Salwador: 30 lat po zawarciu pokoju / El Salvador: 30 años después de firmar los acuerdos de paz

Pokój w Salwadorze 16 stycznia 1992

16 lutego 1992 podpisano porozumienie pokojowe kończące trwającą 13 lat wojnę domową w Salwadorze. W República Latina opowiemy o tych wydarzeniach i o tym, jakie przyniosły one skutki.

Wojna domowa w środkowoamerykańskim Salwadorze trwała prawie lat: 1979 – 1992. W jej wyniku śmierć poniosło około 75 tysięcy cywilów, zaś prawie 10 tysięcy osób uważa się za zaginione.

W dzisiejszym wydaniu, nasz gość, pochodzący z Salwadoru Alfredo Celso opowie nam o tych wydarzeniach. Porozmawiamy zarówno o przyczynach wybuchu wojny domowej jak i o jej przebiegu. O jej ofiarach jak również o jej sprawcach. O nierównej walce ludu Salwadorskiego z rządzącą krajem juntą wojskową.

Przedstawimy również sylwetkę chyba najbardziej znanej ofiary tej wojny – arcybiskupie Oscarze Arnulfo Romero – pierwszym Świętym Kościoła Katolickiego pochodzącym z Salwadoru. Opowiemy o zmianie jego postawy wobec wydarzeń w Salwadorze. O jego homiliach nawołujących do pokoju i obrony najsłabszych i jego męczeńskiej śmierci.

W audycji porozmawiamy także o pracach nad pokojem kończącym wojnę. Również i o podpisaniu porozumień pokojowych w meksykańskim Chapultepéc 16 stycznia 1992 roku. Wspomnimy również o nowych dwóch siłach, które odegrały ważną rolę w powojennej polityce Salwadoru. O Narodowym Sojuszu Republikańskim ARENA oraz byłej partyzantce, przekształconej następnie w partię polityczną Froncie wyzwolenia Narodowego im. Farabundo Martí. Jednak nie tylko o zmianach w powojennej polityce Salwadoru będziemy rozmawiać. Zastanowimy się także nad społecznymi skutkami działań wojennych. Porozmawiamy między innymi o emigracji z kraju i wszechobecnej przemocy, która wciąż dotyka Salwadorczyków.

Na rozmowę o wojennym i powojennym Salwadorze zapraszamy już dziś o 21H00! Będziemy rozmawiać po polsku i hiszpańsku!

Resumen en castellano:

Hoy día en el Salvador se celebra el 30. aniversario de firmar los acuerdos de paz despés de la guerra civil. Por eso en República Latina vamos a tocar el tema de la guerra civil de los años 1979-1992 en este país. La guerra que resultó con más de 75 mil víctimas.

Junto con nuestro invitado, el Salvadoreño Alfredo Celso, vamos a hablar sobre las fuentes de la guerra y su desarrollo. De sus víctimas y sus autores. También de la lucha del pueblo salvadoreño con la junta militar.

Vamos a mencionar también de la víctima más conocida de la guerra – el arzobispo Óscar Arnulfo Romero y Galdámez – el primer Santo salvadreño de la Iglesia Católica. Vamos a hablar de su lucha por los más pobres, sus homilías y su muerte de martír.

En la emisión también hablaremos de los trabajos de paz para poner fin a la guerra y firmar los acuerdos de paz en Chapultepéc (México) el 16 de enero de 1992. También mencionaremos las dos nuevas fuerzas que han desempeñado un papel importante en la política salvadoreña de posguerra: La Alianza Nacional Republicana ARENA y la antigua guerrilla, más tarde transformada en partido político, el Frente Farabundo Martí de Liberación Nacional. Sin embargo, no sólo hablaremos de los cambios en la política salvadoreña de posguerra. También consideraremos los efectos sociales de la guerra. Hablaremos de la emigración del país y de la violencia generalizada que aún afecta a los Salvadoreños.

Les invitamos para escucharnos hoy a las 9PM UTC+1! Vamos a hablar polaco y castellano!

Adiós, Chente!

