81 rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. IPN organizuje obchody i wydarzenia towarzyszące w całym kraju

Powstanie Warszawskie / baner z materiałów IPN

Instytut Pamięci Narodowej oddaje hołd Powstańcom Warszawskim, uczestnicząc w uroczystościach państwowych i organizując wydarzenia w całej Polsce.

 

Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie (centrala i oddział)

31 lipca 2025, godz. 18.00 i 19.00, Warszawa – udział kierownictwa IPN w uroczystej polowej Mszy Świętej oraz Apelu Pamięci przy Pomniku Powstania Warszawskiego (Plac Krasińskich);​​​​
31 lipca 2025, godz. 12.00–17.00, Warszawa, Izba Pamięci Strzelecka 8 (ul. Strzelecka 8)

12.00 – zajęcia edukacyjne dla młodzieży: „»Z piekła powstania do piekła katowni« – o losach powstańców w powojennej Polsce”;
17.00 – dr. Michała Zarychty (Oddział IPN w Warszawie): „Komendanci Obwodów Okręgu Warszawskiego AK w godzinie próby”. Po wykładzie możliwość zwiedzania wystawy czasowej „Z piekła do piekła” oraz zabytkowych cel byłego aresztu WUBP

31 lipca 2025 – premiera spotu promującego wystawę „Na odsiecz powstańczej Warszawie” (Facebook, Instagram, X, YouTube – Oddział IPN w Warszawie);
31 lipca – 2 października 2025, Warszawa – wystawa stała, przygotowana przez Oddziałowe Archiwum IPN w Warszawie „Powstańcy Warszawscy – Plac Krasińskich” – sylwetki powstańców, mundur, uzbrojenie; ekspozycja odnosi się do wydarzeń, które miały miejsce w trakcie Powstania Warszawskiego na Placu Krasińskich (budynek Sądu Najwyższego);

1 sierpnia 2025, godz. 9.00, Warszawa – przedstawiciele IPN złożą kwiaty pod tablicą upamiętniającą podpisanie przez płk. Antoniego Chruściela „Montera” rozkazu rozpoczęcia Powstania Warszawskiego;
1 sierpnia 2025, godz. 10.00–13.00, Warszawa – otwarcie wystawy plenerowej Oddziału IPN w Warszawie „Na odsiecz powstańczej Warszawie”, podczas wernisażu oprowadzania kuratorskie, prezentacja materiałów edukacyjnych IPN, występ Kapeli Sztajer (Skwer Hoovera, ul. Krakowskie Przedmieście 60A)

Wystawa „Na odsiecz walczącej Warszawie / Fot. materiały IPN

1 sierpnia 2025, godz. 13.15, Warszawa – uroczystość składania kwiatów, z udziałem przedstawicieli IPN, pod pomnikiem gen. Stefana Roweckiego „Grota” (róg ul. F. Chopina i Al. Ujazdowskich);
1 sierpnia 2025, godz. 14.00, Warszawa – uroczystości z udziałem przedstawicieli IPN przed Pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej (przy ulicy Wiejskiej róg ul. Jana Matejki);

1 sierpnia 2025, godz. 16.00–19.00, Plac Wileński, Warszawa – diorama historyczna „Zanim padły pierwsze strzały…” w ramach akcji „Powstanie Warszawskie na Pradze. Przywracamy pamięć”;
1 sierpnia 2025, godz. 17.00, Warszawa – kierownictwo IPN odda hołd Powstańcom Warszawskim składając kwiaty przed pomnikiem „Gloria Victis” na Powązkach Wojskowych;

1 sierpnia 2025, godz. 18.30, Warszawa – kierownictwo IPN weźmie udział w uroczystości na Cmentarzu Powstańców Warszawy pod Pomnikiem Polegli Niepokonani;
1 sierpnia 2025, godz. 20.00, Warszawa – musical „Radiostacja Błyskawica” organizowany przez Biuro Wydarzeń Kulturalnych Instytutu Pamięci Narodowej (na placu przed kościołem św. Wojciecha, ul. Wolska 76) wstęp wolny;

Musical „Radiostacja Błyskawica” / Fot. materiały IPN

1 sierpnia 2025 – premiera słuchowiska „Głosy Powstania” (Facebook, Instagram, X, YouTube – IPN Oddział Warszawa);
1 sierpnia 2025 – emisja na kanale IPNtv programu „Historia toczy się dziś” na temat Powstania Warszawskiego, gość: prof. Marek Kornat, audycja przygotowana przez Centralny Przystanek Historia IPN;

1 sierpnia 2025, Warszawa – spacer „Powstanie Warszawskie. Stare Miasto” zorganizowany przez edukatorów Centralnego Przystanku Historia IPN (stała oferta edukacyjna, można zamawiać w sierpniu spacer dla grup: przystanek.historia@ipn.gov.pl);

1 sierpnia 2025 – publikacja przygotowanego przez Biuro Rzecznika Prasowego podcastu w portalu „Rzeczpospolitej” oraz na portalu przystanekhistoria.pl – gościem będzie Marcin Łaszczyński z Oddziału IPN w Warszawie;

1 sierpnia 2025 – publikacja artykułu tematycznego w specjalnym dodatku „Rzeczpospolitej” autorstwa Radosława Stróżyka z Oddziału IPN w Warszawie: „Powstańcy prascy z pomocą walczącej Warszawie”;

2 sierpnia 2025, Warszawa, ul. Brzeska 24 („Mała Pasta”)
12.00–15.00 – pokaz historyczny „Warszawska Praga – nasza mała ojczyzna”,
13.00–13.30 – pokaz dynamiczny grup rekonstrukcyjnych;
2 sierpnia 2025, godz. 10.00, Powązki Wojskowe, Warszawa – Marcin Łaszczyński z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Warszawie oprowadzi po cmentarzu członków i podopiecznych Stowarzyszenia SAMI SWOI z Mosiny;

