Źródło: flickr.com / autor: Ulisse Albiati / licencja: CC BY-SA 2.0
W dzisiejszym wydaniu República Latina posłuchamy rockowych artystów śpiewających w językach rdzennych ludów Ameryki Łacińskiej
Ameryka Łacińska to nie tylko język hiszpański czy portugalski. To także dziesiątki, jeśli nie setki języków rdzennych, którymi nadal posługują się miliony osób. Czy powstają utwory śpiewane w tych językach? Powstają! Także i te na nutę rockową.
W dzisiejszym wydaniu República Latina razem z naszym gościem, Markiem Świrkowiczem zaprezentujemy utwory latynoskiego rocka śpiewane w rdzennych językach, czyli tzw. rock nativo.
Zapraszamy już dziś na godz. 19H00!
źródło: chatgpt; praca własna
W dzisiejzym wydaniu República Latina przyjrzymy się tożsamości środkowoamerykańskiej: czy istnieje i jak wygląda pomimo wielu regionalnych różnic
Środkowa Ameryka to region, w którym historia, polityka i filozofia życia przenikają się od stuleci, tworząc tożsamość wielogłosową, a zarazem wspólną. Dziedzictwo dawnych cywilizacji, kolonialne piętno Hiszpanii, a potem XIX-wieczne marzenia o niepodległości i federalnej jedności — to wszystko ukształtowało kraje, które choć bliskie sobie geograficznie i kulturowo, wybrały różne drogi rozwoju.
W XIX wieku, po rozpadzie Federacji Środkowoamerykańskiej, poszczególne republiki — od Gwatemali po Kostarykę — zaczęły budować własne wizje państwowości, często w napięciu między konserwatyzmem a liberalizmem. A jednak, pomimo odmiennych doświadczeń politycznych i gospodarczych, region łączy wspólna wrażliwość: filozofia zakorzeniona w kosmowizji rdzennych ludów, która uczy cyklicznego pojmowania czasu, harmonii z przyrodą i nadrzędnej roli wspólnoty nad jednostką.
Podobieństwa są widoczne w języku, religii czy zwyczajach, różnice zaś w sile instytucji, modelach gospodarczych czy intensywności wpływów zewnętrznych. Te napięcia sprawiają, że idea integracji środkowoamerykańskiej — od XIX-wiecznych federacyjnych marzeń po współczesny Sistema de la Integración Centroamericana — wciąż powraca niczym echo niespełnionej obietnicy wspólnej przyszłości.
W dzisiejszym wydaniu República Latina razem z naszym gościem Oscarem Barboza Lizano zastanowimy się, co oznacza bycie Środkowoamerykaninem dziś. Jak historia i miejscowa filozofia współtworzą tożsamość regionu, w czym kraje są sobie bliskie, a w czym różne — i czy możliwa jest prawdziwa jedność między oceanami.
Zapraszamy już dziś na godzinę 19H00! Będziemy rozmawiać po polsku i hiszpańsku!
Y la versión en español:
América Central es una región en la que la historia, la política y la filosofía de vida se han entremezclado durante siglos, creando una identidad plural y, al mismo tiempo, común. La herencia de antiguas civilizaciones, la huella colonial de España y, más tarde, los sueños de independencia y unidad federal del siglo XIX: todo ello ha dado forma a países que, aunque cercanos geográfica y culturalmente, han elegido diferentes caminos de desarrollo.
En el siglo XIX, tras la desintegración de la Federación Centroamericana, las distintas repúblicas, desde Guatemala hasta Costa Rica, comenzaron a construir sus propias visiones de la soberanía, a menudo en tensión entre el conservadurismo y el liberalismo. Sin embargo, a pesar de las diferentes experiencias políticas y económicas, la región comparte una sensibilidad común: una filosofía arraigada en la cosmovisión de los pueblos indígenas, que enseña una concepción cíclica del tiempo, la armonía con la naturaleza y el papel primordial de la comunidad sobre el individuo.
Las similitudes son evidentes en el idioma, la religión o las costumbres, mientras que las diferencias se observan en la fortaleza de las instituciones, los modelos económicos o la intensidad de las influencias externas. Estas tensiones hacen que la idea de la integración centroamericana —desde los sueños federalistas del siglo XIX hasta el actual Sistema de la Integración Centroamericana— siga resonando como el eco de una promesa incumplida de un futuro común.
