zagrzeb | fot. Jan Olendzki
Radio Wnet dotarło do Chorwacji. Przedostatniego przystanku Wielkiej Wyprawy.
Lublana
Dimitrij Rupel, były wieloletni minister spraw zagranicznych Słowenii, był burmistrz Lublany i były ambasador Słowenii w USA | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Dimitrij Rupel ocenia obecną słoweńską politykę.
Chciałbym, żeby słoweńska polityka bardziej przypominała tę polską i innych państw Europy Środkowo-Wschodniej.
Prešernov trg, pierzeja zachodnia | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Wielka Wyprawa o Słowenii. Spacer po Lublanie.
Robert Waltl, dyrektor „Mini Teater” w Lublanie. Fot. Lech Rustecki
Robert Waltl o życiu kulturowym Słowenii, teatrze i kolekcji kukiełek.
Próba nowej sztuki w teatrze „Mini Teater” w Lublanie | fot. Lech Rustecki
Poranek Radia Wnet z Lublany. Prowadzi Krzysztof Skowroński
Alojz Kovšca, przewodniczący Rady Państwa, izby wyższej parlamentu Słowenii. | Fot. Lech Rustecki
Alojz Kovšca o walce Słowenii o niepodległość. Polityk mówi o następstwach wojny na Ukrainie, jakie daje się odczuć w słoweńskiej gospodarce.
Lublana, Słowenia | fot. Hanna Tracz
Dziennikarz Domen Mezeg mówi o polityce Słowenii. Przyznaje, że Słowenia nie rozstała się całkowicie z komunistyczną przeszłością.
Pomnik France Prešerena, słoweńskiego wieszcza epoki romantyzmu, autora hymnu narodowego Słowenii | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Dr Nika Ježa opowiada o Emilu Korytce, który walczył o wyzwolenie Polski w powstaniu listopadowym, był prześladowany i zesłany do Słowenii. Korytko pokazał Słoweńcom jak ważna jest świadomość narodowa i kultura ludowa.
Lojze Peterle, pierwszy premier wolnej Słowenii | fot. Lech Rustecki
Lojze Peterle mówi o historii swojego kraju.
Pierwszy premier wolnej Słowenii wspomina, jak wyglądało uzyskanie niepodległości przez Słowenię.
Przed wejściem do sali obrad słoweńskiego parlamentu w Lublanie | fot. Lech Rustecki
W drugiej części wywiadu Lojze Peterle mówi o swojej ocenie sytuacji światowej w perspektywie wojny w Ukrainie.
Katedra św. Mikołaja, w tle zamek | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Lojze Peterle w rozmowie z Krzysztofem Skowrońskim opowiada o swoich wspomnieniach świętego Jana Pawła II.
Piran
Piran, Słowenia | fot. Hanna Tracz
Wielka Wyprawa dała się porwać słonecznej pogodzie i jeszcze raz odwiedziła Adriatyk.
Piran | fot. Hanna TraczPiran | fot. Hanna Tracz
Ekipa Wielkiej Wyprawy Radia Wnet zaprasza na spacer po Piranie i wybrzeżu Adriatyku.
Piran | fot. Hanna TraczPiran | fot. Hanna TraczZachód słońca nad Adriatykiem widziany z cypla w Piranie | fot. Lech RusteckiLiliana Wiadrowska w Lublanie | fot. Hanna Tracz
Liliana Wiadrowska i Hanna Tracz spacerują uliczkami Lublany, tętniącymi historią i słoweńskim kolorytem.
Rzeka Lublanica, w tle kościół oo. Franciszkanów, słynący ze swojej różowej fasady | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Lublany – stolicy Słowenii.
Rijeka
Rijeka | fot. Hanna TraczZatoka Kvarner. Po lewej stronie jest widoczna wyspa Krk |fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Liliana Wiadrowska, Hanna Tracz, Jan Olendzki i Piotr Bobołowicz zabierają nas w kolejną podróż. Między innymi poruszyli temat tradycyjnego skakania z mostu. W tym o szkoleniu dzieci.
Rijeka | fot. Hanna TraczPort w Rijece | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Znad zatoki Jan Olendzki poleca wcześniejsze zapewnienie sobie noclegu. Przeprowadził również prawdopodobnie pierwszy wywiad z Adriatykiem.