2 sierpnia 2025 – premiera spotu (rolka/short) o Józefie Rokickim „Karolu”, dowódcy Obwodu Mokotów w Powstaniu Warszawskim (Facebook, Instagram, X, YouTube – Oddział IPN w Warszawie);
2 sierpnia 2025 – premiera na kanale IPNtv krótkiego filmu pt. „Henryk Chmielewski – uczestnik Powstania Warszawskiego” (Centralny Przystanek Historia IPN);

3 sierpnia 2025, godz. 17.00, Warszawa – przedstawiciele IPN wezmą udział w uroczystości w 81. rocznicę zdobycia przez żołnierzy batalionu „Chrobry” posterunku żandarmerii niemieckiej Nordwache przy zbiegu ulic Żelaznej i Chłodnej;

4 sierpnia 2025 – premiera na kanale IPNtv krótkiego filmu pt. „Rocznica śmierci Krzysztofa Kamila Baczyńskiego” (Centralny Przystanek Historia IPN);
4 sierpnia – 31 października 2025, Warszawa, Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL –prezentacja wystawy „Zamordowane miasto”, przygotowanej przez Archiwum IPN; finisaż (31 października) połączony z dyskusją o albumie „Ravensbrück w twórczości Marii Hiszpańskiej-Neumann”;

5 sierpnia 2025, Warszawa – udział przedstawicieli IPN w uroczystości w hołdzie ludności cywilnej Woli przy pomniku Pamięci 50 tys. Mieszkańców Woli Zamordowanych przez Niemców podczas Powstania Warszawskiego 1944 (Skwer Pamięci w kierunku Cmentarza Powstańców Warszawy, ul. Wolska 174/176);
7–31 sierpnia 2025, Warszawa – prezentacja wystawy „Łączniczki Wileńskiej Armii Krajowej” (Centralny Przystanek Historia IPN, ul. Marszałkowska 107);

9 sierpnia 2025, Warszawa, Katedra Polowa WP → pl. Krasińskich → ul. Kilińskiego → Skwer Hoovera – inscenizacja powstańczej defilady. Bezpośrednio po mszy świętej w Katedrze Polowej WP rekonstruktorzy Grupy Historycznej Zgrupowanie Radosław odtworzą defiladę powstańców sprzed 81 lat. Uczestnicy wydarzenia oddadzą hołd powstańcom, złożą kwiaty pod Pomnikiem Powstania Warszawskiego na pl. Krasińskich oraz pod tablicą pamięci żołnierzy batalionu „Gozdawa” na ul. Kilińskiego. Na koniec nastąpi przemarsz na Skwer Hoovera i zwiedzanie wystawy Oddziału IPN w Warszawie „Na odsiecz powstańczej Warszawie”;

sierpień 2025 – artykuł Radosława Stróżyka z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Warszawie „Powstańcy prascy z pomocą powstańczej Warszawie” w „Rzeczpospolitej”;
sierpień 2025 – rozmowa o Powstaniu Warszawskim z Marcinem Łaszczyńskim (Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Warszawie) w ramach cyklu „Przystanek Historia”;

9 września 2025, Łochów – wykład dr Beaty Kopcińskiej z Biura Przystanków Historia IPN „Powstanie Warszawskie” dla uczniów oraz pokaz filmu „Wiara’44” (Zespół Szkół Ponadpodstawowych w Łochowie);
10 września 2025, Łódź – wykład dr Beaty Kopcińskiej z Biura Przystanków Historia IPN „Powstanie Warszawskie” dla uczniów (Szkolne Centrum Profilaktyczno-Wychowawcze „Centrum” w Łodzi);

11 września 2025, Pabianice – wykład dr Beaty Kopcińskiej z Biura Przystanków Historia IPN „Powstanie Warszawskie” oraz pokaz filmu „Wiara’44” (Kinoteatr „TOMI” w Pabianicach);
Instytut Pamięci Narodowej w Białymstoku

1 sierpnia 2025, godz. 17:00, Białystok – udział przedstawicieli IPN w Białymstoku w uroczystościach miejskich;

Instytut Pamięci Narodowej w Bydgoszczy

1 sierpnia 2025, Grudziądz – prezentacja wystawy elementarnej „Powstanie Warszawskie”;
1 sierpnia 2025 – druk i kolportaż wlepek okolicznościowych dotyczących Powstania Warszawskiego na terenie województwa kujawsko-pomorskiego;
1 sierpnia 2025, Bydgoszcz – ekspozycja okolicznościowego baneru na budynku Delegatury IPN (ul. Wincentyny Teskowej 1);

1 sierpnia 2025 – konkurs wiedzy o Powstaniu Warszawskim na platformie Kahoot! (wydarzenie online);
1 sierpnia 2025 – akcja edukacyjna w mediach społecznościowych Delegatury IPN w Bydgoszczy pt. „Powstańcy’44. Rozmawiamy o pamięci”;

1 sierpnia 2025, Bydgoszcz – złożenie kwiatów na grobach powstańców warszawskich (Michała Grobelskiego i Henryka Majewicza) przez dzieci z Litwy, uczestników programu edukacyjnego IPN;
Instytut Pamięci Narodowej w Gdańsku
przełom lipca/sierpnia 2025, Gdańsk – prezentacja wielkoformatowych wydruków oraz okolicznościowych animacji dotyczących Powstania Warszawskiego na budynku IPN przy al. Grunwaldzkiej 216;