Vicente Fernández "Chente"

W dzisiejszym wydaniu República Latina oddamy hołd zmarłemu w grudniu ubiegłego roku Vicente Fernándezowi, królowi muzyki ranchera

12 grudnia 2021 świat muzyki latynoskiej obiegła smutna wiadomość. Tego dnia po długiej i ciężkiej chorobie zmarł wybitny meksykański piosenkarz, król muzyki ranchera, „ostatni z wielkich”, „El Charro de Huentitán” – Vicente Fernández, znany też jako „Chente”.

Obdarzony niezwykłym głosem Vicente Fernández już za życia stał się legendą. Jeden z najwybitniejszych śpiewaków w historii muzyki meksykańskiej i latynoskiej stał się żywą wizytówką muzycznego Meksyku. Vicente Fernández znany był również jako producent muzyczny, filmowy i aktor.

Jednak życie Chente, choć ciekawe i kolorowe, nie zawsze było usłane różami. W zasadzie całą swoją karierę zawdzięczał on bowiem swojej ciężkiej pracy i swojemu uporowi. Dodać również należy, że jak to w przypadku największych z wielkich, Vicente Fernández stał się bohaterem wielu opowieści i plotek.

Życiorys Vicente Fernándeza przedstawimy razem z Markiem Świrkowiczem w dzisiejszym wydaniu República Latina o godz. 21H00. Przedstawimy również  utwory Chente, także i w aranżacjach innych artystów latynoskich, niekoniecznie związanych z Meksykiem i música ranchera.

Dąbrowski: W Ameryce Łacińskiej widać bardzo mocno wzrastające wpływy Rosji i Chin. Wenezuela współpracuje z Iranem

Prowadzący audycji „Republica Latina” o rosyjskiej broni i chińskich inwestycjach w Ameryce Łacińskiej, umacnianiu się pozycji Nicolasa Maduro i jego współpracy z Teheranem.

Zbigniew Dąbrowski przedstawia raport Centrum Wolnego i Bezpiecznego Społeczeństwa według którego

W 2022 roku w regionie pojawi się nowa socjalistyczna i autorytarna fala, która popchnie Amerykę Łacińską do punktu krytycznego.

Wzrastają wpływy w Rosji i Chin w regionie. Rosjanie sprzedają swoją broń Kubie, Nikaragui i Wenezueli. Chcą rozszerzać swoje rynki wpływów. Trwają spotkania z przedstawicielami Argentyny i Urugwaju ze stroną rosyjską ws. współpracy wojskowej. Tą ostatnią podejmie prawdopodobnie Peru.

W przypadku Chin mówimy o dominacji gospodarczej.

Państwo Środka mocno stoi na rynku Ameryki Łacińskiej. Wybór Gabriela Borica na prezydenta Chile może się przysłużyć współpracy tego kraju z Chinami.

Mówi się o budowie 15 000-kilometrowego kabla podmorskiego pomiędzy Chinami a Chile.

Chilijskie farmy solarne produkowałyby energię dla Chin. Prowadzący audycji „Republica Latina”  zwraca uwagę na umacnianie się pozycji Nicolasa Maduro. Zabiega on o poparcie Syrii i Iranu.

Współpraca polityczno-gospodarczo-wojskowa pomiędzy Wenezuelą a Teheranem jest bardzo zaawansowana. Nicolas Maduro zresztą prawdopodobnie w styczniu wybierze się do Teheranu.

Na inauguracji trzeciej kandecji prezydenta Nikaragui Daniela Ortegi pojawił się wiceprezydent ds. gospodarczych Iran Mohsen Rezaji. Uważany on jest za terrorystę odpowiedzialnego za zamach w Buenos Aires 18 lipca 1994 r.

Wówczas to podłożono bomby pod siedzibę Argentyńskiego Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Izraelitom. Ten atak […]był typowym atakiem terrorystycznym, któremu nie któremu nie przyświecała żadna prawidłowa ideologia.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

A.P.

Ruchy unionistyczne w Ameryce Środkowej w XIX wieku. Republica Latina już dziś o 22!