Kościół NMP z Lourdes naprzeciwko siedziby portu w Rijece | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Dubrovnik
Dubrovnik, Chorwacja | fot. Hanna TraczDubrovnik, Chorwacja | fot. Hanna TraczDubrovnik, Chorwacja | fot. Hanna TraczDubrovnik, Chorwacja | fot. Hanna TraczDubrovnik, Chorwacja | fot. Hanna TraczLiliana Wiadrowska w Dubrovniku | fot. Hanna Tracz
Ekipa Wielkiej Wyprawy dotarła do trzeciego morza. Hanna Tracz i Liliana Wiadrowska ze specjalną audycją z nad Adriatyku. Nie zabraknie ciekawostek o Chorwacji, a także relacji z wybrzeża.
Wybrzeże Adriatyku | fot. Hanna Tracz
Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Chorwacji.
Wielka Wyprawa drodze do Chorwacji
Droga z Prisztiny do Dubrovnika zajęła 8 godzin.
Wielka Wyprawa przemierza Góry Przeklęte w drodze do Dubrovnika | fot. Piotr Mateusz BobołowiczGóry Przeklęte (część Gór Dynarskich) | fot. Piotr Mateusz BobołowiczGóry Przeklęte (część Gór Dynarskich) | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Prisztina
Xhorxhina Bami, dziennikarka Balkan Insight | fot. Piotr Mateusz Bobolowicz
Xhorxhina Bami w rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem przedstawia sytuację polityczną w Kosowie. Tłumaczy, że mimo chęci Albańczyków przyłączenia Kosowa do Albanii są coraz słabsze. Prisztina prowadzi niezależną politykę i jest inicjatorem wielu międzynarodowych bałkańskich projektów.
Prisztina, Kosowo | fot. Piotr Mateusz BobołowiczPrisztina, Kosowo | fot. Piotr Mateusz BobołowiczStudenci z Prisztiny | fot. Hanna Tracz
Albańczycy z Czarnogóry i Macedonii Północnej, którzy studiują na amerykańskim uniwersytecie w Prisztinie, mówią o swoim stosunku do Serbów i perspektywie zjednoczenia Albańczyków.
Kościół katolicki w Prisztinie (kościół Matki Teresy) | fot. Hanna Traczfot. Liliana Wiadrowska
Złote wyrobu jubilerskie są popularne wśród kosowskich kobiet. Sprzedawca złota w Prisztinie mówi o tym, jak idzie biznes w dobie europejskiego kryzysu. Rozmówca Liliany Wiadrowskiej jest Albańczykiem. Jak widzi przyszłość Kosowo? Jaki ma stosunek do Serbów? Dowiedz się, słuchając wywiadu Wielkiej Wyprawy Radia Wnet.
(od prawej)Porucznik Maślanka, kapitan Zakrzewska i Jan Olendzki, Nove Selo w Kosowie | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Porucznik Maślanka mówi o tym, jak wygląda dzień polskiego żołnierza na misji pokojowej w Kosowie. Także, tłumaczy jakie działania są podejmowane dla uregulowania konfliktów między lokalną społecznością.
Generał Roman Polko | fot. archiwum prywatne
Gen. Roman Polko o przeszłości i obecności polskich żołnierzy w Kosowie.
Dowódca XLVI zmiany PKW KFOR KOSOWO ppłk. Paweł Gandera (po prawej) | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
ppłk. Paweł Gandera, dowódcą XLVI zmiany PKW KFOR KOSOWO, gdzie na bazie Camp Novo Selo stacjonują PKW. Mówi o tym, czego dotyczy misja polskich żołnierzy. Zaznacza, że nie ingerują w polityczne konflikty. Ich celem jest ochrona lokalnej ludności.
Pomnik „Pamięci zamachów na World Trade Center” | fot. Piotr Mateusz BobołowiczBesnik Bislimi, wicepremier Republiki Kosowa | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
W Kosowie bardzo widoczne jest jawne poparcie wobec Stanów Zjednoczonych. Z kolei „Nigdy tutaj nie było sympatii dla Rosji” przyznaje wicepremier Kosowa ds. europejskiej integracji, rozwoju i dialogu. W rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem Besnik Bislimi naświetla system gospodarczy, który polega na ulokowaniu produkcji i pozwala na szybki rozwój państwa.