1 sierpnia 2025, godz. 10.00–14.00, Gdańsk – stoisko edukacyjne OBEN IPN z tematycznymi materiałami i patriotycznymi nadrukami związanymi z Powstaniem Warszawskim (Targ Węglowy, plac przy Bramie Wyżynnej).
1 sierpnia 2025, godz. 17.00, Tczew – dyrektor IPN w Gdańsku dr Marek Szymaniak weźmie udział w uroczystościach przy Obelisku pamięci harcerzy poległych w latach 1939–1945;

Instytut Pamięci Narodowej w Katowicach

1 sierpnia 2025, godz. 11.00, Bielsko-Biała – uroczystość oznaczenia grobu śp. Alicji Tyczkowskiej – żołnierza Armii Krajowej, uczestniczki Powstania Warszawskiego – plakietą „Grób Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Polski” (cmentarz parafii św. Mikołaja w Bielsku-Białej, przy ul. Grunwaldzkiej, sektor 19, rząd 2, numer grobu 26);
Instytut Pamięci Narodowej w Kielcach
1 sierpnia 2025, godz. 17.00, Kielce – główne miejskie obchody 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego (Skwer Harcerski im. Szarych Szeregów);
1-18 sierpnia 2025, Busko-Zdrój – prezentacja wystawy „Powstanie Warszawskie 1944. Bitwa o Polskę” (Buskie Samorządowe Centrum Kultury, al. Mickiewicza 22);
1-11 sierpnia 2025, Jędrzejów – prezentacja wystawy biograficznej „Tadeusz Bór-Komorowski” (Centrum Kultury, al. Józefa Piłsudskiego 3);
1-8 sierpnia 2025, Sandomierz – prezentacja wystawy „Armia Krajowa” (Park Osiedlowy, ul. Baczyńskiego);]

Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie

1 sierpnia 2025 r., godz. 17.00, Kraków, Rynek Główny, kościół Mariacki i Grób Nieznanego Żołnierza na pl. Matejki – uroczystości w 81. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego;
Instytut Pamięci Narodowej w Lublinie
30 lipca 2025 – artykuł Patrycji Gustaw z IPN w „Kurierze Lubelskim”: „Mali kurierzy wielkiej sprawy… Rola Harcerskiej Poczty Polowej w Powstaniu Warszawskim”;

1 sierpnia 2025, godz. 16.30, Lublin, Plac Litewski – prezentacja wystawy IPN „Powstanie Warszawskie 1944. Bitwa o Polskę” (przy budynku Poczty Głównej):
godz. 19.30, Plac Litewski – koncert patriotyczny „Zaśpiewajmy w hołdzie Powstańcom Warszawskim”. Wydarzenie z udziałem artystów i solistów scen lubelskich, połączone ze wspólnym śpiewaniem pieśni i piosenek związanych z Powstaniem Warszawskim oraz Akcją „Burza” na Lubelszczyźnie;

Instytut Pamięci Narodowej w Łodzi

1 sierpnia 2025, Łódź – uroczyste obchody 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego organizowane przez łódzki IPN:
godz. 12.00 – otwarcie wystawy „Kapelani Powstania Warszawskiego” Podczas Mszy Świętej w Bazylice Archikatedralnej św. Stanisława Kostki;
godz. 17.00 – uroczystość przy mogile Barbary Nazdrowicz „Wiewiórki” (Cmentarz Stary przy ul. Ogrodowej 39). W programie: przemówienia okolicznościowe, złożenie kwiatów lub zapalenie zniczy oraz krótki spacer po cmentarzu i zapalenie zniczy na grobach innych uczestników Powstania Warszawskiego.

Instytut Pamięci Narodowej w Olsztynie

1 sierpnia 2025, godz. 16.00, Olsztyn – udział przedstawicieli IPN w olsztyńskich obchodach 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, złożenie kwiatów przy Pomniku Bohaterów Powstania Warszawskiego;
1–14 sierpnia 2025, Olsztyn – prezentacja wystawy „Powstanie Warszawskie 1944. Bitwa o Polskę (przy Kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa, ul. A. Mickiewicza 10);
2 sierpnia 2025, godz. 10.00–15.00, Olsztyn – stoisko edukacyjne IPN na pikniku patriotycznym, współorganizowanym z Oddziałem Klubu HDK Legion „Leśnik” – „Przelej krew w rocznicę Powstania Warszawskiego” (plaża miejska nad Jeziorem Ukiel);

Instytut Pamięci Narodowej w Opolu

1 sierpnia 2025, godz. 16.00, Opole – uroczystości wojewódzkie Narodowego Dnia Pamięci Powstania Warszawskiego w 81. rocznicę wybuchu powstania, w programie:
godz. 16.00 – Msza święta w intencji Powstańców Warszawskich w Kościele pw. Przemienienia Pańskiego, ul. Grota Roweckiego 3 w Opolu,
godz. 17.00 – oficjalne uroczystości pod pomnikiem Armii Krajowej przy ulicy Grota Roweckiego w Opolu;
4–8 sierpnia 2025, woj. opolskie – cykl lekcji w ośrodkach kultury i domach dziecka w województwie opolskim „Powstanie Warszawskie oczami dzieci”;

Instytut Pamięci Narodowej w Poznaniu

1 sierpnia 2025, Konin – odsłonięcie tablicy poświęconej rodzinie Jasiukowiczów (Stanisław Jasiukowicz – zastępca Delegata Rządu na Kraj, sądzony w Moskwie w procesie szesnastu, żona i córka brały udział w Powstaniu Warszawskim);
uzupełnienie strony „Wielkopolanie w Powstaniu Warszawskim” o kolejne 49 rekordów (nazwisk) oraz 4 fotografie;
Instytut Pamięci Narodowej w Radomiu
1 sierpnia 2025, godz. 17.00, Radom – wydarzenie „Radomianie śpiewają (nie)zakazane piosenki. W 81. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego”, którego współorganizatorami są: Delegatura IPN w Radomiu, Radomski Klub Środowisk Twórczych i Galeria – Łaźnia oraz Stowarzyszenie im. Kazimierza Jagiellończyka.
Będzie również dostępna wystawa elementarna „Eugeniusz Stasiecki” przedstawiająca losy radomskiego harcerza Szarych Szeregów, który zginął w Powstaniu (muszla koncertowa w parku im. T. Kościuszki);