Sonsonate, El Salvador

W dzisiejszym wydaniu República Latina opowiemy sobie o tym, jak nowopowstałe państwa środkowoamerykańskie próbowały na powrót się zjednoczyć i co z tego wyszło, czy raczej nie wyszło…

W latach 30-tych i 40-tych u padła Federacja Środkowoamerykańska i powstały nowe państwa: Gwatemala, Salwador, Honduras, Nikaragua i Kostaryka.

W dzisiejszym wydaniu República Latina opowiemy o tendencjach i ruchach unionistycznych oraz o próbach ponownego stworzenia jednego państwa środkowoamerykańskiego. A trzeba tu dodać, że inicjatyw tych było całkiem sporo. Spróbujemy sobie również odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tendencje te nie ziściły się.

Dodatkowo spróbujemy sobie również odpowiedzieć na pytanie, czy obecnie istnieją tendencje unionistyczne w Ameryce Środkowej i czy możliwe byłoby powstanie jednego państwa środkowoamerykańskiego.

To wszystko już dziś o 22:00!

Zbigniew Dąbrowski: lewica w tym roku odniosła w Ameryce Łacińskiej kilka zwycięstw wyborczych

Prowadzący audycji „Republica Latina” o zwycięstwie Gabriela Borica w chilijskich wyborach prezydenckich, więźniach politycznych w Boliwii i na Kubie oraz o biednym Bożym Narodzeniu w Wenezueli.

Zbigniew Dąbrowski kontynuuje temat wyborów w Chile. W niedzielę II turę wygrał kandydat lewicy Gabriel Boric z wynikiem 55,87 proc. Dąbrowski wskazuje, że kandydat José Antonio Kast zdobył swoje 44,13 proc. głównie w Santiago i bogatszych regionach kraju. Jak zauważa prowadzący audycji „Republica Latina”,

Lewica odniosła w Ameryce Łacińskiej kilka zwycięstw wyborczych w tym roku. Przypomnę, że w lipcu został wybrany Pedro Castillo na prezydenta Peru. Kilka tygodni temu w listopadzie wybrano Xiomarę Castro na prezydenta Hondurasu.

Była prezydent Chile Michelle Bachelet stwierdziła, że jest przekonana o zdolnościach Gabriela Boric do „poprawy środowiska politycznego” po protestach z 2019 r. mimo jego młodego wieku. 35-letni potomek chorwackich imigrantów będzie najmłodszą głową państwa w dziejach Chile. Kraj ten mierzy się zaś obecnie z rozruchami w regionach Bío Bío i La Araucanía. Nie wiadomo, do końca, czy odpowiadają za nie Mapucze. W czterech prowincjach na południu kraju przedłużono stan wyjątkowy do 10 stycznia.

Na Kubie członkowie rodzin osób zatrzymanych w niedawnych protestach apelują do prezydenta Miguela Díaz-Canela o akt łaski. W Boliwii  pozostaje uwięziona była tymczasowa głowa państwa Jeanine Áñez. Nadal toczy się przeciwko niej dochodzenie w sprawie przestępstw podburzania, terroryzmu i spisku w związku z jej rolą w ramach kryzysu w 2019 roku. Jej córka Carolina Ribera podkreśla w liście do Wysokiej Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka, Michelle Bachelet, że jej Áñez jest poddawana fizycznym i psychicznym torturom w więzieniu w Miraflores w La Paz.

Wiele osób wskazuje na to, że była to po prostu polityczna zemsta i tak prawdopodobnie jest.

Setki osób znajduje się z politycznych powodów w więzieniach Nikaragui. Prezydent Daniel Ortega niedawno uwolnił tysiąc więźniów, jednak, jak zauważa Dąbrowski, są to prawdopodobnie zwykli kryminaliści, a nie dysydenci polityczni.

Zbliża się Boże Narodzenie. W Wenezueli tradycją jest ubieranie się w tym czasie w nowe ubrania. Fatalny stan krajowej gospodarki uniemożliwia zachowanie tego zwyczaju.