Pomnik Skanderbega, albańskiego bohatera z XV wieku | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Spacer po Prisztinie
Liliana Wiadrowska, Prisztina | fot. Hanna TraczWnętrze hali Pałacu Sportu i Młodzieży w Prisztinie | fot. Hanna TraczLiliana Wiadrowska | fot. Hanna TraczPrisztina, Kosowo | fot. Hanna Tracz
Wielka Wyprawa Radia Wnet dotarła do Prisztiny. Jan Olendzki i Piotr Mateusz Bobołowicz z relacją ze stolicy Kosowo. Zwracają uwagę na nowoczesność kraju, mimo wojny, która miała miejsce pod koniec tysiąclecia. Na to wydarzenie i trwający konflikt z Serbią wskazują jedynie pojawiające się na drogach samochody wojskowe i śmigłowce.
Prisztina, Kosowo | fot. Hanna Tracz
Skopje
Stevo Pendarovski, prezydent Macedonii Pólnocnej | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Stevo Pendarovski przewiduje, że Ukrainę czeka długa droga do wejścia w skład Sojuszu Północnoatlantyckiego. Wspomina, że jego kraj był kandydatem do NATO przez ponad 20 lat.Zwraca uwagę na istotny problem, którym jest brak porozumienia z Bułgarią – konieczny warunek do wejścia Macedonii Północnej do Unii Europejskiej. Prezydent Macedonii Północnej krytykuje funkcjonowanie ONZ – jest mało skuteczna, ale daje przestrzeń na dialog.
Jovana Trencevska, minister Pracy | fot. Hanna Tracz
Jovana Trencevska mówi o wyzwaniach Macedonii Północnej związanych z kryzysem energetycznym oraz sytuacji na tamtejszym rynku pracy. Informuje, że rząd w Skopje ma gotowe rozwiązania na rzecz rozwijania przedsiębiorczości, a co za tym idzie zatrzymania młodych ludzi w kraju. Przewidziane są ponadto kursy programowania dla bezrobotnych.
Lilianna Wiadrowska w Skopje | fot. Hanna TraczSkopje, Carsija | fot. Liliana WiadrowskaSkopje, najstarszy zakład fryzjerski | fot. Liliana WiadrowskaAnna Frangovska, kurator Galerii Narodowej Macedonii Północnej | fot. Hanna Tracz
Anna Frangovska o rozwoju lokalnej sztuki macedońskiej. Opowiada o najwybitniejszych dziełach, znajdujących się w Galerii Narodowej.
Goran Sadikarijo, dyrektor Muzeum Holocaustu w Skopje | fot. Hanna Tracz
Goran Sadikarijo o Muzeum Holocaustu w Skopje i historii Żydów w Macedonii Północnej. Celem tego muzeum jest zapobieganie antysemityzmowi.
Dom Pamięci Matki Teresy w Skopje | fot. Hanna Tracz
Hanna Alicja Tracz z wywiadem z Domu Pamięci Matki Teresy z Kalkuty. Historia o miejscu narodzin albańskiej zakonnicy.
Danela Arsovska, burmistrz Skopje | fot. materiały własne
Danela Arsovska mówi o planach na swoja kadencję w Skopje. M.in. reformach w mieście i systemie zarządzania.
Wojciech Tyciński, ambasador RP w Macedonii Północnej | fot. materiały własne
Wojciech Tyciński charakteryzuje kształt sceny politycznej w Macedonii Północnej. ocenia, że jednym z największych wyzwań dla władz Macedonii Północnej jest zahamowanie tempa emigracji młodych ludzi. Dyplomata zapewnia o pełnym poparciu Polski dla europejskich aspiracji Macedonii Północnej.
Druga część wywiadu z Wojciechem Tycińskim. Rozmowa dotyczy sytuacji ekonomicznej Macedonii Północnej i relacji międzynarodowych w związku z sytuacją gospodarczą kraju.
