… i żyje się idealnie – chwali się burmistrz Obornik Tomasz Szrama, który jest lubiany przez mieszkańców miasta. Spory w radzie miejskiej dotyczą jedynie spraw lokalnych, takich jak budowa dróg.
Tomasz Szrama opowiedział o scenie politycznej oraz o problemach i wyzwaniach stojących przed miastem. Wyjaśnił także na czym polega konflikt wywołującej duże zamieszanie inwestycji w Stobnicy na terenie Puszczy Noteckiej. Chodzi o wielki zamek budowany na wodzie na terenie Puszczy Noteckiej w obszarze specjalnej ochrony ptaków. Burmistrz zapewnia, że inwestycja uzyskała wszystkie potrzebne zgody i budowa powstaje zgodnie z prawem.
Nasza ekipa odwiedziła Murowaną Goślinę, gdzie odbywają się wspaniałe historyczne widowiska wzorowane na „Cinéscénie”, czyli nocnym widowisku o historii Francji.
Prof. Jacek Kowalski opowiedział o widowiskach historycznych organizowanych w Murowanej Goślinie, o postaci Stańczyka w polskiej historii oraz o historii Powstania Wielkopolskiego. Profesor próbował także wytłumaczyć dlaczego o Powstaniu Wielkopolskim tak niewiele się mówi i pamięta.
Mateusz Rozmiarek ocenił rządy obecnego prezydenta Poznania Jacka Jaśkowiaka. Radny zauważył również, że Poznań nie świętuje należycie 100-lecia Niepodległości Polski oraz Powstania Wielkopolskiego.
prof. Tomasz Jasiński opowiedział o historii Biblioteki Kórnickiej- jednej z najstarszych polskich bibliotek, oraz o wielu historycznych ciekawostkach, m.in. o najsłynniejszym polskim kronikarzu
Prof. Stanisław Mikołajczak opowiedział o historii AKO- czyli Krajowej Armii Obywatelskiej, o regionie Wielkopolski oraz o dzisiejszych problemach, jakie środowiska naukowe napotykają w Polsce.
Życie obfitowało w wiele spięć i konfliktów. U ich podłoża leżały trudne warunki bytowe, przemęczenie, tęsknota za domem, wyczerpująca praca, brak odpoczynku i rozrywek oraz morderczy klimat.
Władysław Grodecki
Nierzadko w czasie jazdy w wysokiej temperaturze pękały dętki. Pewnego razu nasza toyota wykonała karkołomną ewolucję i koła znalazły się u góry. Krzysiek i Marian szybko wyskoczyli z samochodu, ja zostałem. Po chwili Krzysiek, widząc moją odrzuconą w bok rękę, jakby oderwaną od tułowia, zapytał: „Czy Władek jest cały?”. A ja patrzyłem na wyciekającą z termosu wodę i myślałem, jak kiedyś Grek Zorba: „Jaka piękna katastrofa”…
Z czasem wszystko zaczęło się układać coraz lepiej, choć dobry nastrój zepsuła nam wiadomość, że w Karbali śmiercią tragiczną, spadając z wysokości na budowie, zmarł nasz kolega, magazynier Leszek. Ten, który miał najbardziej bezpieczną pracę… (…)
Wkrótce zaginął na pustyni star z całym zespołem stabilizacyjnym, a obrażony na kierowcę inż. W. opuścił zespół i wsiadł do arabskiego samochodu. Wracali na raty następnego dnia. Upłynęło dwa tygodnie i zgubił się mój dawny szef Wojtek. Całą noc jeździł wokół punktu, gdzie dokonał pomiaru, aż rano został odnaleziony przez kolegów 20 km od niego.
Wreszcie tuż przed kolejnym terminem wyjazdu do Syrii i Jordanii otrzymaliśmy dramatyczną wiadomość ze „160 km”: poprzedniego dnia o godz. 15.00 wyjechali z bazy Michał (mój były kierownik) i Heniek, i do tej pory nie wrócili, mimo że upłynęło już 30 godzin. Mieli „dać lustro” na dwóch punktach w godzinach wieczornych i po opuszczeniu pierwszego punktu znikli bez śladu. Wkrótce po tym wyjechała na poszukiwanie jedna nasza toyota, powiadomiona została miejscowa policja, posterunki graniczne. Czyniono starania o helikoptery. Tymczasem samochody wyjeżdżały i wracały z pustyni bez zaginionych. O zaginięciu poinformowaliśmy Ministerstwo Rolnictwa Iraku i polską ambasadę w Bagdadzie. Poza naszymi 9 służbowymi toyotami w akcji poszukiwawczej uczestniczyło podobno 37 samochodów irackich.
Mijały kolejne godziny i dni niepewności i lęku. Nikt nie pracował, jedni wypatrywali zaginionych na bezkresnych równinach, kotlinach i dolinach rzek okresowych, inni oczekiwali informacji o efektach poszukiwań. Halo, tu Bagdad, halo, tu „160”! Halo, tu Bagdad, tu Bagdad, wzywamy „160”! – i znowu cisza. Halo, tu „160”, wzywamy Bagdad, wzywamy Ruthbę! Wreszcie zmęczonym głosem ktoś przekazał tę długo oczekiwaną informację: zaginieni powrócili!
