Obecna sytuacja państw Maghrebu i ich relacje z Francją. Komentarz Macieja Pawłowskiego

Morze Śródziemne / Fot. O H 237, Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0

Ekspert ds. gospodarki i polityki państw basenu Morza Śródziemnego naświetla sytuację państw Maghrebu, ich relacje z Francją oraz rolę Polski w kontekście powyższych państw.

Mikołaj Murkociński w swojej audycji porusza sprawę państw Maghrebu. Pochyla się nad historią relacji Algierii, Maroka i Tunezji z Francją oraz nad tym, jak wyglądają dzisiaj. Maciej Pawłowski tłumaczy oś czasu tej relacji, a także w szczególności napięcie między Algierią a Francją:

Rząd w Algierii stara się odwracać uwagę Algierczyków od problemów wewnętrznych, a to ludzie, którzy mają tzw. krótki ląd. Łatwo ich czymś podekscytować i Francja tutaj czasami gra rolę takiego wroga wewnętrznego, taką samą rolę pełnią Izrael i Maroko. Czasami wręcz mam wrażenie, jakby to było reżyserowane.

Redaktor Radia Wnet porusza temat polityki migracyjnej w tamtym obszarze. Pyta o obywateli państw Maghrebu, których Francja chce pozbyć się z kraju. Czy takie kraje jak np. Maroko czy Algieria są gotowe przyjmować migrantów? Odpowiada Przedstawiciel Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu w Algierii:

W przypadku Maroka to tak. Maroko chciałoby w ogóle wstąpić do Unii Europejskiej. To jest ciekawy temat, on od lat 80. funkcjonuje i do tej pory nie było na to szans, natomiast Maroko cały czas stara się zbliżać i liczy na to, że kiedyś to nastąpi. […] Jeśli chodzi o Algierię, to z kolei tu mamy taką sytuację, że ona nie chce przyjmować wydalanych migrantów.

Maciej Pawłowski uważa także, że eksport polskich produktów w terenie basenu Morza Śródziemnego zdecydowanie wzrósł:

Na rynku marokańskim w ciągu ostatnich pięciu lat eksport z Polski wzrósł dwukrotnie, od pół miliarda do miliarda euro. W Algierii jest duże zapotrzebowanie na polskie produkty, ale polityka państwa ogranicza import. Na ten rynek ciężko jest wejść, aczkolwiek te firmy, które wchodzą, to często mają potem dostawców przez parę lat i to duże pieniądze.

/pk

Zapraszamy do wysłuchania całej audycji.

Ekspert: spór wokół złóż gazu w basenie Morza Śródziemnego podsyca istniejące konflikty

Kwestia wytyczenia granic morskich i wyłącznych stref ekonomicznych we wschodniej części Morza Śródziemnego zmienia istniejącą mapę geopolityczną regionu – mówi dr Konrad Zasztowt.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

Odkrycia kolejnych złóż gazu pod dnem wschodniej części basenu Morza Śródziemnego otwierają nowe możliwości rozwojowe dla krajów regionu, jak i nowe wyzwania. Takim jest chociażby kwestia ustalenia granic morskich między państwami pozostającymi nierzadko w stanie wojny. Jednocześnie eksploatacja istniejących złóż doprowadza do zmian układów geopolitycznych, czego przykładem może być podpisanie na początku sierpnia umowy o dostawie Egiptowi wartego 35 miliardów dolarów gazu przez Izrael.

/mm

Zobacz także:

Podejście Chin do spotkań światowych przywódców, stosunki chińsko-indyjskie. Korespondencja Andrzeja Zawadzkiego-Lianga

Prof. Grzegorz Łęcicki: Podstawą propagandy w kinie PRL-u było przemilczenie agresji sowieckiej w 1939

Czym się różni prawda historii od prawdy ekranu? Prof. Grzegorz Łęcicki o II wojnie światowej w kinematografii PRL-u, ideach w niej reprezentowanych oraz o tym, co zasługuje na film.

Prof. Grzegorz Łęcicki analizuje pod kątem historycznym „Stawkę więcej niż życie” i „Czterech pancernych”. Wyjaśnia, gdzie w tych serialach dostrzec można aspekty propagandowe. Jedną z przemilczanych rzeczy jest udział Sowietów w rozbiorze Polski w 1939 r. Na początku „Stawki większej niż życie”

J 23 […] przekracza granicę niemiecko radziecką żeby uprzedzić Rosjan o ataku hitlerowców.