Jan Olendzki w Skopje | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Jan Olendzki z relacją ze Skopje. Opowiada o swoich wrażeniach ze stolicy Macedonii Północnej.
Igor Stanojoski, w rozmowie z Piotrem Mateuszem Bobołowiczem, opowiada o tym jak wygląda życie w Macedonii Północnej, o konfliktach wśród społeczeństwa, a także o stosunku Macedończyków do sąsiadów oraz do Rosji przed rozpoczęciem inwazji na Ukrainę i obecnie.
Igor Stanojoski mówi o literaturze macedońskiej, a także o języku i porównuje go z innymi językami słowiańskimi.
Liliana Wiadrowska spaceruje po Skopje z przewodnikiem – Dawidem Trajkowskim.
Skopje | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Liliana Wiadrowska spaceruje po Skopje z przewodnikiem – Dawidem Trajkowskim.
Pomnik św. Cyryla i Metodego w Skopje | fot. Hanna TraczSkopje | fot. Hanna TraczPomnik “Wojownik na koniu” przedstawiający Aleksandra Wielkiego | fot. Piotr Mateusz BobołowiczPomnik „Wojownik” w Skopje | fot. Hanna TraczDolna część pomnika „Wojownik” | fot. Piotr Mateusz BobołowiczDawid Trajkowski, przewodnik po Skopje | fot. Liliana Wiadrowska
Liliana Wiadrowska z relacją z Wielkiej Wyprawy, która dotarła do macedońskiego Skopje. Po mieście tym oprowadza Dawid Trajkowski – po ojcu Macedończyk, po matce Polak. Opowiada o standardzie życia w Macedonii Północnej.
Skopje, Macedonia Północna | fot, Piotr Mateusz BobołowiczMacedonia Północna | fot. Hanna TraczMacedonia Północna | fot. Hanna TraczMacedonia Północna | fot. Hanna Tracz
Wielka Wyprawa po pobycie w stolicy Bułgarii udała się do Macedonii Północnej.
Drugi etap Wielkiej Wyprawy za nami. Relacje, rozmowy o życiu, kulturze i polityce można zobaczyć niżej.
Zobacz pierwszy etap naszej podróży. Odwiedziliśmy państwa nadbałtyckie, a w tym miasta – Wilno, Kowno, Kłajpedę, Rygę, Tallinn, Helsinki, Sztokholm i Szczecin.
Polonista ze Słowenii opowiada o najsłynniejszym Polaku w historii Słowenii, a o którym (prawie) nikt u nas nie słyszał.
Nikolaj Jež (wykładowca akademicki, współtwórca katedry polonistyki na Uniwersytecie w Ljubljanie) przybliża naszym słuchaczom postać Emila Korytki herbu Jelita (1813-1839). Jest to postać mająca kluczowe znaczenie dla tożsamości narodowej Słoweńców. Korytko – były powstaniec listopadowy – został w 1837 r. wyrzucony z II roku studiów we Lwowie i zesłany do Ljubljany (wówczas Laibach) z rozkazu władz austriackich za działalność niepodległościową. Na zesłaniu zaczął badać kulturę słoweńską i nawoływał Słoweńców do walki o swoją samodzielność.
Tą decyzją Emil Korytko zapisał się na zawsze w naszej historii. Jego postać jest obecna w każdym podręczniku szkolnym, są ulice jego imienia. Jego dzieła poświęcone kulturze słoweńskiej – w tym zbiory pieśni ludowych – są podstawowym źródłem wiedzy o Słowenii.
– opowiada nasz gość.
Mimo że w Polsce jest zapomniany, to Korytko po dziś dzień wpływa na nauki humanistyczne w Słowenii.
Z jego prac korzystają historycy, etnografowie, muzykolodzy, antropolodzy kultury itp.
Gościem Krzysztofa Skowrońskiego jest Domen Mezeg, dziennikarz pochodzący ze Słowenii. W rozmowie wyjaśnia, jak na politykę najbogatszego kraju byłej Jugosławii wpływa jego najnowsza historia.