Instytut Pamięci Narodowej w Rzeszowie

1 sierpnia 2025, Rzeszów – uroczystości przed Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Podokręgu „Rzeszów” oraz koncert patriotyczny, na które zapraszają dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, prezydent Miasta Rzeszowa, dowódca 21. Brygady Strzelców Podhalańskich, dowódca 3. Podkarpackiej Brygady Obrony Terytorialnej, Światowy Związek Żołnierzy AK Okręg Podkarpacki.
Program obchodów:
godz. 12.00 – Msza święta w Kościele pw. Św. Krzyża przy ul. 3 Maja w intencji Powstańców Warszawskich oraz ludności cywilnej Warszawy;
godz. 16.40 – wystawienie posterunku honorowego Wojska Polskiego przed Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Podokręgu „Rzeszów”;
godz. 17.00 – rozpoczęcie oficjalnych uroczystości rocznicowych (syrena alarmowa, podniesienie flagi państwowej na maszt, odegranie hymnu państwowego, przemówienia okolicznościowe, modlitwa w intencji poległych i pomordowanych Powstańców Warszawskich, Apel Pamięci, salwa honorowa, składanie wieńców i wiązanek kwiatów, odegranie sygnału „Cisza”, odegranie Pieśni Reprezentacyjnej Wojska Polskiego;
godz. 18.00 – koncert w wykonaniu Polskiego Związku Chórów i Orkiestr Oddział w Rzeszowie oraz wspólne śpiewanie piosenek powstańczych i nie tylko z udziałem połączonych chórów, orkiestry i solistów, pod kierownictwem Anny Marek-Kamińskiej na placu przed Fontanną Multimedialną;

1 sierpnia 2025, godz. 9.30, Rzeszów – zajęcia dla seniorów – podopiecznych Domu Pomocy Społecznej w Rzeszowie na temat Powstania Warszawskiego; zajęcia przeprowadzi Zenon Fajger z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Rzeszowie (sala konferencyjna IPN w Rzeszowie, ul. Słowackiego 18);

Instytut Pamięci Narodowej w Szczecinie

29 lipca 2025, Szczecin – „Godzina »W«” – wykład dla osadzonych w Areszcie Śledczym;
1 sierpnia 2025, godz. 16.00, Drawsko Pomorskie – uroczystość nadania nazwy placu Powstańca Warszawskiego, Józefa Ankiewicza ps. „Rdzeń” w Drawsku Pomorskim (pl. Józefa Ankiewicza ps. „Rdzeń” – przed bramą główną Cmentarza Komunalnego przy Rondzie Imienia Armii Krajowej). Wcześniej o godz. 15.15 umieszczenie tabliczki informującej o wpisie mogiły do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski, przy grobie weterana – sektor 11, rząd 16, grób nr. 7 (Cmentarz Komunalny w Drawsku Pomorskim przy ul. 11. Pułku Piechoty);

1 sierpnia 2025, godz. 17.30, Koszalin – pokaz filmu „Powstanie Warszawskie” w reż. Jana Komasy, Przystanek Historia Koszalin, wstęp wolny (ul. Zwycięstwa 115/5);
1 sierpnia 2025, Pobierowo – „Godzina »W«” – warsztaty dla harcerzy oraz emisja filmu „Wiara 44” w reż K. Bojanowskiego – Obóz Harcerski w Pobierowie (pokaz zamknięty);
1 sierpnia 2025, godz. 15.30, Szczecin – pokaz filmu „Powstanie Warszawskie” w reż. Jana Komasy – Przystanek Historia Szczecin, wstęp wolny (pl. Brama Portowa 1, Posejdon, I piętro);
Instytut Pamięci Narodowej we Wrocławiu
31 lipca 2025, Wrocław – spotkanie „Przed Warszawą były Wilno i Lwów” (Przystanek Historia, ul. Jana Długosza 48);
1 sierpnia 2025, godz. 17.00, Wrocław – obchody Narodowego Dnia Pamięci Powstania Warszawskiego, organizowane przez Okręg Dolnośląski Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Wojewodę Dolnośląskiego Annę Żabską oraz Dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu dr. hab. Kamila Dworaczka.

Tomasz Wróblewski: umowa UE-Mercosur to samobójczy dla Europy pakt; kolejne ograniczenie rozwoju rolnictwa

Tomasz Wróblewski / Fot. Konrad Tomaszewski

Sytuacja gospodarcza i ekonomiczna w Polsce, ocena umowy UE-Mercosur. Komentarz eksperta.

Wiceprezes Warsaw Enterprise Institute odpowiadana pytanie dotyczące słów Macieja Berka, który wykluczył podwyższenie kwoty wolnej od podatku jeszcze w tej kadencji Sejmu. Wskazuje, że nie ma jeszcze pełnego spojrzenia na obecną sytuację budżetową. Tomasz Wróblewski zapytany o potencjalny kryzys budżetowy w Polsce, odpowiada:

Mamy bardzo szybko rosnące zadłużenie i deficyt państwa. Sytuacja jest alarmująca. […] Mamy ileś wydatków, które będą rosły przy wydatkach socjalnych. […] Nie ma pomysłu na tak szybki wzrost gospodarczy.

Łukasz Jankowski pyta o spadek dochodów i ostatnio zauważony wzrost bezrobocia. Mimo tych wskaźników, gospodarka rośnie. Na czym to polega?