Hoy en República Latina, junto con nuestro invitado Oscar Barboza Lizano, reflexionaremos sobre lo que significa ser centroamericano hoy en día. Cómo la historia y la filosofía local contribuyen a la identidad de la región, en qué se parecen y en qué se diferencian los países, y si es posible una verdadera unidad entre los océanos.
Les invitamos para escucharnos hoy a las 7PM UTC+2! Vamos a hablar en polaco y en español!
Korespondent Radia Wnet naświetla obecną sytuację w Ameryce Łacińskiej. Opowiada o sytuacji m.in. w Argentynie, Meksyku czy też Kolumbii.
Dziennikarz zwraca uwagę na kryzys gospodarczy w Argentynie. Według statystyk podanych przez prowadzącego „Republica Latina”, ubóstwo dotyka prawie 55% społeczeństwa. Jednym z głównych powodów jest m.in. skandal korupcyjny.
W Meksyku doszło do tragicznego wypadku. W wyniku remontu jednego z mostów, robotnicy uszkodzili gazociąg. Zginęły 3 osoby, los kolejnych dwóch nie jest znany. Zbigniew Dąbrowski zdradza także kolejne informacje w związku z procesem byłego prezydenta Kolumbii, Alvaro Uribe.
/pk
Kwestia Mercosur, Stany Zjednoczone kontra Wenezuela. Komentarz Zbigniewa Dąbrowskiego
źródló: chatGPT; praca własna
W dzisiejszym wydaniu República Latina powracamy do Wenezueli. Kraju, który ponownie znalazł się na celowniku i to nie tylko światowych mediów
Wenezuela znów pojawiła się na celowniku światowych mediów. Kraj pogrążony w kryzysie politycznym i gospodarczym, zmagający się z dramatyczną sytuacją społeczną, staje się także polem globalnej rywalizacji. Po decyzji administracji Donalda Trumpa o wysłaniu okrętów wojennych w rejon Karaibów, napięcie wokół Caracas wzrosło jeszcze bardziej. Co oznacza ta demonstracja siły dla regionu? Jak reagują na nią reżim Nicolása Maduro i opozycja, a jak zwykli mieszkańcy?
W dzisiejszym wydaniu República Latina przyjrzymy się sytuacji w Wenezueli – od ulicznych protestów i kryzysu humanitarnego, po geopolityczne rozgrywki, które mogą przesądzić o przyszłości tego kraju. Wspólnie z Beatriz Blanco opowiemy o ostatnich wydarzeniach w tym kraju i kolenych atakach reżimu chavistowskiego na opozycję. Zastanowimy się również nad pytaniem, co faktycznie oznacza wysłanie okrętów marynarki wojennej w rejon Karaibów. Czy tylko walkę z kartelami narkotykowymi, czy może coś więcej?
O tym już dziś o godz. 19H00!
Korespondent Radia Wnet omawia wcielenie w życie umowy Mercosur i perspektywy rolnika latyno-amerykańskiego. Naświetla także sytuację w Ameryce Południowej, m.in. relacje USA z Wenezuelą.
Dziennikarz podkreśla, że na zaakceptowaniu umowy UE-Mercosur nie skorzystają rolnicy w Ameryce Południowej. Beneficjentami będą ci, którzy dysponują wielkimi zasobami ziem w Argentyny, Paragwaju czy też Brazylii.
Warto wspomnieć także o relacji Wenezueli ze Stanami Zjednoczonymi. Jak podkreśla Zbigniew Dąbrowski, początkowo USA wysłało okręty, by walczyć z kartelami narkotykowymi. Czy wciąż tak jest? Pojawiają się głosy, że mogą być użyte do zakończenia reżimu na terenie Wenezueli i zakończenie rządów Nicolasa Maduro.
Flores, Petén, Gwatemala; Juan Francisco, flickr.com, CC BY-SA 2.0
W dzisiejszym wydaniu República Latina przeniesiemy się do gwatemalskiego departamentu Petén serca świata starożytnych Majów
Środkowoamerykańska Gwatemala na pozór wydaje się być ubogą krewną dużo większego brata z północy – Meksyku. Po bliższym przyjrzeniu się można jednak stwierdzić, że pozory mylą. Gwatemala bowiem to kraj o naprawdę bogatej kulturze, fascynującej historii, oszałamiającej przyrodzie i wspaniałej kuchni. To także kraj ludzi skromnych i pokornych, lecz wielkiego serca.
