Program Wschodni: „Sojusz” to partia prorosyjska i jest poważnym wyzwaniem dla całej Białorusi, w tym dla Łukaszenki

W najnowszym „Programie Wschodnim” m.in. o nowo powstałej białoruskiej prorosyjskiej partii „Sojusz” i jaką rolę może ona odegrać we wschodniej polityce.

Prowadzący: Paweł Bobołowicz;

Realizacja: Michał Mioduszewski, Wiktor Timochin


Goście:

Dr Jewhen Mahda – politolog, dyrektor Instytutu Polityki Światowej;

Ajder Mużdabajew – dziennikarz i publicysta telewizji krymsko-tatarskiej ATR


Na Białorusi powstała prorosyjska partia „Sojusz” – o tym czy Putin ma w planach powtórzenie scenariusza ukraińskiego z 2014 roku i zainicjowanie na Białorusi ludowych republik prorosyjskich, mówi Dr Jewhen Mahda:

Na Białorusi mamy obecnie 15 partii politycznych, ale brakuje tam realnego partyjnego życia. Partia polityczna „Sojusz” to partia prorosyjska i jest naprawdę poważnym wyzwaniem dla całej Białorusi – biorąc nawet pod uwagę samego Łukaszenkę i widząc, że on nie planuje rozstać się z władzą.

Politolog wskazuje na paradoksalny charakter nowo zaistniałej sytuacji politycznej z „Sojuszem” w tle:

Dla Białorusi ta sytuacja wygląda naprawdę paradoksalnie: Łukaszenko mówi publicznie, że jest nieodwołalnie związany z Rosją, a tymczasem od tyłu pojawia się siła, która będzie destabilizować jego politykę.

Ajder Mużdabajew opowiada patryjotycznej i medialnej misji, jaka spoczywa na twórcach krymsko-tatarskiej telewizji ATR:

Niedawno prezydent Zełenski mówiąc o Krymie nazwał go sercem Ukrainy, w swoim wystąpieniu użył metafory mówiąc, że ich narodowi zostało wyrwane serce. A Kanał telewizyjny ATR nie jest jedynie kanałem telewizyjnym – to jest symbol krymsko-tatarskiego ducha, szczególnie teraz, w czasach okupacji Krymu jest tym, co trzyma nas razem.

Dziennikarz mówi również o fasadowości obietnic oraz braku realnego wsparcia ze strony Ukrainy, z którym mierzy się telewizja:

I teraz, patrząc na te wszystkie poprawne słowa, które padły z ust polityków Ukrainy, nie widzę tej szczerości, że naprawdę chcą pomóc Krymowi i krymskim Tatarom. Widzę to raczej jako imitację pomocy. (…)

Poza skomplikowaną sytuacją polityczną, telewizja ATR napotyka także trudności natury finansowej. Publicysta nawiązuje m.in. do problematycznego położenia kanału, który mimo formalnego wsparcia ze strony Ukrainy oraz Unii Europejskiej, nadal nie otrzymuje dofinansowania od ukraińskiego rządu. Dziennikarz wskazuje na absurd sytuacyjny, kiedy to Unia musi upominać Ukrainę o wsparcie dla kanału, którego istnienie powinno leżeć przede wszystkim w jej interesie:

Władze ukraińskie ciągle wymyślają nowe powody by odmówić ATR dofinansowania – tego, które już jest wpisane w ukraiński budżet na nasz kanał. Jako telewizja mamy ciągle do spełnienia takie wymogi jakby nie było okupacji, jakby były tu jakieś inne kanały, z którymi mielibyśmy konkurować. (…) I ja nie rozumiem dlaczego mamy to robić.

Zachęcamy do wysłuchania całej audycji!

N.N.

Program Wschodni: Grodno jeszcze się broniło, a NKWD na oczach ludności rozstrzeliwało polskich oficerów i żołnierzy

W najnowszym „Programie Wschodnim” poruszono temat najnowszego artykułu Andrzeja Poczobuta odnoszącego się do zbrodni NKWD popełnionej na polskich oficerach i żołnierzach w Grodnie.

Prowadzący: Paweł Bobołowicz;

Realizacja: Michał Mioduszewski, Wiktor Timochin;


Goście:

Andrzej Poczobut – polski i białoruski dziennikarz i publicysta, współpracownik białoruskiej redakcji WNET;

Janina Jakowenko – ukraińska reporterka, współpracowniczka redakcji WNET;

Robert Czyżewski – dyrektor Instytutu Polskiego w Kijowie;


W najnowszym „Programie Wschodnim” Paweł Bobołowicz w rozmowie z Andrzejem Poczobutem porusza temat nieznanego sowieckiego dokumentu, opisującego zbrodnie NKWD popełnione na polskich oficerach i żołnierzach, w trakcie obrony Grodna we wrześniu 1939 r. Dokument ten stanowił punkt wyjścia do najnowszego artykułu Poczobuta dla Gazety Wyborczej:

To jest dokument działu kadr KC Komunistycznej Partii i myślę, że właśnie dzięki temu on trafił w czyjeś ręce, a nie został utajniony. Dotyczy osoby tzw. „towarzysza Iwanowa”, naczelnika czwartego działu NKWD przy białoruskim Okręgu Wojskowym. (…) Sekretarz Działu Kadr sporządził taką charakterystykę, która dotyczy Iwanowa i gdzie zostały jego przewinienia, m.in: samowolne egzekucje uczestników obrony Grodna.