Gospodarka rośnie, bo mamy nie tylko wewnętrzny rozwój gospodarczy, lecz także stosunkowo wysokie zatrudnienie. Natomiast fatalnie skonstruowany system podatkowy i ogromna redystrybucja będą powodowały, że tych dochodów w budżecie państwa nie będzie.

– tłumaczy prezes Warsaw Enterprise Institute.

Poruszona zostaje kwestia ostatnich porozumień handlowych; podpisanej umowy UE-USA i wciąż czekającej na zatwierdzenie umowy UE-Mercosur. Gość „Odysei Wyborczej wspomina słowa nowego szefa resortu rolnictwa, Stefana Krajewskiego. Minister oznajmił, że obecnie nie ma mniejszości blokującej układu.  Tomasz Wróblewski mówi, że kluczem do jej wypracowania były Włochy, których nie udało się przekonać. Uzasadnia również, dlaczego dla europejskich rolników umowa z blokiem państw południowoamerykańskich

Daleko idące regulacje podcięły skrzydła m.in. polskim rolnikom. Zamiast wrócić znowu do regulacji klimatycznych i wyrównać konkurencję z Ameryką Południową […], to my tworzymy samobójczy pakt, czyli taki, gdzie dalej rolnicy w Europie będą mieli bardzo ograniczone możliwości rozwoju.

– ukazuje gość audycji „Odyseja Wyborcza”.

/pk

Odsłuchaj całej rozmowy już teraz!

Czytaj także:

Prof. Tomasz Grosse: Dla UE ambicje klimatyczne są ważniejsze, niż interesy europejskie

 

„Ostrów, który pamiętam”. Żywa historia z ust zasłużonego poznaniaka

Gerard Cofta, lekarz i społecznik opowiada o Ostrowie Tumskim, Śródce i Poznaniu l fot. Radio Wnet

Najdłużej żyjący poznaniak urodzony na Śródce wspomina, jak zmieniał się Ostrów Tumski. W rozmowie z Radiem Wnet opowiada o dawnym życiu, historii i tożsamości tego miejsca.

Deweloperzy planują postawić bloki mieszkalne tuż obok Katedry Poznańskiej – w historycznym sercu Ostrowa Tumskiego. Według doniesień medialnych, powstać ma nawet 9‑piętrowa zabudowa. Obszar inwestycji znajduje się na terenach dawnej elektrociepłowni i ma być przekształcony w duże osiedle – przewiduje się tysiące mieszkań wraz z miejscami parkingowymi. Inwestycja wzbudza silny sprzeciw mieszkańców, historyków i ekologów, którzy obawiają się zniszczenia historycznego charakteru Ostrowa Tumskiego.

O tej sytuacji, a także historii własnej i Poznania opowiadał w Poranku Radia Wnet, zbliżający się do 90. roku życia, Gerard Cofta, lekarz i społecznik.

Posłuchaj całej rozmowy:

Petycję w obronie Ostrowa Tumskiego można znaleźć -> TUTAJ.

/ad

Stanisław Gawłowski skazany. Senator usłyszał nieprawomocny wyrok 5 lat pozbawienia wolności

Featured Video Play Icon

Stanisław Gawłowski l fot. Kancelaria Senatu, wikimedia.org/Łukasz Kamiński

Mamy rezultat afery melioracyjnej. Senator Platformy Obywatelskiej został skazany na 5 lat więzienia i karę grzywny w wysokości 180 tysięcy złotych.

Sąd Okręgowy w Szczecinie uznał go winnym m.in. przyjęcia łapówek w postaci pieniędzy, zegarków oraz nieruchomości w Chorwacji. Wskazał również, że dopuścił się plagiatu swojej pracy doktorskiej. Gawłowski nie może również piastować funkcji w instytucjach i spółkach państwa przez następne 10 lat. Wyrok nie jest prawomocny.

Łukasz Jankowski rozmawiał z dziennikarzami o dzisiejszym postanowieniu sądu. Tomasz Duklanowski oznajmia, że wyrok w sprawie senatora jest jak najbardziej słuszny:

To bardzo dobra wiadomość. Ten polityk już dawno powinien zniknąć z przestrzeni publicznej.

– mówi dziennikarz.

Jacek Liziniewicz natomiast naświetla kontekst całej sprawy, która ciągnęła się od prawie 6 lat. Mówi, że polityk podczas procesu nie miał najmniejszych szans:

Powiedzieć, że przebieg tych rozpraw dla polityka Koalicji Obywatelskiej był niekorzystny, to jak nic nie powiedzieć. On był tam miażdżony. W efekcie został skazany na 5 lat bezwzględnego więzienia.

– tłumaczy redaktor Gazety Polskiej.

/pk

Zapraszamy do wysłuchania rozmów!

Czytaj także:

Ostrów Tumski w Poznaniu: duchowe i polityczne jądro pierwszej Polski

Jakie skarby kryją się pod ziemią na Ostrowie Tumskim w Poznaniu?

Ostrów Tumski w Poznaniu l fot. wikimedia.org/Radomil

Teren, gdzie ma powstać nowe osiedle, jest archeologicznie nieznany i zagrożony – mówi dr Michał Brzostowicz. Ekspert obawia się nie tylko o zabytki, ale i o przyszłość całej przestrzeni.

Deweloperzy planują postawić bloki mieszkalne tuż obok Katedry Poznańskiej – w historycznym sercu Ostrowa Tumskiego. Według doniesień medialnych, powstać ma nawet 9‑piętrowa zabudowa. Obszar inwestycji znajduje się na terenach dawnej elektrociepłowni i ma być przekształcony w duże osiedle – przewiduje się tysiące mieszkań wraz z miejscami parkingowymi. Inwestycja wzbudza silny sprzeciw mieszkańców, historyków i ekologów, którzy obawiają się zniszczenia historycznego charakteru Ostrowa Tumskiego.