W dzisiejszym wydaniu República Latina wybierzemy się w podróż do Gwatemali. Kraju, w którym codzienność pulsuje w rytmie marimby, kolory tkanych ręcznie huipili zachwycają na ulicznych targach, a wulkaniczne krajobrazy zapierają dech w piersiach. Szczególnie przyjrzymy się regionowi Petén – zielonemu sercu kraju. To właśnie tutaj w gęstych lasach deszczowych kryją się jedne z najwspanialszych świadectw cywilizacji Majów: majestatyczne piramidy Tikal, tajemnicze ruiny Yaxhá czy ukryte w dżungli miasta, do których wciąż prowadzą nieodkryte ścieżki.
Opowiemy o niezwykłej przyrodzie Petén. O spotkaniach z tukanami, małpami wyjcami i jaguarami. O codziennym życiu lokalnych społeczności. A także o tym, jak współczesna Gwatemala łączy w sobie dziedzictwo prekolumbijskich cywilizacji, hiszpańskiej kolonizacji i współczesnych wyzwań.
Naszym przewodnikiem po tej krainie kontrastów będzie pochodzący z gwatemalskiego Petén Angel Burgos. Razem z naszym gościem porozmawiamy o wszystkich skarbach przyrody, historii, kultury i gastronomii, jakie oferuje Gwatemala.
Zapraszamy już dziś na godz. 19H00! Będziemy rozmawiać po polsku i hiszpańsku!
Y la versión en español:
Guatemala, país centroamericano, parece a primera vista ser el pariente pobre de su hermano mayor del norte, México. Sin embargo, al observarla más de cerca, se puede concluir que las apariencias engañan. Guatemala es un país con una cultura realmente rica, una historia fascinante, una naturaleza impresionante y una cocina magnífica. También es un país de gente modesta y humilde, pero de gran corazón.
Hoy en República Latina, viajaremos a Guatemala. Un país donde la vida cotidiana late al ritmo de la marimba, los colores de los huipiles tejidos a mano cautivan en los mercados callejeros y los paisajes volcánicos quitan el aliento. Nos centraremos especialmente en la región de Petén, el corazón verde del país. Es aquí, en los densos bosques tropicales, donde se esconden algunos de los testimonios más impresionantes de la civilización maya: las majestuosas pirámides de Tikal, las misteriosas ruinas de Yaxhá o las ciudades ocultas en la selva, a las que aún conducen caminos sin descubrir.
Hablaremos de la extraordinaria naturaleza de Petén. De los encuentros con tucanes, monos aulladores y jaguares. De la vida cotidiana de las comunidades locales. Y también de cómo la Guatemala contemporánea combina el legado de las civilizaciones precolombinas, la colonización española y los retos actuales.
Nuestro guía por esta tierra de contrastes será Angel Burgos, originario de Petén, Guatemala. Junto con nuestro invitado, hablaremos de todos los tesoros naturales, históricos, culturales y gastronómicos que ofrece Guatemala.
Les invitamos para escucharnos hoy a las 7PM UTC+2! ¡Vamos a hablar en polaco y español!
Korespondent Radia Wnet uświadamia jak wielki kryzys panuje obecnie w Wenezueli. Komentuje także zabiegi USA ws. zapobiegania przemytowi narkotyków.
Wenezuela nadal zmaga się z kryzysem żywnościowym. Minimalna miesięczna płaca w Wenezueli wynosi obecnie 130 boliwarów, czyli 90 centów miesięczna. Ona nie wzrosła od roku 2022 i jest znacznie niższa od progu skrajnego ubóstwa określonego przez ONZ.
– zaznacza Zbigniew Dąbrowski.
W audycji wspomina o okrętach Stanów Zjednoczonych, które znalazły się ostatnio na wodach karaibskich i Pacyfiku. Ich cel stanowi pomoc w przechwytywaniu narkotyków transportowanych w Ameryce Łacińskiej.
Dziennikarz aktualizuje również informacje związane z procesem byłego prezydenta Kolumbii, Alvaro Uribe. Po dopatrzeniu się przez Sąd Najwyższy niedokładności związanych z procesem sądowym polityka, złożono odwołanie. Izba Odwoławcza ma 20 dni, by się do niego ustosunkować.