Relacje kolegów potwierdziły, że obaj znajdowali się w stanie głębokiej depresji. Kilka dni później zwierzał mi się Heniek: – Jechaliśmy od jednego punktu do drugiego. Szef dobrze znał drogę i nawet w nocy nie powinien błądzić, ale tego wieczoru odniosłem wrażenie, że poprzestawiały mu się strony świata. „Panie Michale, mamy jechać na południe, gdzie jest szosa Bagdad–Damaszek i łatwo dojedziemy do bazy! Niech pan popatrzy, jedziemy wprost na „Wielki Wóz”. Od kiedy to Gwiazda Północna znajduje się na południu?” Jechaliśmy w milczeniu, ciągle oddalając się od bazy. Mijał czas, wzrastał niepokój, a p. Michał nie słuchał, nic nie mówił, tylko mknął w nieznane. W końcu stało się to, co musiało się stać, czego najbardziej się obawialiśmy: samochód stanął.
Zabrakło benzyny. Spragnieni, głodni, szybko opróżniliśmy chłodnicę z wody, zostawiliśmy samochód i ruszyli w poszukiwaniu ludzi, ale nigdzie nie widzieliśmy namiotów beduińskich. Teren był bardzo zróżnicowany: wysokie wzniesienia pocięte głębokimi dolinami vadi. Bezskutecznie wspinaliśmy się na kolejne szczyty. Bezlitośnie prażące słońce odbierało resztki energii.
Świadomość braku wody i jedzenia pogłębiał kryzys psychiczny. Szef był bliski załamania, nie miał ochoty ani sił iść dalej. Prosił tylko, bym wszedł na kolejne wzniesienie i następne. W pewnej chwili oznajmił mi, że dalej nie pójdzie, że jest mu obojętne, co się stanie. Z trudem udało mi się go przekonać, by przeszedł jeszcze 100, 200 m, może wreszcie zobaczymy namioty. Nigdy nie zapomnę tej chwili, kiedy nie mając już prawie żadnej nadziei, wspiąłem się na jeszcze jedno wzniesienie i w odległości ok. 4 km zamajaczyło mi kilka czarnych plam. Nie mogłem uwierzyć w swe szczęście, każda bowiem z nich oznaczała cud, namiot, obecność ludzką, ocalenie.
Opowieści Heńka słuchałem z zapartym tchem. Pracowałem przecież z Michałem i ciągle miałem w pamięci jego pełne pychy zapewnienia: „ja sobie dam radę, jestem mocny, mnie się nic nie stanie”. Dla mnie jego zachowanie było groźnym ostrzeżeniem, że trzeba uznać potęgę pustyni, trzeba trochę pokory!
Cały artykuł Władysława Grodeckiego pt. „Piękno i groza pustyni. Doświadczenie pustyni (IV)” można przeczytać na s. 4 lipcowego „Śląskiego Kuriera WNET” nr 49/2018, wnet.webbook.pl.
„Kurier WNET”, „Śląski Kurier WNET” i „Wielkopolski Kurier WNET” są dostępne w jednym wydaniu w całej Polsce w kioskach sieci RUCH, Kolporter i Garmond Press oraz w Empikach, a także co sobota na Jarmarkach WNET w Warszawie przy ul. Emilii Plater 29 (na tyłach hotelu Marriott), w godzinach 9–15.
Wersja elektroniczna „Kuriera WNET” jest do nabycia pod adresem wnet.webbook.pl. W cenie 4,5 zł otrzymujemy ogólnopolskie wydanie „Kuriera WNET” wraz z wydaniami regionalnymi, czyli 40 stron dobrego czytania dużego (pod każdym względem) formatu. Tyle samo stron w prenumeracie na www.kurierwnet.pl.
Artykuł Władysława Grodeckiego pt. „Piękno i groza pustyni. Doświadczenie pustyni (IV)” na s. 4 lipcowego „Śląskiego Kuriera WNET” nr 49/2018, wnet.webbook.pl
Zbiór ciekawostek z Pomorza dla tych, którzy wędrują mniej utartymi szlakami. Propozycje na krótsze lub dłuższe wyprawy samochodem, rowerem, kajakiem, pieszo, koleją wąskotorową lub… drezyną.
Maria Giedz
Pomorze mniej znane
To tytuł niekonwencjonalnego przewodnika po Pomorzu autorstwa Marii Giedz, który ukazał się nakładem gdańskiego wydawnictwa Patria Media. Jest to zbiór artykułów o mało znanych, a interesujących miejscach na Pomorzu, publikowanych od 2006 roku w „Magazynie Solidarność”, w ramach rubryki „Cudze chwalicie, swego nie znacie”.