Dziennikarz wskazuje na ważne dla historyków informacje, których dowiadujemy się z notatki z Grodna:

Dokument opisuje dokładnie jak odbywała się egzekucyjna selekcja; że jeńców wojennych dzielono na trzy grupy: jedna grupa to natychmiastowa egzekucja, druga szła do więzienia, a trzecia była zwalniana. Opisuje też, że egzekucje te odbywały się na oczach polskich jeńców i miejscowej ludności, 300 – 400 metrów od Grodna.

Jak podsumowuje gość:

Iwanow został ukarany przez władze sowieckie za „nadgorliwość”, a dokładnie za to, że 22 września nie zważając na rozkaz przełożonego, który zabraniał dokonywania takich egzekucji, on dokonał jeszcze jednej.  Jej przebieg nie jest opisany, ale wiemy, że 22 i 23 września to były najczarniejsze dni w historii Grodna dlatego, że po opanowaniu miasta sowieci po prostu zabijali na ulicach (…) i rola Iwanowa, jak wynika z tego dokumentu, była znacząca


W dalszej części audycji Janina Jakowenko opowiadała o bieżących wydarzeniach kulturalnych i społecznych w Kijowie:

1 marca w Kijowie odbyło się otwarcie nowej kawiarni socjalnej San Angelo oraz wystawy charytatywnej „Ptaki Ukrainy” przy wsparciu Funduszu Ochrony Bioróżnorodności Ukrainy. Datki na cele charytatywne ze sprzedaży obrazów zostaną skierowane na stworzenie przestrzeni bioróżnorodności w mieście Kijów, jak również w Fastowie. Na otwarciu między innymi była małżonka Ambasadora RP pani Monika Kapa-Cichocka, która opowiedziała nam o tym wydarzeniu i planach na przyszłość.


Ostatni gość programu, Robert Czyżewski przybliżył słuchaczom historię związaną z publikacją najnowszego reprintu twórczości Tymko Padury wydawnictwa Warszawa 1844 r., który ukazał się dzięki pomocy Instytutu Polskiego w Kijowie:

To chyba więcej niż dzięki nam – wydanie tego reprintu było naszą inicjatywą. Dość powiedzieć, że wydanie miało ukazać się w ubiegłym roku, niestety koronawirus nieco nas powstrzymał, ale kolportować je na Ukrainie będziemy właśnie teraz. (…)

Dyrektor Instytutu Polskiego w Kijowie przedstawił też postać i specyfikę twórczości Tymko Padury, którego twórczości poświęcona jest publikacja:

Jest to chyba pierwsza specyfika Tymko Padury, że inaczej niż wielu autorów współczesnych, ale i autorów XIX wiecznych, Tymko Padura chciał się zgubić jako autor; on świadomie nie podpisywał swoich wierszy, by były one uznane za ludowe. (…) Po pierwsze, to jest to samo pokolenie co Mickiewicz i Słowacki; pokolenie które doświadcza Powstania Listopadowego; pokolenie, dla którego lud jest niesamowicie istotny, i tu wprowadził ten najbardziej skomplikowany element – nie wolno w tak prosty sposób przenosić współczesnych podziałów narodowych na Polaków, Ukraińców, Białorusinów i Litwinów.

Zachęcamy do wysłuchania całej audycji!

N.N.

Program Wschodni: Otwarcie wystawy o bibliotece Stanisława Vincenza. „To świat, który w całości powstał w jego umyśle”

W najnowszym „Programie Wschodnim” o Stanisławie Vincenzie w 50. rocznicę śmierci.

Prowadzący: Paweł Bobołowicz

Realizacja: Michał Mioduszewski


Goście:

Maria Górska – dziennikarka telewizji Espreso, menadżer projektów kulturalnych w Ogólnoukraińskim Forum Demokratycznym;

Andrij Pawłyszyn – ukraiński dziennikarz, historyk i tłumacz literatury polskiej;

Mykoła Kniażycki –  ukraiński dziennikarz, poseł Rady Najwyższej Ukrainy, przedstawiciel opozycyjnej frakcji Europejska Solidarność, wiceprzewodniczący Komisji ds. Humanitarnych i Polityki Informacyjnej;


W tym roku obchodzimy 50. rocznicę śmierci Stanisława Vincenza – polskiego prozaika, eseisty, miłośnika i znawcę Huculszczyzny i Pokucia oraz myśli i sztuki starożytnej Grecji. We Lwowie została otwarta wystawa ze zbioru unikatowych książek pisarza, gdzie można zobaczyć m.in. należące do Vincenza woluminy i egzemplarze z autografami wielkich współczesnych autorów i przyjaciół pisarza – Jerzego Giedroycia, Czesława Miłosza, Józefa Czapskiego i Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Bibliotekę Stanisława Vincenza zakupił w Niemczech deputowany Ukrainy, dziennikarz Mykoła Kniażycki.