Posłuchaj całej rozmowy:

O sprawie mówił w Poranku Radia Wnet dr Michał Brzostowicz – zastępca dyrektora Muzeum Archeologicznego w Poznaniu.

Teren, na którym planowana jest zabudowa, nie był nigdy badany archeologicznie. Nie mamy żadnych danych, ale to nie znaczy, że pod ziemią nic nie ma

– mówi dr Michał Brzostowicz, zastępca dyrektora Muzeum Archeologicznego w Poznaniu. Ekspert ostrzega, że realizacja projektu może naruszyć stosunki wodne, zaszkodzić zabytkom i zmienić bezpowrotnie charakter przestrzeni wokół Ostrowa Tumskiego.

Ostrów Tumski w Poznaniu: duchowe i polityczne jądro pierwszej Polski

Chodzi o północne przedpole grodu, gdzie – według miejskich planów – miałoby zamieszkać nawet 10 tysięcy osób.

To tak, jakby postawić całe Wronki albo Międzychód w skompresowanej formie

– komentuje archeolog.

Nieodwracalne skutki inwestycji

Choć – jak mówi – badania archeologiczne będą musiały zostać przeprowadzone zgodnie z prawem, to nie to budzi jego największy niepokój.

Boimy się przede wszystkim skutków urbanistycznych, środowiskowych i konserwatorskich, które mogą być nieodwracalne

– powiedział.

Nie chodzi o to, by nie budować, ale by nie zniszczyć. Spór o otoczenie Ostrowa Tumskiego w Poznaniu

Wcześniej – przypomina – planowano w tym miejscu tereny zielone i rekreacyjne. Dziś mówi się o gęstej, wielopiętrowej zabudowie.

Nie wiem, skąd się wziął ten pomysł, ale mnie osobiście i zawodowo bardzo niepokoi

– podsumowuje Brzostowicz.

Petycję w obronie Ostrowa Tumskiego można znaleźć -> TUTAJ.

/ad

 

Nie chodzi o to, by nie budować, ale by nie zniszczyć. Spór o otoczenie Ostrowa Tumskiego w Poznaniu

To nie sprzeciw wobec zmian, ale wobec ich formy. Dorota Matyaszczyk alarmuje w Radiu Wnet: planowane osiedla wokół Ostrowa Tumskiego mogą zagrozić zabytkom i całemu miastu.

Czy wokół jednego z najważniejszych miejsc w historii Polski powstanie kolejne wielkie osiedle z garażami podziemnymi? Dorota Matyaszczyk, prezeska Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Oddział w Poznaniu, przestrzega przed poważnymi zagrożeniami związanymi z planami zabudowy terenów wokół Ostrowa Tumskiego.

Posłuchaj całej rozmowy:

To miejsce wyjątkowe nie tylko w skali Poznania, ale całego kraju. Tu się zaczęła Polska

– przypomina. Jak zaznacza, teren północny w okolicach katedry przez wieki był zalewowy. Służył jako pastwiska, miejsce retencji wód, ale też zaplecze gospodarcze dla kanonii i wikariatów.

Zielone korytarze w mieście

W okresie międzywojennym na tym obszarze nasypano kilka metrów ziemi z zamiarem budowy rzeźni. Inwestycja nie doszła do skutku, a na terenie powstały ogródki działkowe. Dziś planowane jest ich zlikwidowanie.

Miasto relokuje ogródki na obrzeża, a w ich miejsce wstawia bloki. Problem w tym, że te ogródki służą wszystkim – są korytarzami ekologicznymi, przewietrzają i nawilżają przestrzeń miejską

– mówi Matyaszczyk.

Ostrów Tumski w Poznaniu: duchowe i polityczne jądro pierwszej Polski

Zagrożone zabytki

To jednak niejedyny problem. Zgodnie z planami, na terenie tym mają powstać budynki do dziewięciu kondygnacji z garażami podziemnymi.

A te mogą mieć nawet dwa poziomy, każdy po pięć metrów wysokości. Na dodatek garaże będą wspólne – pod kilkoma budynkami, co oznacza gigantyczną ingerencję w strukturę gruntu, który jest bardzo mocno uwodniony

– ostrzega.

Według miejskich planistów wały i tor kolejowy mają zatrzymać wodę.

To nieprawda. Woda płynie, jak chce. Może zagrozić katedrze, palatium, kolegiacie, może też popłynąć w stronę Starego Miasta. To nie jest teren, na którym powinno się prowadzić taką zabudowę

– mówi prezeska TOnZ.

Kolejne banalne osiedle

Krytykuje również planowaną estetykę osiedla.

To kolejne banalne bloki. A jeżeli już coś ma tam powstać, to niech będzie zaprojektowane z głową. Może na wzór Sołacza?

– sugeruje, przypominając, że to jedno z najlepiej zaplanowanych osiedli w historii Poznania stworzył niemiecki urbanista Josef Stübben na początku XX wieku.

Jeśli dobry urbanista zaprojektuje przestrzeń, to nawet – przepraszam – idiota się w nią wpasuje

– dodaje.

Patodeweloperka zabuduje kolebkę polskiej państwowości? „To tutaj zaczęła się Polska”

Wskazuje też na zagrożenia komunikacyjne. Most jest zaledwie jeden. Ulica Panny Marii – jedyna droga dojazdowa do Małej Wyspy – biegnie wzdłuż bezcennych zabytków, takich jak Akademia Lubrańskiego czy Psauteria.

Ruch będzie tam zbyt duży. Już dziś tworzą się korki, a po zasiedleniu mowa o kilku tysiącach mieszkańców

– mówi.