Fot. archiwum autorki
Książka została podzielona na 5 części – rozdziałów: Trójmiasto, Kaszuby, Kociewie, Powiśle, Żuławy. W każdym z nich zamieszczono opisy miejsc wartych zobaczenia, często pomijanych przez przewodniki. Nie jest to typowy przewodnik, a raczej zbiór ciekawostek z Pomorza dla tych, którzy wędrują mniej utartymi szlakami. Na 322 stronach zamieszczono ponad 120 opisów tras. Są to propozycje na krótsze lub dłuższe wyprawy samochodem, rowerem, kajakiem, na własnych nogach (z kijkami lub bez), koleją wąskotorową lub… drezyną. Samemu, z przyjaciółmi lub rodziną.
Od „krainy w kratę” po „bursztynowe wybrzeże”. Śladami Krzyżaków, joannitów, menonitów lub polskich świętych i błogosławionych. Można też powiedzieć, że jest to podróż przez polską historię, tradycję; odkrywanie wielowymiarowego dziedzictwa naszej ojczyzny.
To przecież na Pomorzu Polacy często wygrywali bądź przegrywali niepodległość. To tu urodził się i spędził młodość autor słów do polskiego hymnu narodowego – Józef Wybicki. To tu rozpoczęła się II wojna światowa i tu narodziła się „Solidarność”, która rozbiła powojenny ład.
W teksty o danych miejscach zostały wplecione legendy, podania, czasem dość szczegółowe opisy dotyczące konstrukcji budowli albo malowniczych krajobrazów. Zdarzają się też komentarze czy krótkie wypowiedzi. Każde warte zobaczenia miejsce jest bogato zilustrowane, a także opatrzone ikonami informującymi o najważniejszych atrakcjach oraz praktycznymi wskazówkami na temat dojazdu.
Książka jest dostępna m.in. w księgarni internetowej www.Patrioteka.pl.
Kościerzyna
Para buch, koła w ruch!
Proponuję odwiedzić nietypowe muzeum, odległe od Gdańska zaledwie o 60 kilometrów. Ile rodzi się tam skojarzeń, zwłaszcza wokół znanego wiersza Juliana Tuwima!
„Stoi na stacji lokomotywa, /Ciężka, ogromna i pot z niej spływa / Tłusta oliwa. / Stoi i sapie, dyszy i dmucha…”
Dymu, co prawda, nie widać, para też nie bucha, ale lśniący, czarny parowóz z wielkimi reflektorami i zabawnymi kominami, stojący na czerwonych kołach, przywołuje wspomnienia z dzieciństwa. Dalej kolejne „cacka” – drewniane wagony towarowe, które niejedno dziecko liczyło, gdy pociąg przejeżdżał przez most: trzydzieści, czterdzieści pięć, a nawet siedemdziesiąt. Oj! Pomylić się można! Obok na torach stoi potężny pług do odśnieżania, a także cud techniki – parowóz motorowy i stara ręczna pompa kolejowej straży pożarnej z 1878 roku. Są też wagoniki retro, trochę jak z filmów kowbojskich, wagonik kolejki wysokogórskiej – ponoć jeździło się nim na Kasprowy Wierch. Są też wagony kolei wąskotorowej i te z berlińskiego metra, jeszcze do niedawna wożące między innymi stoczniowców z Wejherowa do Gdańska.
Przedwojenny niemiecki tendrzak Tkb 2845. Fot. M. Giedz
Takie eksponaty trudno znaleźć w innych muzeach. A w tym, tak zwanym skansenie na świeżym powietrzu, ponoć samych lokomotyw jest aż 81. Czas się tu zatrzymał. Można by niejeden film nakręcić. Parowóz z roku 1915, lokomotywa z 1931 roku, a nawet parowóz zbudowany na Węgrzech w 1954 roku. Aż nie chce się wierzyć, że też takie pociągi jeszcze niedawno jeździły po naszych torach.
Ponoć – o tym można się dowiedzieć właśnie w kościerskim muzeum – w latach trzydziestych XX wieku parowozy polskiej szkoły konstruktorskiej zdobywały nagrody na wystawach światowych. Nasi inżynierowie byli jednymi z najlepszych na świecie. Realizowali wielkie przedsięwzięcia techniczne, do których zaliczała się między innymi magistrala węglowa łącząca Śląsk z portem w Gdyni. Prowadziła właśnie przez Kościerzynę, najkrótszą trasą, omijając Wolne Miasto Gdańsk. W 1938 roku eksploatację owej magistrali przejęło Polsko-Francuskie Towarzystwo Kolejowe.
Za ciekawostkę można uznać fakt, że kolej przez Kościerzynę została poprowadzona właśnie dlatego, iż w mieście tym otwarto, wśród licznych zakładów produkcyjnych, między innymi bekoniarnię, z której wyroby wywożono przez Gdynię aż do Anglii.