Panuje dolaryzacja kraju. Wenezuelczyków nie stać na to, żeby kupić sobie nowe rzeczy.

Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy!

A.P.

Wybuch w Cúcucie. Dąbrowski: Kolumbia oskarża o udział w ataku terrorystycznym rząd wenezuelski

Prowadzący audycji „Republica Latina” o wyborach w Chile, wybuchach w Kolumbii i na Haiti oraz o szczycie mało demokratycznych państw amerykańskich na Kubie.

Zbigniew Dąbrowski powraca do tematu wyborów prezydenckich w Chile. W poniedziałek 13 grudnia odbyła się ostatnia debata prezydencka pomiędzy kandydatami na prezydenta lewicowym Gabrielem Boriciem i prawicowym José Antonio Kastem przed drugą turą, która odbędzie się w Chile w najbliższą niedzielę.

Jak twierdzą eksperci polityczni wybory w Chile są najbardziej niepewne od przeszło 30 lat i de facto o wygranej mogą decydować pojedyncze głosy.

W kolumbijskiej Cúcucie zginęło dwóch funkcjonariuszy i trzecia osoba, która nie została jeszcze zidentyfikowana.  Prawdopodobnie był to zamach terrorystyczny. Nie jest jasne kto odpowiada za eksplozje. Kolumbijskie władze  podejrzewają głównie 33. front dysydentów FARC, kierowany przez Javiera Alonso Velozę, pseudonim „John Mechas”, ze względu na jego znaczną obecność zarówno w Cúcucie, stolicy prowincji Norte de Santander, jak i w okolicznych metropoliach.

Kolumbia oskarża o udział w ataku terrorystycznym rząd wenezuelski, który oczywiście twierdzi, że nie miał z tym nic wspólnego.

Do wybuchu doszło także na Haiti, gdzie przewróciła się cysterna z benzyną. Zginęło ok. 60 osób lub więcej. Dąbrowski przypomina, że

Haiti zmaga się z wieloma problemami ekonomicznymi, społecznymi, ze skutkami trzęsienia ziemi i ze skutkami zabójstwa prezydenta, które miało miejsce 7 lipca.

Informuje, że na pobliskiej Kubie ma miejsce szczyt Boliwariańskiego Sojuszu na rzecz Narodów Naszej Ameryki (ALBA-TCP). Organizację założyli w 2014 r. Fidel Castro i Hugo Chavez.

Alba już nie jest tak bardzo znaczącym sojuszem skupia takie państwa jak Kuba, Wenezuela, Boliwia, Nikaragua, San Vincent i Grenadyny itd. Generalnie państwa, które są uważane za populistyczne i raczej mało demokratyczne.

Na szczycie postąpiono politykę Waszyngtonu wobec kontynentu oraz fakt, że Joe Biden nie zaprosił na swój szczyt dla demokracji nie zaprosił przedstawicieli Boliwariańskiego Sojuszu.

Wysłuchaj całej rozmowy już teraz!

A.P.

 

Bacalarte, czyli promocja sztuki latynoamerykańskiej. W Polsce. / Bacalarte: la promoción del arte latino. En Polonia.

Latynoscy artyści, pomimo niewątpliwego talentu, nie są raczej znani szerszej publiczności w Polsce. W República Latina opowiemy o skutecznym promowaniu ich sztuki.

Latynoska sztuka, przede wszystkim grafika i malarstwo nie są w Polsce zbyt dobrze znane. Zwłaszcza gdy mówimy tu o współczesnych artystach. Wszelkie ich prace znane są albo wielbicielom Ameryki Łacińskiej, albo koneserom. Przeciętny „zjadacz chleba” raczej nie ma kontaktu z tymi dziełami.

Czy da się jednak coś zrobić, by zmienić ten stan rzeczy? Zapewne tak.  Nasz gość, pochodzący z Meksyku, Roberto Andrade, prezes Fundacji i Galerii Bacalarte opowie nam w jaki sposób.