Maria Górska mówiła o tym jak trafiła na trop, gdzie w Europie znajdował się księgozbiór Vincenza:

Właśnie o tej bibliotece opowiadali mi naukowcy – jeden z nich, dr. Jan Andrzej Choroszy, jeden z Vincenzologów, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego. Nawet przysyłał mi listy tych książek i już wiedziałam, że biblioteka ta znajduje się u żony syna Vincenza (Andrzeja) w Heidelbergu w Niemczech. Znalazłam namiary do pani Joanny, napisałam do niej i tak zaczęła się nasza korespondencja.

Relacjonowała także jak przebiegał proces transportu zbiorów i jak powstawała wystawa we Lwowie:

I przewieźć bibliotekę, która składa się z więcej niż tysiąca książek było prawie niemożliwym, ale naprawdę byliśmy bardzo zainspirowani tą ideą. (…) szukaliśmy wszelkich sposobów i znaleźliśmy możliwość przetransportowania jej (…). Były w to zaangażowane dziesiątki menedżerów.


Andrij Pawłyszyn, jako jeden z pierwszych mógł zapoznać się z biblioteką Vincenza – opowiadał o swoich wrażeniach:

Dla nas to bardzo ważne, bo w taki sposób studenci z Ukrainy i badacze ukraińscy mogą to na miejscu wszystko badać, mogą badać całość spuścizny Vincenza. Ta biblioteka to swoisty rentgen wyobrażeń autora, to  świat, który w całości powstał w jego umyśle i, który on później przeniósł na papier.


Mykoła Kniażycki, mecenas wystawy wskazywał przede wszystkim na koncyliacyjny charakter postaci Stanisława Vincenza dla narodów: polskiego i ukraińskiego i, na wartość płynącą z upamiętnienia jego sylwetki:

Powstanie Centrum Stanisława Vincenza w Krzyworówni; bardzo chcę zrobić takie centrum dla kultury ukraińskiej i dla kultury polskiej. Vincenz to jest to nazwisko, które łączy nasze narody.


Zapraszamy do wysłuchania całej audycji!

NN

Rosja zrobi wszystko, by rozbić Trójkąt Lubelski – Program Wschodni – 30.01.2021 r.

W najnowszym Programie Wschodnim poruszono kwestię Trójkąta Lubelskiego. Nie zabrakło również przeglądu najważniejszych informacji z regionu.

Prowadzący: Wojciech Jankowski

Realizator: Karina Wysoczańska


Goście Programu Wschodniego:

Dr Jakub Olchowski, Instytut Europy Środkowej, UMCS;

Petro Hawryłyszyn, publicysta „Kuriera Galicyjskiego”, historyk;


Dr Jakub Olchowski odniósł się do spotkania  ministrów spraw zagranicznych Litwy, Polski i Ukrainy w ramach Trójkąta Lubelskiego. W związku z pandemią spotkanie miało charakter zdalny. W części dot. Białorusi uczestniczyła też Swietłana Cichanouska.

Sama inicjatywa jest bardzo dobra, zwłaszcza w tej części Europy. (…) Trójkąt Lubelski ma być przede wszystkim forum współpracy politycznej, dlatego była mowa o współpracy z nową administracją w USA, o szczepionkach, a także o Białorusi. Poza tą płaszczyzną polityczną jest cały szereg innych  np. kwestia bezpieczeństwa – wskazywał dr Jakub Olchowski.

Jak zaznaczył ekspert Trójkąt Lubelski jest nie na rękę Rosji, która w takim porozumieniu upatruje zagrożenie.

Rosja zrobi wszystko,  (…) żeby inicjatywa Trójkąta Lubelskiego się nie udała, by nie doszło do zacieśnienia współpracy między tymi państwami. To nie jest w interesie Rosji, by państwa z jej sąsiedztwa ze sobą współpracowały – zauważył.

Ważnym akcentem był udział w spotkaniu Swietłany Cichanouskiej.

Dyskusja odbywała się on-line  i brała udział w niej Swietłana Cichanouska. Wszystkie trzy państwa potwierdziły swe poparcie dla białoruskich aspiracji demokratycznych. To ważny sygnał – ocenił.


Petro Hawryłyszyn mówił o historii swojej rodziny, pochodzącej ze wski  Wielka Kamionka na dzisiejszej Ukrainie, kiedyś znajdującej się w granicach II RP.


Zachęcamy do wysłuchania całej audycji!

A.N.

Wypowiedzi Putina wskazują na wojnę. Program Wschodni z 19 grudnia 2020 r.