„Sypialnia dla pociągów” – tak można by nazwać miejsce, w którym pociągi odpoczywały, regenerowały swoje siły, dochodziły do zdrowia – czyli po prostu parowozownia, której dzieje sięgają lat 80. XIX wieku. Jej historia jest bardzo ciekawa. Najpierw była to pruska parowozownia zwrotna, potem polska wachlarzowa – nazwy niezwyczajne. Była też obrotowa, pomocnicza… Niestety, od kwietnia 1991 roku przestała być potrzebna. Szczęśliwie nie zlikwidowano jej, nie postawiono mieszkalnych bloków, lecz w niecały rok później utworzono z tej parowozowni Skansen PKP Kościerzyna. Dzisiaj jej oficjalna nazwa to Muzeum Kolejnictwa.
Na nieużywanych torach stoją teraz wagony, całe pociągi i oczywiście parowozy, a w budynkach obok, w większości wzniesionych w 1929 roku, turystom udostępnia się niespotykane już dzisiaj urządzenia i mechanizmy, dzięki którym pociągi kursowały tak punktualnie, jak chodzą szwajcarskie zegarki.
Skansen Parowozownia Kościerzyna mieści się przy ul. Towarowej 7, niedaleko dworca kolejowego. To miasto ma niezwykły urok. Nie ma tam wielu zabytków, ale jest średniowieczny rynek, neogotycki ratusz z czerwonej cegły i nieopodal rynku kościół z sanktuarium maryjnym, sporo XIX-wiecznych kamieniczek.
Jak dojechać: PKM z Gdańska i Gdyni. Samochodem z Gdańska do Żukowa drogą nr 7, dalej drogą nr 20.
Gorzędziej
Sanktuarium świętego Wojciecha
Nad samą Wisłą, na wysokiej na 40 metrów skarpie, a dokładnie na jej stale podmywanej przez wodę krawędzi, stoi gotycki kościół wzniesiony w miejscu, gdzie w 997 roku święty Wojciech roku odprawił ostatnią mszę przed wyruszeniem w misyjną podróż do pogańskich Prusów.
Wokół kościoła powstało później miasto. Obecnie Gorzędziej to nieduża wieś położona na skraju Kociewia i Żuław. Niewiele osób wie o jej istnieniu, chociaż od centrum Tczewa dzieli ją zaledwie siedem kilometrów. Miejscem tym, niezwykle pięknym i bardzo cichym, interesują się głównie ci, którzy wybierają się do Gorzędzieja na rekolekcje prowadzone przez opiekujących się kościołem zakonników ze Zgromadzenia Ojców Karmelitów Bosych.
Sanktuarium św. Wojciecha w Gorzędzieju. Fot. M. Giedz
Już w IX wieku Gorzędziej był grodem posadowionym przy brodach na Wiśle, którymi przeprawiano się przez rzekę. Ponieważ gród leżał przy głównych szlakach handlowych, szybko się rozbudowywał. Pierwsza zachowana do dzisiaj wzmianka o miejscowości Gardensis pochodzi ze spisanego w roku 1248 dokumentu Świętopełka II, księcia pomorskiego. Z kolejnych wiemy, że w 1251 roku wieś była własnością Sambora II, a w 1280 roku książę Mściwoj II przekazał Gorzędziej biskupowi płockiemu Tomaszowi. Wiadomo też, że przed 1280 rokiem istniała tam parafia i stał kościół. Biskup Tomasz w 1287 roku nadał wsi prawa miejskie (na prawie magdeburskim), które rok później potwierdził książę Mściwoj II. Miasto otrzymało wówczas własny herb, prawo do pobierania opłat za przeprawę przez Wisłę, a także prawo do posiadania murów obronnych. Niestety ćwierć wieku później, czyli w roku 1312, Gorzędziej został sprzedany Krzyżakom, którzy niemal natychmiast zamienili miasto na wieś, aby nie stanowiła konkurencji dla Malborka. I tak już pozostało. Dzisiaj Gorzędziej jest wsią zamieszkaną przez około pół tysiąca osób.
Legenda mówi, że święty Wojciech odprawiał mszę św. pod starym dębem. Po jego męczeńskiej śmierci postawiono drewniany kościół dokładnie w miejscu sprawowania liturgii. W XIII wieku świątynię zamieniono na murowaną. Do dzisiaj zachował się tylko jej fragment, gdyż rzeka, podmywając wysoki brzeg, powoli zabiera kolejne partie miejscowości. Nurty wody zabrały też fragmenty świątyni. Ponoć aż 65 procent Starego Gorzędzieja osunęło się ze skarpy.