Jak mówi Domen Mezeg, partie prawicowe są bardziej zainteresowane współpracą z krajami Grupy Wyszehradzkiej, zaś partie lewicowe stawiają na kontakty z krajami zachodniej Europy i Rosją. Wskazuje też, że lewica ma dominujący wpływ na życie medialne Słowenii. Ma teorię, dlaczego tak jest:
Chodzi o to, że w Słowenii nie przeprowadzono lustracji. W Polsce – przynajmniej częściowo, według mojej wiedzy – taka lustracja została przeprowadzona. Było tak, bo Polska była satelitą Związku Radzieckiego, ale jednak osobnym krajem – zaś Słowenia nie. Dlatego u nas ocalały stare struktury i powiązania.
– mówi dziennikarz.
Istotną rolę w słoweńskim życiu politycznym grają (post)komuniści. Nazywa się ich tam „lewicą tranzycyjną – lewicą w stanie przejściowym”. Domen Mezeg wyjaśnia, dlaczego tak jest:
Energia poszła na odzyskanie niepodległości. W jej obronie stoczyliśmy krótką, trwającą dziesięć dni wojnę. Wtedy panowało przekonanie, że najważniejsza jest jedność narodowa. U nas zawsze był problem z komunizmem.
– konstatuje smutno Mezeg.
Posłuchaj, jak Doman Mezeg opowiada o historii politycznej Słowenii – i to świetną polszczyzną!
Lojze Peterle pełnił stanowisko pierwszego premiera wolnej Słowenii. Walkę o niepodległość swojego kraju porównuje do obecnej sytuacji narodu ukraińskiego.
Były premier Słowenii porównuje wydarzenia związane z walką o niepodległość jego kraju z obroną Ukraińców przed rosyjską inwazją.
Podobnie było, kiedy to Słowenia ogłosiła swoją niepodległość. Wtedy przeżyła podobną napaść ze strony Jugosłowiańskiej Armii Ludowej.
Jak zauważa rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego, agresorzy nie docenili siły atakowanych przez nich narodów.
Główne podobieństwo opiera się na błędnych założeniach w przypadku obu agresorów. Obaj agresorzy uważali, że szybko przejadą czołgami do określonych miejsc. Wprowadzą zmiany i szybko przejmą władzę.
Lojze Peterle ma nadzieję, że dalsze losy wojny rosyjsko-ukraińskiej także będą przypominać te znane jego rodakom.
Wydaje mi się, że to właśnie napad Putina na Ukrainę, do końca ukonstytuuje ten kraj.
Rzeka Lublanica, w tle kościół oo. Franciszkanów, słynący ze swojej różowej fasady | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Poranka Wnet można słuchać na 87.8 FM w Warszawie, 95.2 FM w Krakowie, 96.8 FM we Wrocławiu, 103.9 FM w Białymstoku, 98.9 FM w Szczecinie, 106.1 FM w Łodzi, 104.4 FM w Bydgoszczy, 101.1 FM w Lublinie.
Goście Poranka Wnet:
Lojze Peterle – pierwszy premier wolnej Słowenii
Dmytro Antoniuk – korespondent z Ukrainy
dr Nika Ježa – wydział polonistyki
Alojz Kovšca – Przewodniczący Rady Państwa (izby wyższej w Słowenii)
Anna Fotyga – europosłanka PiS
Domen Mezeg – dziennikarz TVSLO24
Prowadzący: Krzysztof Skowroński
Realizacja: Dominika Borcz, Joanna Rejner
Lojze Peterle mówi o historii swojego kraju – Słowenii.
Rzeka Lublanica. Nad miastem góruje Zamek w Lublanie | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Dmytro Antoniuk informuje o wydarzeniach ostatniej nocy na Ukrainie:
Na Kijów rakiety nie spadały. Ale Zaporoże jest ostrzeliwane codziennie. Ostatniej nocy rakiety spadły także na Mikołajów.
Jednocześnie Ukraina kontynuuje kontrofensywę.
Sytuacja jest poważna, ale wybuchy były też w Chersoniu, gdzie stacjonują wojska rosyjskie.
W obwodzie charkowski i ługańskim nasi żołnierze też idą naprzód.
Alojz Kovšca mówi o walce Słowenii o niepodległość.
Słowenia wspólnie i zjednoczona stanęła w obronie swoich granic. W przypadku armii Jugosławii nie było takiej motywacji.