W dzisiejszym wydaniu opowiemy sobie, w jaki sposób promować miedzy Odrą a Bugiem latynoamerykańskich artystów. Zwłaszcza tych mniej znanych, a wartych polecenia. Opowiemy sobie co nieco o sztuce z Ameryki Łacińskiej, zwłaszcza tej meksykańskiej.

Na rozmowę o promocji sztuki latynoskiej i w szczególności meksykańskiej zapraszamy już dziś o godz. 22H00! Będziemy rozmawiać po polsku i hiszpańsku!

Resumen en castellano:

El arte latino, particularmente la gráfica y la pintura, no son bien conocidos en Polonia. Especialmente si hablamos sobre los artistas contemporáneos.

Sin embargo ¿se puede cambiar algo con este estado? A lo más probable sí. Con nuestro invitado, el presidente de la Fundación y la Galería de Arte Bacalarte, el Roberto Andrade de México, vamos a hablar ¿cmo un cambio así es posible?

Hoy en República Latina hablarémos de cómo promover los artistas latinoamericanos en Polonia. Especialmente los menos conocidos, pero cuyos arte merece ser conocido. También vamos a hablar sobre el arte latinoamericano, particularmente el mexicano.

Les invitamos para escucharnos hoy a las 10PM UTC+2! Vamos a hablar placo y castellano!

Dąbrowski: reżim kubański prowadzi biznes polegający na eksportowaniu swoich lekarzy

Gościem „Kuriera w samo południe” jest Zbigniew Dąbrowski – gospodarz audycji „Republica Latina”, który powraca z kolejną porcją najnowszych wieści z krajów Ameryki Łacińskiej.

Gospodarz audycji „Republica Latina” rozpoczyna swoją relację od Chile, gdzie zbliża się II tura wyborów prezydenckich, w której wystartują Jose Antonio Kast – reprezentant prawicy oraz Gabriel Boric – kandydat lewicowy. Gość „Kuriera w samo południe” przedstawia program pierwszego z kandydatów, który odznacza się m.in. zdecydowaną polityką antynarkotykową oraz brakiem tolerancji przemocy wobec kobiet.

Istotny jest program walki z narkotykami, który zakłada rozbicie gangów narkotykowych oraz zaprzestanie ich rozpowszechniania wśród młodzieży.

Z kolei kandydat lewicy Gabriel Boric spotkał się z przedstawicielami kościoła katolickiego i protestanckiego.

Zapewnił, że nie powinni obawiać się sojuszu ze stronnictwem komunistycznym.

Następnie gość „Kuriera w samo południe” mówi o sytuacji w Peru, gdzie od dłuższego czasu sondowano możliwość poddania Pedro Castillo procedurze impeachmentu, wskutek niskiego poziomu zaufania ze strony zdominowanego przez prawicę Kongresu. Nie doszło jednak do konkretnych działań, gdyż zabrakło dowodów na działania korupcyjne prezydenta.

Ostatecznie Pedro Castillo póki co może cieszyć się, że pozostanie na swoim urzędzie.

W Meksyku z kolei wprowadzono stypendia na studia medyczne na Kubie, którą cechuje niezwykle wysoki poziom umiejętności przedstawicieli tej branży. Do projektu zgłosiło się jednak tylko 184 specjalistów.

Na Kubie mamy najlepszych medyków w całej Ameryce Łacińskiej.

Poziom kształcenia na kubańskich uczelniach medycznych jest wysoki, co owocuje dużą ilością specjalistów, którzy często nie mają jednak do dyspozycji najlepszych środków.  Doprowadza to do sytuacji, w której Kuba postanawia uczynić ze swoich lekarzy towar eksportowy.

Leków nie ma, ale lekarze się najlepsi. (…) Reżim kubański prowadzi biznes eksportowania swoich lekarzy.

Gospodarz „Republica Latina” wspomina również o naturalnych bogactwach leczniczych dostępnych na terenach m.in. Puszczy Amazońskiej, dlatego też istotne jest powstrzymanie wycinki lasów w tym regionie.

Istnieje mnóstwo naturalnych środków, które mogą pomóc chorym na różne choroby.

Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy!

P.K.