Obecny kościół pochodzi z XIV wieku. Jest budowlą wzniesioną z cegły, jednonawową, przebudowaną w części prezbiterialnej na przełomie XVIII i XIX wieku. Od zachodu ma prostokątną wieżę wzmocnioną szkarpami, niegdyś tylko częściowo ceglaną, w górnej partii drewnianą. Obecnie wieża w całości jest murowana. Trójboczne prezbiterium zakończone jest dostawioną w okresie późniejszym trójboczną absydą, w której znajduje się zakrystia. Wnętrze, przykryte drewnianym stropem, podtrzymywane jest przez dwa drewniane słupy, które symbolicznie oddzielają prezbiterium od nawy. Na nich to w górnej partii umieszczono, datowane na 1510 rok, gotyckie rzeźby Matki Boskiej i świętego Jana Ewangelisty, które tworzą wraz ze zwisającym ze stropu krzyżem z rzeźbą Chrystusa umowny łuk tęczowy ze sceną ukrzyżowania. Autorstwo tych rzeźb przypisuje się warsztatowi Mistrza Pawła działającemu w Gdańsku w pierwszej połowie XVI wieku.
Ołtarz główny jest zdecydowanie późniejszy, bo barokowy. W jego centralnej części znajduje się obraz przedstawiający świętego Wojciecha odprawiającego mszę św. nad Wisłą. Na ścianie północnej umieszczono obraz świętej Barbary oprawiony w bogatą ramę nawiązującą do formy epitafium czy też nastawy ołtarzowej. Całość pochodzi z XVII wieku.
W 1995 roku do kościoła w Gorzędzieju zostały przekazane z Gniezna relikwie świętego Wojciecha. Od czasu ich sprowadzenia malutki kościółek nad Wisłą zyskał miano Sanktuarium Świętego Wojciecha.
W Gorzędzieju zachował się XIX-wieczny dworek, przez miejscowych zwany „pałacykiem”, z drewnianą ażurową werandą od strony ogrodowej. Dwa kilometry na południe, w Małym Gorzędzieju, znajduje się odremontowany XIX-wieczny dwór, niestety, niedostępny dla postronnych.
Oprócz zabytków Gorzędziej zachwyca pięknem przyrody. Są to głównie łąki rozciągające się pomiędzy rzeką a skarpą, pełne kwiatów i małych oczek wodnych. Natomiast w głębi lądu, za wsią, kilometrami ciągną się jabłoniowe sady.
Jak dojechać: Bus z Tczewa, PKP do Tczewa, samochodem: z Gdańska drogą nr 91, w Czarlinie zjazd na drogę nr 22 w stronę Malborka, przed Wisłą skręcić w prawo na Gorzędziej.
Fragmenty książki Marii Giedz pt. „Pomorze mniej znane” znajdują się na s. 19 lipcowego „Kuriera WNET” nr 49/2018, wnet.webbook.pl.
„Kurier WNET”, „Śląski Kurier WNET” i „Wielkopolski Kurier WNET” są dostępne w jednym wydaniu w całej Polsce w kioskach sieci RUCH, Kolporter i Garmond Press oraz w Empikach, a także co sobota na Jarmarkach WNET w Warszawie przy ul. Emilii Plater 29 (na tyłach hotelu Marriott), w godzinach 9–15.
Wersja elektroniczna „Kuriera WNET” jest do nabycia pod adresem wnet.webbook.pl. W cenie 4,5 zł otrzymujemy ogólnopolskie wydanie „Kuriera WNET” wraz z wydaniami regionalnymi, czyli 40 stron dobrego czytania dużego (pod każdym względem) formatu. Tyle samo stron w prenumeracie na www.kurierwnet.pl.
Artykuł Marii Giedz pt. „Pomorze mniej znane” na s. 19 lipcowego „Kuriera WNET” nr 49/2018, wnet.webbook.pl
Cała ludność w promieniu 50 km została wysiedlona. Żyją jeszcze ci, którzy pamiętają czasy, kiedy nie było zalewu; ja ich nazywam dziećmi Soliny, bo byli wysiedlani jako młodzi ludzie albo dzieci.
Jan Brewczyński
Łukasz Jankowski
Zbigniew Kozicki
Gdzie się znajdujemy? Co to są za ziemie?
To są Bieszczady, a kulturowo to jest Ziemia Bojkowska. Tutaj mieszkali górale karpaccy. Dzisiaj pozostała tylko historia, bo w czterdziestym siódmym roku podczas Akcji Wisła wszystkich wysiedlili, zostali tylko aborygeni-Polacy, a Bojków wywieziono na Ziemie Zachodnie lub na Ukrainę. Bojkowie, w odróżnieniu od Łemków, którzy mieszkali w dolinie Krynicy, byli wyznania grekokatolickiego. Wszystkie kościółki, które są obecnie w każdej wsi, były kiedyś cerkwiami grekokatolickimi. Po wysiedleniu Kościół rzymskokatolicki przejął te cerkiewki i w ten sposób uratował je od zniknięcia. Bo za Polski Ludowej wszystko zaczęli burzyć. Nie po drodze im było z chrześcijaństwem. Ale arcybiskup Tokarczuk zajął się przejmowaniem tych cerkiewek na rzecz Kościoła rzymskokatolickiego i dzięki temu je ocalił.
Ile pozostało po Bojkach – historia, cerkwie, chaty, czy może przetrwała jakaś społeczność?
