Dr Tomasz Łabuszewski, dyrektor oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie mówi na antenie Radia Wnet o trzech wystawach, które przygotował IPN na 80. rocznicę Powstania Warszawskiego.
Najważniejszą jest wystawa, którą otworzyliśmy 26 lipca i która już od pięciu dni stoi na krakowskim przedmieściu na skwerze Hoovera. To jest wystawa „Bohaterki wśród bohaterów”, poświęcona kobietom, żołnierzom Armii Krajowej, które za udział w Powstaniu Warszawskim otrzymały najwyższe odznaczenie wojskowe, czyli Krzyż Virtuti Militari – mówi historyk.
Łabuszewski zwraca uwagę, że „w powstaniu warszawskim brało udział całe polskie społeczeństwo, większość aktywnych zawodowo mieszkańców Warszawy. Udział kobiet to jest około 20 proc. żołnierzy Korpusu Warszawskiego Armii Krajowej”.
Jest to grupa, która zapłaciła straszliwą cenę za udział w powstaniu, bo zginęło około 700-800 sanitariuszek. To jest szczególnie dramatyczny akt w tej historii, ponieważ Niemcy mordowali rannych powstańców i mordowali również personel medyczny, który zostawał, ażeby opiekować się rannymi. Zginęło około 200-300 łączniczek, w tym te szczególnie bohaterskie, które wyznaczały drogi przejścia przez kanały – tłumaczy Łabuszewski.
Kolejną wystawą, o której wspomina historyk to „Z piekła do piekła”, dotycząca realiów okupacji sowieckiej.
Powstańcy z punktu widzenia komunistów stanowili kategorię osób potencjalnie wrogich i potencjalnie niebezpiecznych. I resort bezpieczeństwa od samego początku starał się wziąć wszystkich powstańców warszawskich, którzy wrócili do Warszawy, którzy wrócili do Polski z obozów jenieckich, wziąć na ewidencję operacyjną – opowiada Łabuszewski.
Historyk dodaje, że „głównym mianownikiem, który sprawił, że powstańcy stali się celem represji, nie były ich poglądy polityczne, tylko fakt, że byli żołnierzami Armii Krajowej, działaczami Polskiego Państwa Podziemnego i właśnie powstańcami warszawskimi”.
Trzecia wystawa IPN to „Na pomoc powstańczej w Warszawie”, pokazująca Powstanie Warszawskie na szerszym tle Akcji Burza.
Powstanie Warszawskie było kulminacją tej akcji. Wystawę dedykujemy wszystkim tym, którzy ruszyli na pomoc powstańczej w Warszawie. W różny sposób, zbrojny, ale również pomocą humanitarną, organizują pomoc dla uciekinierów – kontynuuje historyk IPN.
Zachęcamy do wysłuchania całej rozmowy z dr Tomaszem Łabuszewskim!
