Dr Leon Popek: Mam nadzieję, że ta ustawa przyśpieszy poszukiwania, ekshumacje i godne pochówki

Figura Maryi i krzyż w miejscu, gdzie stał kościół w zniszczonej polskiej wsi Ostrówki | Fot. Piotr Mateusz Bobołowicz

Wczoraj sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu 11 lipca Narodowym Dniem Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej

4 czerwca br. sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu 11 lipca Narodowym Dniem Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa została podjęta przez 435 posłów z 436 biorących udział w głosowaniu. 

W rozmowie z doktorem Leonem Popkiem z Instytutu Pamięci Narodowej rozmawialiśmy o znaczeniu tej ustawy.

Tak na dobrą sprawę od kwietnia powinniśmy być już tam w terenie i szukać, i kilka ekip jednocześnie powinno szukać tych miejsc. Spotykamy się naprawdę z bardzo trudnym tematem. Jak odnaleźć te dziesiątki, setki, tysiące domów śmierci? Czy je odnajdziemy? Problem w tym, że my jeszcze w tym roku nie szukaliśmy. – powiedział historyk

Do ustawy odniosło się Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ukrainy:

Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ukrainy ocenia uchwałę Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej o ustanowieniu 11 lipca Dniem Pamięci Ofiar tzw. „ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na wschodnich terenach II Rzeczypospolitej Polskiej” jako sprzeczną z duchem dobrosąsiedzkich stosunków między Ukrainą a Polską.

Takie jednostronne działania nie sprzyjają osiągnięciu wzajemnego zrozumienia i pojednania, nad którymi od lat pracują nasze kraje, zwłaszcza w ramach Wspólnej Ukraińsko-Polskiej Grupy ds. Dialogu Historycznego, działającej z udziałem ministerstw kultury oraz instytutów pamięci narodowej obu państw.

Ukraina niezmiennie opowiada się za naukowym, bezstronnym badaniem trudnych kart wspólnej historii. Jesteśmy przekonani, że droga do prawdziwego pojednania prowadzi przez dialog, wzajemny szacunek i wspólną pracę historyków, a nie przez polityczne, jednostronne oceny.

Wzywamy stronę polską do powstrzymania się od działań, które mogą prowadzić do wzrostu napięcia w stosunkach dwustronnych oraz podważać osiągnięcia wypracowane dzięki konstruktywnemu dialogowi i współpracy między Ukrainą a Polską.

Pomimo stronniczości i politycznego kontekstu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Ukraina kontynuuje realizację działań w zakresie prac poszukiwawczo-ekshumacyjnych na terytorium Ukrainy i Polski. Posiadamy już konkretne wyniki tych działań, które powinny być rozwijane także w przyszłości.

Po raz kolejny przypominamy, że nie należy Polakom szukać wrogów wśród Ukraińców, a Ukraińcom nie należy szukać wrogów wśród Polaków. Nasz wróg jest wspólny — to Rosja.

Dla wspólnej siły, wolności i bezpieczeństwa naszych dwóch zaprzyjaźnionych krajów musimy wspólnie rozwiązywać trudne kwestie, a nie je zaostrzać.

Prof. Grzegorz Motyka: sprawa ekshumacji na Wołyniu musi być uregulowana umową międzynarodową