Po Bojkach napłynęła ludność osiedleńcza. Zaczęli się tu osiedlać ludzie z województwa krakowskiego, rzeszowskiego. Część nie wytrzymała warunków życia i wróciła w swoje rodzinne strony, a część pozostała i jest do dzisiaj, i tak sobie tutaj żyjemy.
Ja jestem miejscowy aborygen z Ucharzu z Mineralnych, dziesięć kilometrów stąd, a w Solinie mieszkam, od kiedy przyszedłem tu do pracy, od siedemdziesiątego trzeciego roku. (…)
Kiedy Pan się zajął historią? Bo jest Pan autorem trzech książek o tutejszej mikrohistorii.
Trzydzieści lat temu kolega, z którym pracowałem, zaraził mnie historią Bieszczadów, bo przedtem Bieszczady traktowałem dość obojętnie.
Obracałem się w środowisku przewodnickim, gdzie kultywują tradycje, pokazują turystom, jak Bieszczady wyglądały kiedyś. Pracowałem w elektrowni i rozmawiałem o dawnej wsi Solina, która teraz jest pod wodą. I pomyślałem, że wszyscy o tej Solinie mówią i mówią, a nikt nic nie widział i nie słyszał. No to zacząłem grzebać w papierzyskach, rozmawiać z ludźmi i natrafiłem na zdjęcia zabudowy dawnej wsi. I tak już poszło… (…)
Jak ta wieś wyglądała przed jej zalaniem w latach sześćdziesiątych?
Wieś, jak każda wieś w Bieszczadach: bieda i wszyscy żyli w rytmie przyrody. Nikt nie widział pieniążków, tylko to, co Bozia dała i ziemia. W ten sposób sobie gospodarowali. Wieś Solina była wsią katolicką. Liczyła sześciuset mieszkańców. Jak na wieś była duża i była tak zwaną wsią polską, jak się mówiło w tamtym czasie. A mieszkali… dramatycznie, bo oni mieli świadomość, że będzie budowa zapory.
Chałupy były jeszcze z czasów Austrii, galicyjskich. Tylko że nieremontowane, bo oni już w latach trzydziestych wiedzieli, że będzie budowa. Już były przymiarki do budowy zapory w Solinie. Nie wierzyli, że przyjdzie taka woda i zaleje, ale już nie remontowali, bo mieli zakaz. Kto mógł, reperował sobie dom. Pewnie, że były domy w lepszym i w gorszym stanie, bo to zależy od człowieka. Jeden potrafi lepiej zadbać, gospodarzyć, a drugi nie. Tak jak wszędzie.
Cały wywiad Jana Brewczyńskiego i Łukasza Jankowskiego ze Zbigniewem Kozickim, pt. „Solina – podwodna wieś”, znajduje się na s. 13 lipcowego „Kuriera WNET” nr 49/2018, wnet.webbook.pl.
„Kurier WNET”, „Śląski Kurier WNET” i „Wielkopolski Kurier WNET” są dostępne w jednym wydaniu w całej Polsce w kioskach sieci RUCH, Kolporter i Garmond Press oraz w Empikach, a także co sobota na Jarmarkach WNET w Warszawie przy ul. Emilii Plater 29 (na tyłach hotelu Marriott), w godzinach 9–15.
Wersja elektroniczna „Kuriera WNET” jest do nabycia pod adresem wnet.webbook.pl. W cenie 4,5 zł otrzymujemy ogólnopolskie wydanie „Kuriera WNET” wraz z wydaniami regionalnymi, czyli 40 stron dobrego czytania dużego (pod każdym względem) formatu. Tyle samo stron w prenumeracie na www.kurierwnet.pl.
Wywiad Jana Brewczyńskiego i Łukasza Jankowskiego ze Zbigniewem Kozickim, pt. „Solina – podwodna wieś” na s. 13 lipcowego „Kuriera WNET” nr 49/2018, wnet.webbook.pl
No to tak, decyzja podjęta, kierunek Ameryka Południowa. Ale dokąd konkretnie? Sam sobie zadawałem to pytanie. Padło na Ekwador, bo akurat tam znalazłem tani lot z Frankfurtu.
Trochę już siedzę w Ameryce Południowej. Przyjechałem tu będąc kompletnie zielonym, ale ponad siedmiomiesięczne obserwacje dały mi doświadczenie, którego nie mają ci jadący tu po raz pierwszy. Dodatkowo moim udziałem stało się także poniekąd doświadczenie dziesiątek podróżników, których spotkałem, a każdy dodał coś do mojego know-how. Więc się nim podzielę. Napisałem już swego czasu dwa teksty, które zawierają sporo przydatnych informacji. Poruszyłem w nich między innymi takie kwestie jak transport zbiorowy, jedzenie, bezpieczeństwo czy higiena. Po pierwsze tekst o siedmiu mitach i faktach o Ekwadorze , po drugie bardziej wyspecjalizowany tekst o transporcie zbiorowym.