Nie jest jednak wyjaśnione jak Rzesza Niemiecka i Związek Radziecki zyskały wspólną granicę. Tymczasem „Czterej pancerni” rozpoczynają się od pokazania Janka Kosa brnącego przez śniegi Syberii, gdzie podobno szuka ojca. Poszukiwania te zaprowadzić go miały nawet do Gruzji. Jak wskazuje autor książki „Widmo prawdy, projekcja fałszu”:

Kto z Polaków przeżył gehennę sowiecką, ten wie o tym, że to tak z republiki do republiki to nie bardzo można było jechać, nie mówiąc o tym, że jeżeli Janka ojciec walczył w Gdańsku czy na Westerplatte, to dlaczego on go szukał w Rosji Sowieckiej.

Przesłaniem serialu o załodze Rudego 102 jest miłość Wojska Polskiego i Armii Czerwonej, którą personifikuje związek Janka z Marusią. Pokazuje on także, iż „wojna to jest właściwie taka przygoda”, a nie trauma. Tą ostatnią widzimy w filmach Andrzeja Wajdy, które nie są łatwe w odbiorze.

Mamy też kino Andrzeja Wajdy, które jest kinem artystycznym, niezwykle inteligentnym, niezwykle ważnym dla historii polskiej kinematografii.

Prof. Łęcicki wskazuje na ekranizację książki „Popiół i diament”. Osią akcji jest plan zabicia wojewódzkiego sekretarza PPR-u. Teolog kultury zauważa, iż cenzura rozważała zatrzymanie premiery filmu, gdyż:

Okazuje się, że ten, który strzela i zabija Szczukę jest potem umiłowany bohaterem Polski. Zupełnie nie tak, jakby to miało wyglądać.

Dodaje, że reżyser pragnął pokazać, jak wojna wywróciła do góry nogami nasz system wartości. Symbolem tego był odwrócony krucyfiks w zniszczonym kościele, który odwiedza główny bohater. Innym symbolem jest biały koń, który pokazuje się na obskurnym osiedlowym podwórku.

Co to jest ten biały koń w takim razie ? Czy to jest Pegaz bez skrzydeł? Czy to jest symbol śmierci, bo też taka symbolika jest. […] Czy to może jest symbol tego białego konia na którym miał przyjechać Sikorski z zachodu?

Kierownik Katedry Teologii Środków Społecznego Przekazu na Wydziale Teologicznym UKSW zauważa, że serial Kolumbowie, który w latach 60. wywoływał ogromne emocje. nie pokazuje powojennych losów swych bohaterów. Te zaś były tragiczne:

Jeden był indoktrynowany, drugiego zabiło albo podziemie albo UB. Trzeci został na emigracji.

Pisarz wskazuje na braki w obecnej polskiej kinematografii. Wiele kart  z naszych dziejów nie zostało naświetlonych w taki sposób jaki by na to zasługiwały. Wśród nich jest polski udział w walce na morzu w czasie II wojny światowej:

Nie mamy też dobrego filmu marynistycznego. Nie mamy filmu na przykład o tym jak niszczyciel piorun walczył z Bismarckiem, dzięki czemu flota brytyjska mogła popłynąć i zatopić Bismarcka. Nie mamy obrazu polskich podwodniaków z Morza Śródziemnego.

Brakuje także obrazu polskiej wojny obronnej z perspektywy walk z Sowietami.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

A.P.

 

Stefanik: UE jednogłośnie wyraża sprzeciw i zapowiada konkretne działania wobec Turcji, jeśli ta nie zmieni stanowiska

Zbigniew Stefanik o ustaleniach na unijnym szczycie, zerwaniu z dotychczasowymi ustępstwami wobec Turcji oraz o tym, czym się może skończyć krytykowanie prezydenta Erdoğana nad Sekwaną.

Turcja w ostatnich miesiącach prowadziła bardzo ofensywną politykę na Morzu Śródziemnym i nie tylko.

Zbigniew Stefanik wskazuje na reakcję Unii Europejskiej wobec działań Ankary. Dotąd Bruksela akceptowała ofensywne działania Turcji z obawy przed otworzeniem przez nią szlaków migracyjnych. Teraz przezwyciężyła swoją obawę przed szantażem migracyjnym Turcji.