W Programie Wschodnim: o corocznej konferencji Władimira Putina, premierze książki pt.„Jestem dziennikarzem. Dlaczego mnie bijecie?” oraz solidarności z Białorusią.

Goście Programu Wschodniego:

Dr Jakub Olchowski – Instytut Europy Środkowej, Wydział Politologii i Dziennikarstwa UMCS

Andrzej Poczobut – polski  i bialoruski dziennikarz, współpracownik Radia Wnet

Dr Bogdana Gonczarenko
wykładowczyni katedry polonistyki Kijowskiego Narodowego Uniwersytetu im. Tarasa Szewczenki


Prowadzący: Paweł Bobołowicz

Realizator: Mikołaj Poruszek, Wiktor Timochin


Andrzej Poczobut o sankcjach gospodarczych wobec Białorusi.

Jeśli protesty na Białorusi będą trwać nadal to Unia wprowadzi kolejne sankcje. Sankcje gospodarcze mogą być bardziej efektywne od sankcji personalnych – podkreśla.

Dr Jakub Olchowski komentuje konferencję Władimira Putina.

Na corocznej konferencji dziennikarze pytali prezydenta Rosji między innymi o pandemię koronawirusa czy politykę zagraniczną. Konferencja trwała 4,5h.

Gospodarka Białorusi jest w bardzo złym stanie, który wciąż się pogarsza. Są nadzieje, że polityka Stanów Zjednoczonych będzie bardziej przychylna Ukrainie i Białorusi. Joe Biden rozumie co dzieje się w Europie Wschodniej i rozumie mechanizmy, które tam funkcjonują. Nadzieje nie są bezpodstawne – mówi gość „Programu Wschodniego”.

Jak dodaje: W polityce międzynarodowej nie istnieje szczyt hipokryzji. To, co powiedział Putin wskazuje ewidentnie na wojnę. Sama retoryka Putina świadczy o tym, że Rosja szuka wroga. Przyszły rok może być gorszy w kwestii temperatury międzynarodowej.

Rosja ustami prezydenta będzie zaprzeczać, że brała udział w jakichkolwiek zamachach na życie. Jest stratą czasu słuchanie przemówień Putina, ponieważ są one przewidywalne.

W tym tygodniu odbyła się premiera książki pt. „Jestem dziennikarzem. Dlaczego mnie bijecie?”. Książka opowiada o pracy białoruskich dziennikarzy i jest wyrazem solidarności dziennikarzy z Ukrainy i Polski z białoruskimi kolegami, którzy ucierpieli i wciąż cierpią z powodu represji reżimu Łukaszenki. Książka wydana jest w czterech językach: polskim, angielskim, rosyjskim oraz białoruskim. Książkę można pobrać na stronie: https://cmwp.sdp.pl/download/jestem-dziennikarzem-dlaczego-mnie-bijecie-ksiazka/

Jak powiedział Krzysztof Skowroński: Jestem solidarny z białoruskimi dziennikarzami, którzy walczą o wolność. SDP ma specjalny projekt, w którym pomaga dziennikarzom. Myślę, że razem dojedziemy do zwycięstwa.

Dr Bogdana Gonczarenko o inicjatywach dotyczących języka polskiego w Kijowie.

Na kursy językowe najchętniej przychodzą dzieci, biznesmeni oraz ci, którzy chcą wyrobić Kartę Polaka – twierdzi rozmówca.


Posłuchaj całego „Programu Wschodniego” już teraz!


 

Białoruś: 300 zatrzymanych w 127 dzień protestów

W niedzielę minął 127 dzień protestów przeciwko sfałszowanym wyborom prezydenckim. Dane milicji mówią o 300 zatrzymanych. Sviatlana Cichanoŭskaja rozpoczęła wizytę w Berlinie.

300 zatrzymanych w 127 dzień protestów, podaje białoruska milicja po kolejnym dniu manifestacji na Białorusi. W niedzielę minął 127 dzień protestów przeciwko sfałszowanym wyborom prezydenckim i przemocy na Białorusi.

Akcje protestów miały formę marszów w różnych dzielnicach Mińska i wielu innych białoruskich miast. Marsze były przeprowadzone pod nazwą „Marszu Ludowego Oskarżenia”.

Zamaskowani funkcjonariusze próbowali wyłapywać protestujących.W wielu miejscach natrafiali jednak na opór i byli zmuszeni odstępować od działań.

Wiemy, że białoruscy milicjanci przechodzą coraz częściej na stronę protestujących, o czym mowa była w sobotnim Programie Wschodnim.

Pomimo tego, oficjalne dane milicji mówią o 300 zatrzymanych w 127 dzień protestów. Pod Mińskiem zatrzymano całą klasę uczniów, którzy brali udział w próbie maturalnego walca. Dzieci zwolniono dopiero po przewiezieniu na komisariat.

Po raz pierwszy od 18 tygodni władze nie ograniczały w niedzielę dostępu do internetu.