No to tak, decyzja podjęta, kierunek Ameryka Południowa. Ale dokąd konkretnie? Sam sobie zadawałem to pytanie. Padło na Ekwador, bo znalazłem tani bilet. Najlepiej szukać połączeń z Hiszpanii, ale także Frankfurt czy Londyn oferują sensowne propozycje. Z pewnością z Polski zwłaszcza Frankfurt będzie atrakcyjny ze względu na odległość i dosyć dobre połączenia z naszymi regionalnymi portami lotniczymi. Ja leciałem właśnie z miasta nad Menem. Koszt biletu… Dorwałem połączenie w jedną stronę w atrakcyjnej cenie 370 euro. Bilet w dwie strony kosztuje ok. 600-700. Oczywiście są droższe i tańsze. Jeden minus- najtańsze połączenia są z reguły z przesiadką w Stanach Zjednoczonych, a tejże nie da się odbyć bez wizy (sic!). W USA każdorazowo przechodzi się kontrolę paszportową, nie ma na lotniskach stref tranzytowych, a koszt wizy turystycznej to kolejne 160$, chociaż procedura jej uzyskania jest prosta i w miarę szybka.
Jeżeli miałbym lecieć dzisiaj, to mimo mojej wielkiej miłości do Ekwadoru, zdecydowałbym się pewnie na lot do Kolumbii albo Argentyny lub Chile – żeby móc potem przejechać cały kontynent w jednym kierunku. Z drugiej strony Ekwador jest wciąż mocno na północy kontynentu, można nawet zwiedzić go, pojechać do Kolumbii, a stamtąd bezpośrednio do Peru. Opcji jest sporo.
To jednak plan na długą podróż, co najmniej kilkumiesięczną.
Co można więc zobaczyć w dwa tygodnie? Albo w miesiąc?
W dwa tygodnie to lepiej jednak wybrać się gdzieś bliżej niż Ameryka Południowa – oczywiście zorganizowana wycieczka zdecydowanie się sprawdzi nawet na tak krótki czas. Dla tych, którzy wolą się jednak powłóczyć bez przewodnika i podstawionych autokarów, sugeruję nieco dłuższą wyprawę. Kraje tego kontynentu mają to do siebie, że są stosunkowo duże i zwiedzanie ich z pomocą transportu publicznego zajmuje czas. Jechałem z Puerto Maldonado w Peru do Guayaquil w Ekwadorze. Od wtorku popołudniu do soboty rano, zatrzymując się właściwie tylko, by zmienić autobus (oprócz Piury, w której chciałem kupić jedną rzecz – i wziąłem prysznic). Dlatego też na krótsze wyjazdy dobrym rozwiązaniem będzie właśnie Ekwador – jest nieco mniejszy od Polski, a oferuje niezwykłą różnorodność doznań. Kontynentalny Ekwador dzieli się na trzy zasadnicze części – wybrzeże (costa), góry (sierra) i Wschód, czyli puszczę amazońską (Oriente, selva). Ponadto oczywiście Galapagos, ale z zasłyszanych opinii dowiedziałem się, że można tylko tam spędzić miesiąc i się nie nudzić. Do tego dobrze rozbudowana siatka połączeń autobusowych w Ekwadorze sprawia, że można pokonać większą część kraju podczas jednej nocy – oszczędzić czas i pieniądze na noclegu.
Wiadomo, że istotnym zagadnieniem przy wyborze celu podróży jest budżet. Boliwia jest najtańszym oprócz Wenezueli państwem Ameryki Południowej w tym momencie. Do Wenezueli sam bym się teraz nie wybrał, ze względu na sytuację społeczną i ekonomiczną i realne zagrożenie dla podróżnych. Dalej Kolumbia i Peru, w których koszt podróżowania jest zasadniczo nieco niższy niż w Polsce. Koszty noclegu wahają się od ok. 15 do 50 soli za dobę (sol jest ciut mocniejszy od złotówki). Zaoszczędzić można niewątpliwie na jedzeniu, bo poza typowo turystycznym Cuzco, obiad kosztuje w granicach 6-10 soli. Ceny kolumbijskie są podobne, może nieznacznie niższe. Dalej Ekwador. Trochę drożej. Obiad za 2,5-3,5 dolara, choć są i tańsze, zwłaszcza w dużych miastach. Najtańsze noclegi można znaleźć nawet za 5$, ale najczęściej trzeba liczyć się z wydaniem do 10$, zwłaszcza jeśli chce się mieć prywatny pokój. Argentyna i Chile… Moi rozmówcy podzielali opinię, że drogo, zwłaszcza w turystycznych regionach. Na pewno nie jest to niskobudżetowa opcja. Będę musiał to kiedyś zweryfikować osobiście. Marzy mi się Patagonia.
Ekwador ma jeszcze jeden plus – bezpieczeństwo. Nie żeby gdzie indziej było szczególnie niebezpiecznie, ale jednak Ekwador jest w czołówce kontynentu. Do tego, zwłaszcza w dużych miastach i lokalizacjach turystycznych, można się dogadać po angielsku. W temacie bezpieczeństwa pozostając, nie jest ono wcale tak poważnym problemem w Kolumbii, jak zwykło się uważać.