Polityk mówi o następstwach wojny na Ukrainie, jakie daje się odczuć w słoweńskiej gospodarce. Mierzy się ona z dużą inflacją. Alojz Kovšca wymienia najważniejsze gałęzie słoweńskiej gospodarki.
Przemysł motoryzacyjny, chemiczny i częściowo również usługi.
Alojz Kovšca, przewodniczący Rady Państwa, izby wyższej parlamentu Słowenii. | Fot. Lech Rustecki
Dr Nika Ježa opowiada o Emilu Korytce.
Anna Fotyga mówi o tym, jakie działania wobec reżimu Putina powinno podejmować NATO.
Bardzo potrzebny jest dokładny przegląd potencjału nuklearnego. Potrzebne jest odstraszanie i powstrzymywanie Rosji.
Anna Fotyga i Krzysztof Skowroński
Polityk zwraca uwagę na nieskuteczność działań rosyjskiej armii.
Od 24 lutego nie osiągnęła większości zakładanych celów.
Ukraińskie wojska prowadzą niezmiernie inteligentną walkę.
Lojze Peterle o swojej ocenie sytuacji światowej w perspektywie wojny w Ukrainie.
Bachmut, Ukraina. Zniszczenia spowodowanie rosyjskim ostrzałem. Fot. Paweł Bobołowicz
Dziennikarz Domen Mezeg przyznaje, że Słowenia nie rozstała się całkowicie z komunistyczną przeszłością.
W Słowenii nie przeprowadzono lustracji. Pozostały pewne stare struktury w mediach, w firmach państwowych. Z pozoru można odnieść wrażenie, że media słoweńskie są niezależna – tak naprawdę nie są.
Katedra św. Mikołaja, w tle zamek | fot. Piotr Mateusz Bobołowicz
Lojze Peterle opowiada o swoich wspomnieniach świętego Jana Pawła II.
Do największego od 51 lat osiągnięcia reprezentacji Polski najbardziej przyczynił się Mateusz Ponitka, zdobywca 26 punktów.
Drużyna prowadzona przez Igora Milicicia odnotowała w czwartek rewelacyjną pierwszą połowę, wygraną aż 54:31. Obrońcy tytułu wydawali się być całkowicie zniechęceni. W drugiej odsłonie spotkania Polakom gra układała się niestety znacznie gorzej, Słoweńcy nie tylko odrobili straty, ale potrafili wyjść na pięciopunktowe prowadzenie.
Kluczowa dla zwycięstwa biało-czerwonych była stabilna dyspozycja liderów: Slaughtera i Ponitki; późne złapanie odpowiedniego rytmu gry przez słoweńskiego gwiazdora Lukę Doncicia, oraz przedwczesne zakończenie przez niego występu w meczu na skutek popenienia piątego faulu.
Rywalem Polaków w piątkowym półfinale będą Francuzi. W drugim spotkaniu tej fazy turnieju gospodarze mistrzostw Niemcy zmierzą się z Hiszpanią.
Ekspert ds. wschodnich o wizycie amerykańskiego prezydenta w Polsce, wzmocnieniu wschodniej flanki NATO i misji pokojowej na Ukrainie.
Marek Budzisz sądzi, że w sobotę w Warszawie Joe Biden po raz kolejny potwierdzi zobowiązania Stanów Zjednoczonych wobec swych sojuszników.
Poza tym oczekuje się, że prezydent Biden poinformuje o wzmocnieniu obecności wojskowej na wschodniej flance.
Według polskich władz umowa NATO-Rosja ograniczająca obecność militarną Paktu na wschodniej flance przestała obowiązywać po 24 lutego.
Trwa przenoszenie kolejnej, trzeciej już ciężkiej brygady […]. Pytanie […] czy będą w formule rotacyjnej, czy w formule stałych baz, bo to jest dość zasadnicza różnica.
Ekspert ds. wschodnich zauważa, że państwa skandynawskie, środkowoeuropejskiej bałtyckie chcą wzmocnienia flanki wschodniej NATO. Niechętnie na to patrzą Francja i Niemcy. Joe Biden musi lawirować między nimi.