Sviatlana Cichanoŭskaja rozpoczęła wizytę w Niemczech

Sviatlana Cichanoŭskaja 13 stycznia rozpoczęła wizytę w  Niemczech.

W Berlinie spotkała się z laureatką Nagrody Nobla Sviatlaną Alieksijevič. Rozmawiały o tym, jak można wesprzeć Białorusinów w  walce o wolność. Alieksijevič stwierdziła również, że ​​zbiera materiały do ​​nowej książki – opowieści bohaterów obecnej rewolucji.

Wieczorem Cichanoŭskaja wzięła udział w akcji wspierającej protestujących w Mińsku i na całej Białorusi, zorganizowanej przez białoruską diasporę w Berlinie. W akcji uczestniczyło około 300 osób.

Dzisiaj (14 grudnia 2020r.) Sviatlana Cichanoŭskaja spotka się z prezydentem Niemiec Frank-Walter Steinmeierem.


W Radiu Wnet wydarzenia z Białorusi można śledzić w „Wiadomościach” oraz w audycjach „Świt Wolności” (5h-6h) i „Białoruskie Noce” (23h-02h).

 

 

Wielki Głód na Ukrainie to także nasza trauma – Program Wschodni z 28 listopada 2020 r.

W Programie Wschodnim: jak będą wyglądać nowe relacje Ukrainy i USA, nowe dokumenty w sprawie Wielkiego Głodu, Łukaszenka znów atakuje Polskę, polemika Piotra Tymy z Łukaszem Adamskim.

Goście Programu Wschodniego:

Andrzej Poczobut – białoruski i polski dziennikarz;

Dr Mykoła Dawidiuk – ukraiński politolog;

Piotr Tyma – prezes Związku Ukraińców w Polsce;

Andrij Kohut – Dyrektor Archiwum SBU .


Prowadzący: Paweł Bobołowicz

Realizator: Franciszek Żyła, Wiktor Timochin


Dr Mykoła Dawidiuk mówi o wyborach w Stanach Zjednoczonych.

Pomimo, że tematy ukraińskie były ważne w czasie kampanii prezydenckiej w USA, to Ukraina nie ingerowała w amerykańskie wybory

Ukraina będzie nadal starać się być sojusznikiem i partnerem USA. Nie musimy spodziewać się specjalnych warunków, natomiast Ukraina ma nadzieję na poprawne stosunki międzynarodowe – mówi gość „Programu Wschodniego”.

Jak dodaje: Musimy zwracać uwagę, że to, co było w 2014 roku nie jest przykładem do naśladowania. W 2014 roku aktywiści występowali przeciw agresji rosyjskiej. Teraz nasz prezydent powinien się z nimi łączyć.

Dr Mykoła Dawidiuk twierdzi również, że Joe Biden zmieni przyszłość polityki. Jego polityka wygląda bardzo sprawiedliwie, a Ukraina za jego kadencji może odzyskać integralność terytorialną.

Piotr Tyma komentuje relacje polsko-ukraińskie.

Nasz czas wymaga chłodnej analizy, natomiast wydaje mi się, że w ostatnim okresie było zbyt dużo zachowań na poziomie międzypaństwowym, które źle precyzowały priorytety między Polską a Ukrainą. W mojej ocenie mamy do czynienia z działaniem „dwa kroki do przodu-trzy kroki do tyłu”. Nadal pragmatyzm i możliwości współpracy bardzo często stają się zakładnikami przeszłości, na którą współcześni obywatele tych państw nie mają wpływu. Ilość energii angażowanej w ten obszar relacji jest niezrozumiała i destrukcyjna dla pozytywnych działań – twierdzi rozmówca Pawła Bobołowicza.

Polska jest postrzegana w pozytywnej perspektywie. Ukraińcy patrzą na Polskę jako na kraj europejski, który szybko się rozwija. Z drugiej strony widzimy, że dochodzi do przesileń międzypaństwowych. Kwestią kontrowersyjną jest to, na ile część ekspertów stosuje niebezpieczną zasadę, czyli tzw. grę do jednej bramki.

W relacjach polsko-ukraińskich kwestie historyczne stają się nieraz hamulcem do rozwoju innych obszarów współpracy. Bardzo łatwo jest przerzucić odpowiedzialność na drugą stronę. „Dialog powinien być prowadzony po obu stronach. Wydaje mi się, że Polska jest zakładnikiem historii oraz źle zdiagnozowanej sytuacji w relacjach z Ukrainą” – podkreśla.

Andrij Kohut mówi o nowych dokumentach w archiwach sowieckich służb dotyczących Wielkiego Głodu na Ukrainie. W 1937 roku NKWD zlikwidowało wykonawców spisu ludności, z którego wynikało, że na Ukrainie „zniknęło” 6 mln osób.