/pk
Chat GPT, praca własna
Zapraszamy do República Latina na drugą część najbardziej kontrowersyjnych latynoskich utworów
w dzisiejszym wydaniu República Latina razem z naszym gościem, Markiem Świrkowiczem, przedstawimy kolejną porcję mocno kontrowersyjnych „artystów” muzycznych. Osoby, które raczej nie powinny zabierać się za śpiewanie, a mimo to śpiewają, zaś ich utwory niekoniecznie nadają się do słuchania dla każdego. Co oczywiście nie oznacza, że owi wykonawcy nie mają swoich wiernych fanów.
A jacy to „artyści” i jakie utwory, tego dowiedzieć się będzie można już dziś o godz. 19H00!
Korespondent Radia Wnet omawia wybory prezydenckie, które miały miejsce ostatnio w Boliwii. Wspomina również o procesie Alvaro Uribe oraz rozwiązania sprawy kartelu De Los Soles.
Zbigniew Dąbrowski relacjonuje ostatnie wydarzenia w Boliwii. W tamtejszych wyborach prezydenckich okazało się, że poparcie w kraju straciła lewicowa partia Movimiento al Socialismo. Druga tura, która odbędzie się 19 października, bój o fotel prezydenta stoczą kandydaci centro-prawicowi – senator Rodrigo Paz Pereira z partii chrześcijańsko-demokratycznej oraz były prezydent Boliwii, Jorge Quiroga.
Dziennikarz omawia również ciągnący się proces byłego prezydenta Kolumbii, Alvaro Uribe, który został skazany na 12 lat aresztu domowego. Polityk obecnie jest na wolności z uwagi na słabe przygotowanie rozprawy sądowej.
Ostatnim tematem są działania amerykańskiej marynarki wojennej, która ma pilnować wód wokół Wenezueli, by zapobiec eksportowi narkotyków m.in. przez kartel De Los Soles.
/pk
Ostatnie wydarzenia, ogólna sytuacja polityczna na terenie Ameryki Południowej. Opowiada Zbigniew Dąbrowski.
Prowadzący programu „Republica Latina” rozpoczyna swoją korespondencję od tragicznej informacji. W szpitalu w Bogocie zmarł Miguel Uribe Turbay. Młody polityk był kandydatem na prezydenta. Miał 39 lat:
Oczywiście samego Miguel Urbaya bardzo szkoda. To był młody w miarę polityk, bardzo ambitny senator i cóż, jest to z pewnością olbrzymia tragedia nie tylko dla rodziny Miguela Uribe Turbaya, ale również i dla całej Kolumbii.
– mówi Zbigniew Dąbrowski.
Korespondent Radia Wnet wspomina o wyborach prezydenckich w Boliwii, które mają odbyć się w najbliższą niedzielę. Zwraca uwagę na Evo Moralesa – byłego prezydenta kraju, który w 2019 roku został zdjęty z urzędu po fałszerstwach wyborczych, kiedy to został wybrany na kolejną turę urzędu prezydenckiego. Po powrocie do kraju po kilku latach, Morales wciąż ma parcie na to, by zostać prezydentem, jednakże został pozbawiony biernego prawa wyborczego i po prostu nie może startować w wyborach prezydenckich. Polityk mówi mediom, że jego wyborcy wyjdą na ulicę, by sprzeciwić się rządom prawicy:
Evo Morales cały czas cieszy się olbrzymim poparciem ze strony wielu boliwijczyków. Ostatnio w wywiadzie dla francuskiej agencji AFP powiedział, że jego zwolennicy wyjdą na ulicę, jeśli prawicowi kandydaci prowadzący w sondażach przejmą władzę po dwóch dekadach rządów lewicy.
Zbigniew Dąbrowski ogłasza, że prawdopodobnie Urugwaj zostanie pierwszym krajem w Ameryce Łacińskiej, w którym eutanazja będzie legalna. Osoba, która będzie chciała poddać się procesowi eutanazji, że m.in. pacjent musi być w bólu nie do wytrzymania, a także musi być psychicznie zdolny do podejmowania decyzji samodzielnie.
Dziennikarz opowiada także o nowym konflikcie granicznym, który wybuchł między Kolumbią a Peru. Spór toczy się o wyspę Santa Rosa de Loreto.
/pk