Dzisiaj Unia Europejska jednogłośnie wyraża swój sprzeciw i zapowiada konkretne działania wobec Turcji jeśli ta nie zmieni swojego stanowiska.

Tymczasem  prezydent Recep Tayyip Erdoğan odniósł się do groźby sankcji amerykańskich, krytykując ją jako brak szacunku dla ważnego sojusznika. Z tego ostatniego przemienia się jednak, z perspektywy Europy, w przeciwnika na Morzu Śródziemnym. Korespondent przypomina sprawę francuskiego czasopisma Le Point, które krytycznie pisało o prezydencie Turcji. W rezultacie:

W czerwcu 2018 r. doszło do wycofania  z punktów sprzedaży kilkudziesięciu tysięcy egzemplarzy tygodnika.

Posłuchaj całej rozmowy już teraz!

A.P.

Świdziński: Nie cichną plotki o ataku USA na Iran. Indie blokują chińskie aplikacje

Ekspert Strategy & Future mówi o konsekwencjach zamachu na szefa irańskiego programu nuklearnego, wyeliminowaniu 43 chińskich aplikacji z Indii, oraz o wizycie szefa MSZ ChRL w Japonii i Korei Płd.

Albert Świdziński mówi, że na Bliskim Wschodzie spodziewany jest atak USA na irańskie instalacje nuklearne.

Trumpowi chodzi o uniemożliwienie następcy powrotu do porozumienia z Teheranem.

Izraelskie media informują, że odbyło się spotkanie premiera Benjamina Netanjahu  szefa Mossadu z saudyjskim następcą tronu, potwierdzają je źródła w izraelskim rządzie

Saudyjskie dementi jest tylko listkiem figowym. Wcześniej, jak dochodziło do takich spotkań, informacje tak szybko nie przedostawały się do mediów.

W tym samym czasie w Arabii Saudyjskiej przebywał amerykański sekretarz stanu Mike Pompeo. Waszyngton usilnie dąży do normalizacji saudyjsko-izraelskiej.

Ekspert omawia również zamach na szefa irańskiego programu nuklearnego.

Atak miał miejsce na przedmieściach Teheranu, dokonał go zamachowiec-samobójca.

Doszło do podpisania dwóch umów wojskowych  między Grecją a Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi.

Sygnatariusze potępili naruszanie suwerenności Grecji i Cypru przez Turcję, oraz jej agresywne działania na Bliskim Wschodzie, Kaukazie Południowym i południowo-wschodnim Morzu Śródziemnym.

W drugim porozumieniu umieszczono klauzulę wzajemnej obrony i możliwość szkolenia żołnierzy ZEA w Grecji.

Poruszony zostaje również temat zablokowania przez Indię 43  chińskich aplikacji, ze względu na zagrożenie dla bezpieczeństwa kraju.

Najbardziej znaną zablokowaną aplikacją jest platforma zakupowa Aliexpress.

Odbyła się również wizyta chińskiego ministra spraw zagranicznych w Japonii i Korei Południowej.

Jest to miniofensywa dyplomatyczna Pekinu.

Podczas spotkania w Tokio omówiono kwestię spornych wysp Senkaku. Sprawa jest daleka od rozwiązania. Udało się za to odblokować przepływ osób między oboma krajami.

Szef chińskiego MSZ określił relacje między Pekinem a Seulem jako wzorcową. Zapowiedział, że Chiny zawsze będą odgrywać pozytywną rolę dla światowego pokoju.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

A.W.K.

Konflikt na Kaukazie Płd. Grzegorz Kuczyński: To, co jest najważniejsze to mocne wejście Turcji do gry

Grzegorz Kuczyński o konflikcie między Azerbejdżanem a Armenią w Górskim Karabachu, zaangażowaniu Rosji i Turcji.


Grzegorz Kuczyński wskazuje na militarną politykę Turcji w Syrii, Libii i na Morzu Śródziemnym. Południowy Kaukaz jest kolejnym regionem, w którym Ankara rywalizuje z Moskwą. Ta ostatnia dotychczas tam dominowała. Nasz gość przypomina, że w latach 90. Rosja mocno pomogła Armenii wygrać wojnę z Azerbejdżanem.

To, co jest najważniejsze to mocne wejście do tej gry Turcji.