W latach 1932-1933 na Ukrainie, dotąd jednym z największych spichlerzy świata, zamorzono głodem kilka milionów ludzi. Władze nie tylko nie starały się temu zapobiec, ale uniemożliwiały skuteczną akcję ratunkową. W najgorszym okresie Wielkiego Głodu umierało do 25 tys. ludzi dziennie; pustoszały całe wsie. Dochodziło do przypadków kanibalizmu, choć nie wiadomo, na jaką skalę. Szczególnie cierpiały dzieci: ocenia się, że życie straciła jedna trzecia z nich.

Każdego roku próbujemy publikować dokumenty, które znane są historykom, archiwistom, a nie są znane dla szerszej społeczności. Tego roku opublikowaliśmy kolekcję online, która dotyczy represji wobec wykonawców spisu ludności, który prowadzony był w styczniu 1937 roku – mówi Andrii Kogut.

Rozmówca dodaje, że ma nadzieję, że Polska i Ukraina będą pracowały w kierunku poznania prawdy na temat ofiar Wielkiego Głodu. Wielki Głód to trauma ogólnoświatowa. Dziś o godzinie 16:00 na Ukrainie zapłoną świece, które mają przypominać o tragedii w latach 1932-33.

Andrzej Poczobut komentuje wypowiedzi Aleksandra Łukaszenki.

Wypowiedzi Aleksandra Łukaszenki to część strategii, którą sobie wyznaczył. Wszystko co mówi jest podporządkowane jego planom – zaznacza gość „Programu Wschodniego”.


Posłuchaj całego „Programu Wschodniego” już teraz!


 

Paweł Bobołowicz, Dmytro Antoniuk, dr Tomasz Lachowski – Program Wschodni z 21 listopada 2020 r.

W Programie Wschodnim: Korespondencja Pawła Bobołowicza oraz Dmytro Antoniuka, konferencja w Muzeum Rewolucji Godności, a także zaproszenie na Festiwal Filmów EMiGRA 2020.

Goście Programu Wschodniego:

Paweł Bobołowicz – dziennikarz Radia Wnet;

Dmytro Antoniuk – dziennikarz Kuriera Galicyjskiego;

Dr Tomasz Lachowski – redaktor portalu Obserwator Międzynarodowy, adiunkt w Katedrze Prawa Miedzynarodowego i Stosunków Międzynarodowych UŁ;

Robert Czyżewski – dyrektor Instytutu Polskiego w Kijowie.


Prowadzący: Wojciech Jankowski

Realizator: Franciszek Żyła


Korespondencja Pawła Bobołowicza i Dmytro Antoniuka

Paweł Bobołowicz mówi o kontynuacji akcji „Rok 1920 pamięć w czasach zarazy”. Dmytro Antoniuk i Paweł Bobołowicz znajdują się w miejscowości Bazar. Wydarzenia w tym miejscu można traktować jako swoisty epilog 1920 roku. Niedaleko znajduje się strefa czarnobylska. Jak dodaje dziennikarz Radia Wnet: Nie jest to ostatnie miejsce, które chcemy odwiedzić.

Rozmówca Wojciecha Jankowskiego wspomina również o projekcie białoruskim, który trwa i wciąż się rozwija. Wczoraj można było posłuchać już pierwszych polskich wiadomości prosto z Białorusi.

Dr Tomasz Lachowski mówi o konferencji w Muzeum Rewolucji Godności.

Jednym z elementów świętowania czasów rewolucji godności była druga edycja międzynarodowej konferencji. Odbyła się ona w reżimie online. W siedzibie muzeum miały miejsce przeszukiwania – to wszystko spowodowało, że atmosfera konferencji się zmieniła.

Podczas samej konferencji doszło do prób ataków hakerskich. „Do naszych obrad wdarł się uczestnik, który znajdował się po drugiej stronie barykady”. Czas świętowania stał się czasem politycznego nacisku. Działanie sił, które nie sprzyjają rozwojowi Ukrainy i ich próba dyskredytacji muzeum nie jest przypadkowa” – podkreśla.

Już po raz ósmy widzowie mogą podziwiać filmy dotyczące szeroko rozumianej tematyki emigracyjnej. W związku z obecną sytuacją epidemiologiczną edycja lwowska, która odbywa się już od kilku lat, będzie dostępna online.

21 listopada od 14.00 do 22.00 czasu polskiego widzowie, za pomocą łączy internetowych, mogą obejrzeć szereg filmów dokumentalnych. Poza tym, w programie przewidziane są wywiady i rozmowy z twórcami. Festiwal poprowadzą dziennikarze „Kuriera Galicyjskiego” Wojciech Jankowski i Karina Wysoczańska.


Posłuchaj całego „Programu Wschodniego” już teraz!


 

Jesteśmy bardzo dalecy od zakończenia konfliktu w Górskim Karabachu – Program Wschodni z 14 listopada 2020 r.

W Programie Wschodnim: Białoruś wstrząśnięta po zakatowaniu Romana Bondarenki, wojska Federacji Rosyjskiej w Górskim Karabachu , Polacy uczcili 102 rocznicę odzyskania niepodległości.