Nie protestujemy przeciwko temu, żeby coś się tam działo. Protestujemy przeciwko temu, co się może wydarzyć. Tu trzeba pomysłu, delikatności i szacunku dla dziedzictwa

– podkreśla Dorota Matyaszczyk.

Petycję w obronie Ostrowa Tumskiego można znaleźć -> TUTAJ.

/ad

Piotr Witt: Walka ze szkołą katolicką we Francji ma w gruncie rzeczy wymiar ideologiczny

Korespondent Radia Wnet we Francji Piotr Witt analizuje podłoże ideologiczne walki z tradycyjnym szkolnictwem w nastarszej córze Kościoła. Ma ona wymiar ideologiczny – podkreśla dziennikarz.

W swoim felietonie publicysta Radia Wnet Piotr Witt wspomina o raporcie, dotyczącym przemocy we francuskich szkołach, który został upublikowany na początku lipca 2025 r.

Raport dotyczy zapobieganiu gwałtom i przemocy w środowisku szkolnym. Nie uszła zapewne uwagi radiosłuchaczy miłość polityków do dzieci. Szczególne ich zainteresowania budzą młodzi ludzie w wieku 13-14 lat, jeszcze dzieci, ale już w trudnym wieku, kiedy człowiek szuka siebie, jest plastyczny, gotowy iść w kierunku, który mu umiejętnie wskażą

– zauważa Witt.

Afera Alstomu wraca. „Seryjny samobójca” uderzył we francuskich służbach i polityce

Wspomina historyczne przykłady, gdy dorośli chcieli lepić dzieci wg swoich koncepcji.

Turcy porwane dzieci chrześcijańskie umieli wychować na Janczarów, najwierniejszą gwardię sułtana. Stalin i Hitler za pośrednictwem Komsomou i Hitlerjugend kształcili przyszłe kadry partyjne. Był czas, kiedy ministrowie francuscy wybrali najokrutniejsze rozwiązanie: pozostawili młodym ludziom wybór osobisty. Czyż nie jesteśmy skazani na wolność? – powtarzali za Sartrem. Bądź sobą – mówili. Nakaz absurdalny wobec młodego człowieka, który dopiero siebie szuka i nie wie jeszcze ani kim jest, ani kim będzie. Bądź sobą – to znaczy kim, kiedy mam trzynaście lat?

– mówi korespondent.

Podkreśla, że choć zmieniły się metody, to republikańska szkoła nadal ma nie uczyć, lecz wychowywać.

Zamiast rodziny, wychowanie przez Republikę w duchu wartości republikańskich

– mówi Piotr Witt.

Wysłuchaj całego felietonu już teraz!

jbp/

Jan Śpiewak: W Polsce nie ma rzeczy świętych, deweloperzy mogą wszystko

W rozmowie z Katarzyną Adamiak dr Jan Śpiewak ocenia pomysł budowy osiedla na Ostrowie Tumskim w Poznaniu jako pomysł „z piekła rodem”. Wskazuje trzy argumenty przeciwko inwestycji.

Deweloperzy planują postawić bloki mieszkalne tuż obok Katedry Poznańskiej – w historycznym sercu Ostrowa Tumskiego. Według doniesień medialnych, powstać ma nawet 9‑piętrowa zabudowa. Obszar inwestycji znajduje się na terenach dawnej elektrociepłowni i ma być przekształcony w duże osiedle – przewiduje się tysiące mieszkań wraz z miejscami parkingowymi. Inwestycja wzbudza silny sprzeciw mieszkańców, historyków i ekologów, którzy obawiają się zniszczenia historycznego charakteru Ostrowa Tumskiego.

W rozmowie z Katarzyną Adamiak dr Jan Śpiewak mówi, że informacja ta go nie zaskakuje, choć szokuje.

W Polsce nie ma absolutnie rzeczy świętych, w Polsce na masową skalę niszczone są zabytki  przez deweloperów, niszczone są widoki, niszczone są założenia urbanistyczne. Niszczona jest właściwie tożsamość naszego kraju i naszych miast i to robią deweloperzy ręka w rękę z samorządowcami

– oskarża gość Poranka Wnet.

Śpiewak przypomina, że Ostrów Tumski jest kolebką polskiej państowości.

Pomysł, by przykryć Ostrów Tumski i okoliczną zabudowę, z katedrą i historyczną tkanką jakimś patodeweloperskim osiedlem jest pomysłem z piekła rodem, pomysłem z wielu powodów barbarzyńskim

– ocenia.

Ostrów Tumski w Poznaniu: duchowe i polityczne jądro pierwszej Polski

Rozmówca Katarzyny Adamiak wymienia trzy powody, które uzasadniają tak ostrą ocenę.

Pierwszy powód jest historyczno-urbanistyczny. Ta zabudowa przykryje historyczną część Ostrowa. Drugi dotyczy kwestii stosunków wodnych, jest to teren zalewowy. Trzeci to ochrona przyrody, która w Polsce nie ma znaczenia, gdy przychodzi deweloper. A mamy tu dziki zakątek Poznania, który zasługuje na zachowanie i oszczędzenie

– podkreśla Jan Śpiewak.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

jbp/

Ostrów Tumski w Poznaniu: duchowe i polityczne jądro pierwszej Polski

Ostrów Tumski w Poznaniu l fot. wikimedia.org/Radomil

Tu zaczęła się Polska – dosłownie. Ostrów Tumski w Poznaniu to pierwsze centrum władzy, wiary i kultury piastowskiego państwa. O jego wyjątkowym dziedzictwie mówił w Radiu Wnet dr Jacek Kowalski.