Nasz gość wskazuje na zwiększenie zakupów tureckich z kierunku Azerbejdżanu.  Jest on więc konkurentem dla Rosji w zakresie energetycznym. Bliskości Ankary z Baku sprzyja fakt, iż Turcy i Azerowie to narodu turkijskie. O ile jednak Turcja angażuje się w jednoznaczny sposób po stronie Baku, to Rosja nie popiera tak zdecydowanie Erywania. Kreml bowiem mimo sojuszu wojskowego z Armenią współpracuje także z jej sąsiadem.

Ekspert ds. rosyjskich tłumaczy również stanowczą postawę Francji wobec Turcji. Wskazuje na dużą ormiańską diasporę mieszkającą nad Sekwaną i nad Potomakiem.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

K.T./A.P.

Dr Zasztowt: Zaostrzenie sporu Turcji z Grecją jest realne. Przekaz Ankary jest dwuznaczny

Dr Konrad Zasztowt mówi o konflikcie grecko-tureckim, wojnie w Syrii oraz o podziałach w społeczeństwie tureckim.

Dr Konrad Zasztowt  omawia stan konfliktu grecko-tureckiego. Wskazuje, że napięcia na Morzu Śródziemnym są bliskie  przerodzeniu się w konflikt zbrojny, a główną przyczynę stanowią okręty eskortujące tureckie statki, które badają dno morskie w celu znalezienia pokładów gazu w strefach Morza Śródziemnego, do których roszczenia wysuwają także Grecy.

Od tureckiego  MSZ mamy dwuznaczny przekaz. Z jednej strony jest chęć rozwiązania problemu na drodze konsultacji, z drugiej jednak jest konfrontacyjna retoryka.

Obie strony „potrząsają szabelką”, ale po stronie Grecji opowiada się Francja i pozostali członkowie Unii Europejskiej.

Paryż ma swoje interesy na Bliskim Wschodzie, które – tak się składa – są sprzeczne z interesami Ankary.

Prezydent Turcji Erdogan zmagając się z trudną sytuacją gospodarczą w swoim kraju, stara się wyszukać różnorakie konflikty i zogniskować uwagę społeczeństwa na tematach zastępczych, które odwrócą ich uwagę od problemów ekonomicznych.

Turecki przywódca nie powinien zapominać, że kraje UE są głównymi partnerami gospodarczymi Turcji.

Jak dalej mówi gość „Popołudnia WNET”:

Prędzej czy później powinno dojść do jakiegoś kompromisu. Nie jestem jednak optymistą – otwarty konflikt jest realny.

Dr Zasztowt dodaje, że władze tureckie otworzyły swoje granice i wypuściły imigrantów w kierunku Europy, a nawet podwozili ich autobusami na granicę, by następnie poprzez prorządowe media siać propagandę i pokazywać „bezlitosną twarz Grecji, która nie dba o prawa człowieka”.

Rozmówca Jaśminy Nowak i Jana Gromnickiego relacjonuje również ostatnie działania państwa tureckiego przeciwko tzw. Państwu Islamskiego. Do tej pory Zachód zarzucał Ankarze bierność w tej sprawie.  Ekspert tłumaczy też różnicę między islamem Erdogana a islamem ISIS, które uważa Erdogana za zdrajcę.

Dr Zasztowt mówi o przekształceniu Hagii Sophii w meczet. Było to posunięcie mające się podobać nacjonalistycznej i fundamentalistycznej religijnie części społeczeństwa:

Wielu Turków ma jednak świadomość, że to mydlenie oczu i odwracanie uwagi od problemów kraju.

Poruszony zostaje również temat sytuacji w Syrii i położenia Kurdów, którzy „zostali zdradzeni i pozostawieni na łaskę Turcji i Rosji”.

Autonomia kurdyjska funkcjonuje w formie szczątkowej.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

M.K. / A.W.K.

Dr Jacek Bartosiak: Amerykanie mają za dużo frontów, za dużo wyzwań. To jest niedobre także dla nas [VIDEO]

Krzysztof Skowroński i dr Jacek Bartosiak rozmawiają o możliwych scenariuszach rozwoju sytuacji na Bliskim Wschodzie po śmierci gen. Kasema Sulejmaniego.