Ucieranie kompromisu wymaga czasu, […] a dzisiaj tego czasu nie ma.
Członek Strategy & Future wskazuje, że Dania, Czechy, Słowacja, Słowenia, a nawet Francja mogłyby wysłać razem z Polską swoje siły wojskowe na Ukrainę. Mogą one udzielać pomocy humanitarnej i osłaniać dostawy sprzętu.
Idea tych misji pokojowych, o czym mówił premier Kaczyński w Kijowie, będzie wspierana przez Stany Zjednoczone chociaż nie czynnie, to znaczy Ameryka nie zaangażuje się wojskowo w taką misję.
Przyznaje, że rozumie obawy tych wskazujących na ryzyko związane z taką inicjatywą. Sądzi, że przy dużej koalicji ryzyko byłoby warte podjęcia.
Jedni uważają, że to będzie eskalować konflikt, inni uważają, że Putin się nie odważy. Ktoś musi to ryzyko podjąć sprawdzenia, jak będzie naprawdę.
@MBudzisz2 w #PoranekWnet : Stanie z bronią u nogi i patrzenie jak Ukraina jest topiona we krwi nie rozwiąże żadnego problemu #RadioWnet
Korespondent Radia WNET w Niemczech o zmianie przekazu niemieckich mediów po rosyjskiej inwazji na Ukrainie.
Jan Bogatko podaje że niemieckie media komentują dzisiaj dwie wizyty zagraniczne. Pierwszą z nich jest podróż byłego kanclerza Niemiec Gerharda Schroedera do Moskwy
Zakończyła się fiaskiem, jak zresztą zgodnie o tym donosi prasa niemiecka – komentuje.
Odmiennie oceniana jest wizyta premierów Czech, Polski i Słowenii na Ukrainie. Nasz korespondent wskazuje, że Süddeutsche Zeitung zachwyca się nią.
Jest to absolutne novum. Jeżeli wymienia się tutaj Kaczyńskiego i wymienia się tutaj Morawieckiego w tym kontekście na pierwszym miejscu i spotkanie nazywa się historycznym to jest to też historyczny zwrot w niemieckich mediach.
Jak wskazuje Bogatko, po ataku Rosji na Ukrainę nastąpiła zmiana narracji. Handelsblatt zauważa, że
Niemcy od 2014 r. importowali z Rosji gaz i ropę naftową o wartości 170 mld euro.
Nasz korespondent dodaje, że:
To w gruncie rzeczy Niemcy sfinansowały wojnę na Ukrainie.
Manifestacja poparcia dla Ukrainy na Downing Street | Fot. Autor: Marcin Libera
Premier Mateusz Morawiecki, wicepremier Jarosław Kaczyński, premier Czech Petr Fiala, premier Słowenii Janez Janša udają się do Kijowa – informuje polski rząd.
Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki oraz wiceprezes Rady Ministrów, przewodniczący Komitetu ds. Bezpieczeństwa Narodowego i spraw Obronnych Jarosław Kaczyński wraz z premierem Czech Petrem Fialą oraz premierem Słowenii Janezem Janšą udają się dziś do Kijowa jako reprezentanci Rady Europejskiej na spotkanie z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim i premierem Ukrainy Denysem Szmyhalem” – informuje rząd.
Europa musi dać silny sygnał dla pokoju! W porozumieniu z przewodniczącym RE i przewodniczącą KE, premier @MorawieckiM, wicepremier J. Kaczyński, premier Czech @P_Fiala, premier Słowenii @JJansaSDS udają się właśnie do Kijowa na spotkanie z najwyższymi władzami Ukrainy.
Jak podkreślił rząd, wyjazd organizowany jest w porozumieniu z przewodniczącym Rady Europejskiej Charlesem Michelem i przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen.
Celem wizyty jest potwierdzenie jednoznacznego poparcia całej Unii Europejskiej dla suwerenności i niepodległości Ukrainy oraz przedstawienie szerokiego pakietu wsparcia dla państwa i społeczeństwa ukraińskiego – czytamy w komunikacie.
O wizycie delegacji poinformowana jest społeczność międzynarodowa za pośrednictwem organizacji międzynarodowych, w tym ONZ.