Znaną i lubianą opcją jest Peru – zwłaszcza ze względu na zabytki inkaskie. Machu Picchu to obowiązkowy punkt programu. Tylko te odległości… Ale zdecydowanie warte rozważenia, zwłaszcza jeśli mówimy o nieco dłuższym pobycie (przynajmniej miesięcznym).
Jak pewnie zauważyliście, ominąłem kilka państw. W tym Brazylię. Przyznaję bez bicia, nigdy mnie tam nie ciągnęło, a w związku mam dosyć skąpe informacje. Więc się nie wypowiem.
W przyszłości opiszę przygotowania do podróży – co spakować, co zaplanować, a co pozostawić przypadkowi.
Światowe Dni Młodzieży w Panamie dla samych Panameños oznacza wiele przygotowań. O tym, jak ważna jest to impreza dla kraju i całego świata, porozmawiamy w najbliższej audycji.
Choć niewielka terytorialnie i ludnościowo, Panamá stała się jednym z najważniejszych miejsc w Ameryce Łacińskiej pod względem rozmaitych spotkań międzynarodowych; politycznych i biznesowych. I nie ma w tym nic dziwnego: kraj dysponuje bogatą bazą hotelową i konferencyjną. Stolica kraju – Miasto Panama z kolei to jedno z najważniejszych miejsc biznesowych Ameryki Łacińskiej. A jednak decyzję o tym, aby Panama stała się gospodarzem ważnego wydarzenia religijno – społecznego, jakim są Światowe Dni Młodzieży, wiele osób przyjęło ze zdziwieniem.
Czym są Światowe Dni Młodzieży chyba nie trzeba tłumaczyć nikomu. O organizowanych od ponad trzydziestu lat spotkania młodzieży katolickiej z całego świata z Ojcem Świętym słyszał chyba każdy Polak. I to niezależnie od typu i poziomu wyznawanej wiary. W końcu to Polska była miejscem, gdzie Światowe Dni Młodzieży odbywały się już dwukrotnie.
Czym jednak tłumaczyć fakt, że kolejnym miejscem, gdzie odbywać się będą Światowe Dni Młodzieży będzie właśnie Panama? Nie jest to w końcu kraj, który słynąłby ze swej religijności, tudzież świętych związanych z Kościołem Katolickim. Choć Panama jest krajem, który turystom może zaoferować wiele, to jednak czy jest przygotowany na przyjazd setek tysięcy osób? Wydaje się jednak przyszłoroczne Światowe Dni Młodzieży to szansa rozgłosu nie tylko dla Panamy. To także szansa dla i dwóch innych krajów środkowoamerykańskich – Kostaryki i Nikaragui, które również wyraziły chęć przyjęcia pielgrzymów.
W najbliższej audycji porozmawiamy sobie o tym, dlaczego akurat to Panama została wybrana oraz o tym, jak na wybór zareagowali Panameńczycy: zarówno ci rządzący, jak i zwykli cywile, co kraj może zyskać, a co stracić na organizacji tak dużego wydarzenia oraz na jakim etapie są obecnie przygotowania do organizacji tej imprezy: co już zdołano przygotować, a nad czym trzeba jeszcze popracować. O tym wszystkim odpowie w rozmowie ze Zbyszkiem Dąbrowskim nasz gość – Lariana Díaz Menéndez, attaché Ambasady Republiki Panamy w Warszawie. Naszego gościa zapytamy również o to, czego na jakie przyjęcie mogą liczyć pielgrzymi w Panamie, a także co najlepiej robić, gdzie się wybrać, co zjeść, a co wypić w przerwie pomiędzy modlitwami.
Na audycję, która z pewnością pomóc może w podjęciu decyzji o ewentualnym uczestnictwa w imprezie tej rangi, jaką są Światowe Dni Młodzieży w Panamie zapraszamy w najbliższy poniedziałek, 11-go czerwca, jak zwykle o 21H00! Będziemy rozmawiać po polsku i hiszpańsku!
¡República Latina – światowi i młodzieżowi!
Resumen en castellano: Jornada Mundial de la Joventud (JMJ) es uno de los eventos cíclicos más importantes en la Iglesia Católica Romana. La próxima edición, del próximo año será celebrada en Panamá.
Porqué fue tomada la decisión de organizar la JMJ en Panamá? De quién era la idea? Panamá no es un país especialmente religioso y famoso por sus santos y beatos. Es un país bien amigable para el turismo, pero si está preparado para la llegada de cientos de miles de los fieles de casi todo el mundo? Como reaccionaron los Panameños a la decisión de organizar la JMJ en su país? Qué puede ganar y que perder el país y sus ciudadanos en la organización de un evento tan grande? Qué ha sido preparado y que hay que preparar todavía? De estas y otras preguntas vamos a hablar con Laríana Díaz Menéndez, Agregada de la Embajada de la República de Panamá en Varsovia.