Goście Programu Wschodniego:

Wieczesław Sikora – białoruski dziennikarz, bloger, współpracownik Radia WNET;

Jerzy Marek Nowakowski – prezes Stowarzyszenia Euroatlantyckiego, były ambasador RP w Armenii;

Dmytro Antoniuk – dziennikarz Kuriera Galicyjskiego;

Artur Żak – współpracownik Studia Lwów.


Prowadzący: Paweł Bobołowicz

Realizator: Franciszek Żyła


Musiałem ukrywać się przez trzy tygodnie. Zrozumiałem jednak, że nie mogę więcej tego robić i muszę zacząć działać. Przejechałem na Ukrainę – opowiada Wieczesław Sikora opowiada o konieczności ucieczki z Białorusi przed prześladowaniami reżimu Łukaszenki.

W czwartek po południu Białorusią wstrząsnęła tragiczna wiadomość: w szpitalu zmarł 31 letni Raman Bandarenka (Roman Bondarenko). Wcześniej został pobity pod własnym domem, a według białoruskich źródeł, za jego pobicie i śmierć odpowiadają służby reżimu Łukaszenki.

W piątek w samo południe czasu miejscowego wielu Białorusinów minutą ciszy uczciło pamięć Ramana Bandarenki. Mieszkańcy Mińska ustawili się przy głównych ulicach miasta. Ludzie przynieśli ze sobą historyczne biało-czerwono-białe flagi, czarne wstążki, kwiaty i znicze.

Jerzy Marek Nowakowski mówi o deklaracji zakończenia działań wojennych w Górskim Karabachu.

Konflikt w Górskim Karabachu znowu się zamroził. Jesteśmy bardzo dalecy od zakończenia konfliktu. Trzeba pamiętać, że obszar Górskiego Karabachu ma nadal nieokreślony status.

Jak dodaje: Można sądzić, że konflikt zaczyna przypominać sytuację w południowej Osetii. Jest to dramatyczne przeżycie psychologiczne dla obu narodów.

Rosjanie znaleźli się w sytuacji, w której interweniowanie w tym konflikcie jest bardzo niewygodne. Celem strategicznym Rosji jest bowiem wyciągnięcie Turcji z NATO. Z drugiej strony Rosjanie otrzymują instrument, który pozwala im dyscyplinować Ormian i Azerów – podkreśla gość „Programu Wschodniego”.

Jerzy Marek Nowakowski twierdzi, że Rosjanie wprowadzają tzw. siły pokojowe na prośbę przynajmniej jednej ze stron konfliktu. Rosjanie bardzo skutecznie udają strażaków gaszących pożary, które sami wywołali.

Rozmówca podkreśla, że wojna dowiodła, że Zachód ma gigantyczną przewagę. Wojnę wygrali tureccy instruktorzy wojskowi. Rosjanie znaleźli się w sytuacji kolejnego dowodu – są oni słabsi.

Polska przez cały czas dysponuje pozytywnym stereotypem na Kaukazie. „Myślę, że możemy pojawiać się tam jako czynnik mediujący. Naszym żywotnym interesem jest to, aby dopuszczać do rozwiązywania konfliktów siłą. Spory powinny być rozwiązywane drogą dyplomatyczną” – dodaje.

Dmytro Antoniuk mówi o akcji „Rok 1920 Pamięć w czasach zarazy” oraz inauguracji mapy miejsc, które przebyli dziennikarze Radia WNET.

Mapę można zobaczyć na stronie Instytutu Polskiego w Kijowie. Pamięć historyczna to konkretne miejsca, osoby i wydarzenia, które zostawiają swoje ślady. Przygotowaliśmy wyjątkową mapę “Miejsca wojny 1920 roku”, na której oznaczone są cmentarze wojskowe, groby, pomniki i tablice związane z wojną Ukraińskiej Republiki Ludowej i II Rzeczpospolitej przeciwko bolszewikom w 1920 na terytorium Ukrainy.

Miejsca pamięci wojny 1920 roku na Ukrainie

Wystąpienie Bartosza Cichockiego podczas obchodów dnia niepodległości na Ukrainie.

Artur Żak mówi o dniu niepodległości na Ukrainie twierdząc, że atmosfera jest bardzo podniosła, a na ulicach Polacy rzucają się w oczy.

Niepodległość to możliwość stanowienia o samym sobie oraz przywiązanie do własnej ziemi oraz ojczyzny. Polska była dla nas krajem, który pielęgnowaliśmy na co dzień w sercu. Początek ojczyzny rodzi się w rodzinie – zaznacza.