Dr Jacek Bartosiak mówi o ataku rakietowym Iranu na amerykańskie bazy wojskowe w Iraku:

Świadczy on o tym, że Iran jest w stanie horyzontalnie poszerzać i eskalować konfrontację ze Stanami Zjednoczonymi, i że Amerykanie nie mają sanktuariów lądowych na teatrze operacyjnym Bliskiego Wschodu.

Rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego stwierdza, że obecna sytuacja jest „testem dojrzałości strategicznej dla USA”.  Ocenia, że trudno znaleźć jednoznaczną przyczynę decyzji o zabiciu generała Sulejmaniego, a wszystkie podawane w przestrzeni publicznej motywy są jedynie spekulacjami:

Nie wiadomo, co było pierwszym stopniem drabiny eskalacyjnej. […] Będziemy kiedyś o tym czytać w książkach.

Jak mówi współgospodarz programu „Strategy and Future”:

Trwa asymetryczna, trzydziestoletnia wojna na Bliskim Wschodzie, gdzie Iran rośnie w siłę […] Amerykanie próbują to powstrzymać, ale nie mają tyle siły, nie są wystarczająco obecni na Bliskim Wschodzie. […] Tracą czas i zasoby, zamiast skoncentrować się na konfrontacji z Chinami.

Dr Bartosiak zwraca uwagę, że zmniejszenie obecności Amerykanów na Bliskim Wschodzie jest korzystna dla Polski, bo umożliwia zaangażowanie się USA na „pomoście bałtyckim”.  Siły Iranu rozmówca Krzysztofa Skowrońskiego upatruje w nieprzerwanym od starożytności istnieniu „imperium Persów”.  Podkreśla jednak, że konfrontacja amerykańsko-chińska mu dużo większe znaczenie dla przyszłości świata:

Amerykanie mają za dużo frontów, za dużo wyzwań. To jest niedobre także dla nas. […] Jeżeli nie znajdą formuły wyjścia z Bliskiego Wschodu i stabilizacji tego regionu bez uszczerbku dla swojej reputacji, to każdy dzień, gdy żołnierz amerykański w drodze do Dikritu złamie nogę, będzie sygnałem, że długie są ręce Persów – co nie będzie prawdą, ale wszyscy tak będą myśleli.

Współgospodarz programu 'Strategy and Future” przestrzega przed wzrostem rosyjskich wpływów w Libii:

Kto kontroluje Libię i Cyrenajkę, kontroluje cieśniny sycylijskie. To spowoduje z czasem, że zachodnie państwa mogą być wyłączone ze wschodniego Morza Śródziemnego. To spowoduje zamknięcie Morza Śródziemnego dla oceanu światowego. Jeżlei jeszcze chińska flota wpłynie na Morze Śródziemne i skonsoliduje się z rosyjską, mamy zupełnie inną sytuację na Bliskim Wschodzie.

K.T. / A.W.K.

Konrad Zasztowt, Jan Skłodowski – Program Wschodni z 28 grudnia 2019 r.

Wojciech Jankowski podsumowuje ze swoimi gości rok 2019. Tematem rozmów są Turcja, Cypr i Karpaty.

Goście Programu Wschodniego:

Konrad Zasztowt – Wydział Orientalistyczny UW

Jan Skłodowski – prezes Stowarzyszenia Res Carpathica


Prowadzący: Wojciech Jankowski

Realizator: Paweł Chodyna


Dr Konrad Zasztowt / Fot. Konrad Tomaszewski, Radio WNET

Konrad Zasztowt opowiada o Turcji i jej usytuowaniu geograficznym. Morze Śródziemne, którego wschodnia część okazuje się być bogata w złoża gazu staje się przedmiotem konfliktów i rywalizacji. Jednym z graczy  o te złoża jest pozostająca w sporze z greckim Cyprem Turcja. Mówi o dziejach podzielonego między Turków i Greków Cypru. Podsumowuje także relacje Turcji z Rosją w mijającym 2019 r. i przypomina wcześniejsze stosunki obu krajów, takie jak zestrzelenie rosyjskiego samolotu przez Turcję i nieudany pucz przeciw Erdoğanowi.

Jan Skłodowski opowiada o założeniu i działalności Stowarzyszenia Res Carpathica oraz jej współpracy z europejskimi partnerami. Opowiada, gdzie się rozciągają Karpaty.


Posłuchaj całego „Programu Wschodniego” już teraz!