Deweloperzy planują postawić bloki mieszkalne tuż obok Katedry Poznańskiej – w historycznym sercu Ostrowa Tumskiego. Według doniesień medialnych, powstać ma nawet 9‑piętrowa zabudowa. Obszar inwestycji znajduje się na terenach dawnej elektrociepłowni i ma być przekształcony w duże osiedle – przewiduje się tysiące mieszkań wraz z miejscami parkingowymi. Inwestycja wzbudza silny sprzeciw mieszkańców, historyków i ekologów, którzy obawiają się zniszczenia historycznego charakteru Ostrowa Tumskiego.

Posłucha całej rozmowy:

Ostrów Tumski to nie tylko wyspa katedralna, ale jądro pierwszego państwa Piastów

– mówił w Poranku Radia Wnet dr Jacek Kowalski, historyk sztuki, poeta i wykładowca Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

To było centrum, gniazdo. Gniazdo jest też w Gnieźnie, ale tutaj także biło serce tego pierwszego państwa

– mówił dr Kowalski, przypominając, że zanim jeszcze powstała pierwsza katedra, na Ostrowie Tumskim działała prawdopodobnie stacja biskupa Jordana, który przybył, by ewangelizować ziemie Polan.

Ostrów Tumski w Poznaniu może zostać zniszczony. Historyk sztuki: To przerażająca wizja

Jak to się zaczęło w Poznaniu

W tym samym miejscu rozpoczęto budowę dużego jak na owe czasy kościoła, jeszcze zanim powstała archidiecezja gnieźnieńska. Dziś w podziemiach gotyckiej katedry można zobaczyć pozostałości katedry przedromańskiej – fundamenty i filary pierwszego wielkiego kościoła w Polsce. Obok niej znajdowało się palatium książęce z kaplicą, którą historycy uznają za najstarszą chrześcijańską świątynię w państwie Polan. Nad jej fundamentami wznosi się dziś gotycka kolegiata Najświętszej Marii Panny.

Jak podkreślał gość Poranka Radia Wnet, świadomość wyjątkowości tego miejsca przetrwała przez stulecia. Jeszcze w XV wieku ksiądz rezydujący przy kolegiacie nosił tytuł kapelana królewskiego – mimo że król od dawna już tam nie rezydował.

Ostrów Tumski z czasem stał się duchowym miasteczkiem. Po lokacji Poznania w XIII wieku i powstaniu Starego Miasta po drugiej stronie Warty, wyspa została przekazana kapitule i biskupowi. Otoczona gotyckimi murami, wypełniona kanoniami, katedrą i innymi świątyniami, przypominała w swej strukturze miejsca takie jak Wawel czy Ostrowy w Płocku i Wrocławiu. Poznańska katedra, jak zauważył Kowalski, była jednak najstarsza – zarówno jako budowla, jak i prawdopodobnie jako katedra diecezjalna.

Na Ostrowie Tumskim znajduje się również późnogotyckie Kolegium Lubrańskiego – drugi, obok krakowskiego Kolegium Maius, zachowany w Polsce przykład średniowiecznego kolegium.

To miejsce wspólnego przebywania uczonych i uczących się. Powstało na początku XVI wieku i jest bardzo ważne w historii sztuki i nauki polskiej

– zaznaczył.

Patodeweloperka zabuduje kolebkę polskiej państwowości? „To tutaj zaczęła się Polska”

Jak zmieniała się okolica Ostrowa Tumskiego

Dr Kowalski przywołał także swoje osobiste wspomnienia z dzieciństwa, gdy jako mały chłopiec wchodził na Ostrów Tumski z poczuciem, że dotyka tysiąca lat historii.

Pamiętam tę niezwykłą ciszę. A potem – taki szok

– dodał, nawiązując do brutalnych zmian, jakie przyniosły lata 60.

W tamtym czasie przez Ostrów Tumski przeciągnięto trasę dwupasmową, odcinając katedrę i pałac arcybiskupi od seminarium duchownego. Zlikwidowano także most prowadzący na Śródkę — dzielnicę, z której parafianie przez wieki chodzili do katedry.

To był cios w miasteczko duchownych, cios w archidiecezję, w wiernych. W imię nowoczesności zniszczono cały układ przestrzenny

– mówił.

Dziś, jak ostrzegł, pojawiają się pomysły, które mogą być powtórzeniem tamtego błędu. Dlatego, podkreślił, trzeba z wielką ostrożnością podchodzić do każdej ingerencji w to wyjątkowe miejsce.

Ostrów Tumski to jądro naszego państwa, miejsce, gdzie zaczęła się Polska

– podsumował dr Jacek Kowalski.

Petycję w obronie Ostrowa Tumskiego można znaleźć -> TUTAJ.

/ad

Lech spokojny o awans do III rundy el. LM; gdzie czeka Crvena Zvezda. Nikitović: w Belgradzie wiedzą, że będzie ciężko

Piłkarze Lecha Poznań przed meczem eliminacji Ligi Mistrzów na Islandii/ Fot. Lech Poznań, X

Dla „Kolejorza” rewanż z islandzkim Breidablikiem to formalność, gdyż w Poznaniu wygrali aż 7:1.

O ile tuż po losowaniu media i kibice Zvezdy mówili o umiarkowanym optymizmie przed konfrontacją z Lechem, to wyczyny z pierwszego meczu poznaniaków przeciwko Breidablikowi, a także wygrany 4:3 mecz z Lechią Gdańsk, każą przewidywać, że będzie ciężko

mówi dyrektor sportowy Arki Gdynia, były piłkarz Górnika Łęczna Veljko Nikitović w rozmowie z Grzegorzem Milko. Podkreśla, że dla Crvenej Zvezdy dwumecz z mistrzem Polski może być kluczem do udanego sezonu. Dużo uwagi poświęca też obecności w stołecznym zespole Marko Arnautovicia, reprezentanta Austrii z serbskimi korzeniami; napastnika/skrzydłowego z przeszłością m.in. w Interze Mediolan, West Ham United i Werderu Brema.

/awk

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!