W tym roku z powodu epidemii COVID-19 Festiwal Kultury Ukraińskiej w Lublinie wyjątkowo odbędzie się online. Organizatorzy zaproszą przede wszystkim na dyskusje. Pierwsza z nich – „Pamięć, która łączy”, czyli panel poświęcony stuleciu zawarcia Umowy warszawskiej, zainauguruje tegoroczny festiwal 16 listopada o godz. 18. W wydarzeniu wezmą udział autorzy projektu multimedialnego „Rok 1920 – pamięć w czasie zarazy”: Paweł Bobołowicz i Dmytro Antoniuk oraz organizatorzy akcji „Płomień Braterstwa”. W trakcie festiwalu odbędą się także spotkania m.in. z Wiceministrem Młodzieży i Sportu Ukrainy. Honorowym gościem spotkania będzie Alim Aliev – działacz krymskotatarski w Ukrainie.


Posłuchaj całego „Programu Wschodniego” już teraz!


 

Powtarzanie rosyjskiej narracji to akt desperacji ze strony Łukaszenki – Program Wschodni z 31 października 2020 r.

W Programie Wschodnim: Białoruś wciąż bez przełomu, relacje polsko-ukraińskie i rozczarowanie ekipą Zełenskiego, Ukraina w dobie pandemii koronawirusa, pamięć o polskich cmentarzach na Wschodzie

Goście Programu Wschodniego:

Dr Halina Kozynkiewicz – Polskie Stowarzyszenie Medyków im. H. Święcickiego;

Robert Czyżewski – Dyrektor Instytutu Polskiego w Kijowie;

Dr Łukasz Adamski – Wicedyrektor Centrum Polsko – Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia;

Dr Jakub Olchowski  – politolog, Instytut Europy Środkowej.


Prowadzący: Paweł Bobołowicz

Realizator: Franciszek Żyła


Cały świat żyje w trudnych warunkach, które zmieniają każdego z nas – mówi Dr Halina Kozynkiewicz.

Statystyka zachorowań na Ukrainie wzrosła. Na Ukrainie do sierpnia pojawiała się tylko statystyka ogólna.

Każdy powinien być odpowiedzialny za zaistniałą sytuację i chronić innych. Lekarze powyżej 60. roku życia nie chcą pracować, ponieważ znajdują się w największej grupie ryzyka. Również młodzież nie chce pracować, dlatego że sytuacja się nie poprawia – wszystko to demotywuje pomoc medyczną.

Jak zaznacza: Wirus zmienia się, a człowiek nie ma odporności. Mam nadzieję, że każdy będzie trzymał się zaleceń, a pandemia wygaśnie.

Robert Czyżewski mówi o postaci Michała Czajkowskiego, a także wspomina miejsca polskich pochówków na Ukrainie.

W miejscowości Hałczyniec znajduje się dwór szlachecki z XIX w. Znajdowała się tam szkoła, dlatego też budynek przetrwał do tej pory. Michał Czajkowski, który urodził się w tej miejscowości był uczestnikiem powstania listopadowego. Od najmłodszych lat jego wyobraźnię rozbudzał mit kozaczyzny.

Marzy mi się, aby dom w Hałczyńcu stał się miejscem do spotkań o wydarzeniach historycznych – podkreśla.

Rozmówca dodaje, że problemem polskim jest to, aby ocalić ukraińskie cmentarze, na których znajdują się polskie pochówki.

Dr Łukasz Adamski mówi o dialogu polsko-ukraińskim.

Znacząca część polskiej opinii publicznej nie potrafi zrozumieć, że Ukrainę powinno się wspierać – twierdzi gość „Programu Wschodniego”.

Za czasów Poroszenki problemy w dialogu wynikały tylko ze względów historycznych. Panowało przekonanie, że Ukraina trwale obrała szlak do zbliżania się do UE. W przypadku prezydenta Zełenskiego można powiedzieć, że jest to ekipa mniej sprawna, która nie umie w pełni zarządzać państwem. Zełenski lekceważy Polskę jako swojego potencjalnego sojusznika.

Wizyta prezydenta Dudy na Ukrainie przyniosła sukcesy na tle gospodarczym, z drugiej zaś strony pojawiło się rozczarowanie w sprawach protokolarnych.

Uważam się, że Ukraina obawia się masowych polskich ekshumacji, rząd boi się, że powstaną tam miejsca upamiętniające Polaków – mówi dr Łukasz Adamski.

Dr Jakub Olchowski komentuje sprawy polsko-białoruskie.

Naiwnością byłoby oczekiwać, że nastąpi przełom w sprawie dymisji Łukaszenki. Ultimatum jest jednak pewnym ciosem w wizerunek Cichanouskiej. Z punktu widzenia protestujących, dzięki temu ultimatum, intensywność protestów znowu wzrosła.

Łukaszenka zdecydował się na zamknięcie granic. Są to dość nerwowe posunięcia. Powtarzanie rosyjskiej narracji, która traktuje Polskę i cały Zachód jako wroga, można nazwać aktem desperacji – podkreśla.

Jak twierdzi: Wszystko świadczy o pewnym zagubieniu, które może mówić o silnej obecności Federacji Rosyjskiej. Nie jest wykluczone, że Rosja czeka na osłabienie Łukaszenki.


Posłuchaj całego „Programu Wschodniego” już teraz!